شکاف بین حوزه و روحانی

برخي اظهارات و سخناني كه از زبان مسئولان مطرح مي‌شود واكنش‌هاي سريع و حاشيه‌داري را به دنبال دارد. براي مثال حسن روحانی روز دوشنبه هفته گذشته در دیدار وزیر و معاونان وزارت امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: «هیچ استثنایی در کشور برای انتقاد کردن وجود ندارد و در کشور ما معصوم نداریم، حالا یك وقتی اگر امام زمان(عج) در کشور ظهور کرد، آن وقت هم می‌شود نقد کرد؛ پیامبر اسلام (ص) هم به مردم اجازه انتقاد می‌دادند و بالاتر از مقام پیامبر(ص) در تاریخ وجود ندارد؛

وقتی پیغمبر(ص) یک صحبتی می‌کرد؛ طرف بلند می‌شد رو به روی پیغمبر(ص) و می‌گفت: اَ من ا... او منک (این حرف از طرف خدا به شما وحی شده است یا نظر خودت است)، اگر پیغمبر می‌گفت از طرف خداست، می‌گفت حرفی نیست و اگر می‌گفت از طرف خودم هست، می‌گفت من قبول ندارم و نقد می‌کرد». اين سخنان كافي بود تا موج هجمه‌ها و انتقادها به وي فضاي كشور را فراگيرد. در همان بازه زماني رسانه هاي مخالف روحاني در مطالبي اين اظهارات او را زير سوال بردند و شروع به نقد رييس‌دولت كردند.

روحاني بي‌سواد!

در همين راستا روز گذشته يكي از شخصيت‌هاي حوزه علميه اين اقدام روحاني را زير سوال برده و حتي با سخناني مراتب علمي وي را نقد كرده است. مهدی شب‌زنده دار، استاد دروس عالی حوزه علمیه و عضو ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در واکنش به اظهارات حسن روحانی درباره وارد بودن انتقاد به پیامبر(ص) و امام زمان(عج) گفت آدم بی‌سواد این حرف‌ها را می‌زند.

وی در ابتدای صحبت‌هایش گفت: قبل از شروع در بحث، این نکته را عرض می‌کنم که گاهی در سخنان بعضی از بزرگان حکومت ما کلماتی گفته می‌شود که قابل تحمل برای جامعه شیعه و حوزه علمیه نیست. ما نسبت به عقاید شیعه با هیچ کس رودربايستی نداریم و انقلاب ما برای این است که این ارزش‌ها گسترش و قوام پیدا کند. اینکه گفته می‌شود معصوم و امام هم قابل نقد هستند، اگر مقصود گوینده این باشد که افرادی نقد می‌‌کرند و معصومین(ع) به آن‌ها اجازه می‌دادند، این بلااشکال است. اما نقد امروز به معنای این است که کسی اشتباه دارد و اگر کسی اشتباهش را به او گفت او باید بپذیرد.

احتمال قيام حوزه

شب‌زنده‌دار افزود: نقد ائمه(ع) از ناحیه کسانی است که به مقامات ائمه(ع) آشنا نبودند یا ریگی به کفش داشتند. ائمه(ع) که نقد ندارند و آن‌ها معصومند. پیامبر(ص) معصوم بود. این معنا ندارد که ما عقاید شیعه را مورد هجمه قرار بدهیم. ما نسبت به عقاید شیعه با احدی رودربایستی نداریم و اگر بنا باشد این مطالب تکرار بشود همان‌‌گونه که در گذشته نيز شبیه این مطلب نسبت به مولا امیرالمومنین(ع) بیان شده بود، بدانند که حوزه در مقابل آن‌ها برخواهد خاست.

حمله به رييس‌جمهور

عضو ارشد جامعه مدرسین با تاکید بر اینکه شما باید خدا را شکر گزار باشید که این فرصت به شما داده شده است که خدمت‌گذار باشید، اظهار داشت: به خاطر عقاید شیعه و ولایت فقیه به اینجا رسیدید و الا شما چه جایگاهی داشتید که حالا هر روز درباره عقاید شیعه مناقشه می‌کنید. معلوم می‌شود در حوزه درست درس‌تان را نخوانده‌اید. اینکه ما می‌گوییم درست درس بخوانید و فقه و اصول خود را درست کنید برای همین است. آدم بی سواد این حرف‌ها را می‌زند. این چه حرفی است که می‌زنید؟ ما جان‌مان را برای ائمه(ع) کف دست گذاشتیم.

موضع جناحي

عزت ا... ضرغامی، عضو شورای‌عالی فضای مجازی نيز در کانال تلگرامی خود و در نقد سخنان روحاني نوشته بود:«امام زمان(عج) هم قابل نقد است. از پیامبر هم که بالاتر نداریم. به پیامبر (ص) هم می گفتند این سخن از شماست یا وحی الهی است! اگر این جملات را به جای ريیس‌جمهور فعلی، ريیس جمهور قبلی می‌گفت چه می شد؟ شاید کسانی که لباس روحانی به تن می کنند سهمیه ویژه‌ دارند!»

پيشينه يك ساختارشكني

روحاني در گذشته نيز و زماني كه مذاكره‌كنندگان براي حل بحران هسته اي تلاش مي‌كردند، درباره برخي مسائل مربوط به تاريخ شيعه سخن گفته بود كه در آن بازه نيز واكنش‌هايي در پي داشت. ماجرا به چهارشنبه ۳۰ مهر ۹۳ و سخنراني روحانی در اجتماع مردم زنجان در ورزشگاه کارگران این شهر بازمي‌گردد؛زماني كه روحانی در بخشی از سخنان خود تصریح کرد: درس و پیام امام حسین(ع) درس برادری، وحدت، گذشت و قبول توبه از یکدیگر است و درس کربلا هم درس تعامل سازنده و مذاکره در چارچوب منطق و موازین است.

رییس جمهور افزود: در شب تاسوعایی که شما مردم زنجان بزرگ‌ترین مراسم گرامیداشت را برای آن برگزار می‌کنید به طوری که مایه افتخار و غرور همه ایرانیان است، امام حسین(ع) خیمه‌ای برپا کرد و عمر سعد را به مذاکره دعوت كرد؛ امامی که آگاه است که فردا او و یارانش توسط همین عمربن سعد و یاران نادانش به شهادت خواهند رسید، اما خواست که با دنیا اتمام حجت کند و از همین‌رو در آن شب، ساعت‌ها با عمر سعد مذاکره کرد، تا نتیجه رویارویی آنان به جنگ ختم نشود. روحانی اظهار داشت: این به معنای آن نیست که امام حسین(ع) از شهادت می‌ترسید، بلکه امام حسین(ع) از شهادت استقبال نيز می‌کرد اما با این حرکت به ما یاد داد حتی با دشمن خود باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دنیا منطق ما را در صحنه مذاکره پیروز بداند. همين سخنان كافي بود تا موج حملات به روحاني آغاز شود.

هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد

اينكه روحاني براي بيان اين نوع اظهارات چه دلايلي و هدفي دارد، مشخص نيست ولي بي شك برخي سخنان در ميان حجره‌هاي حوزوي جاي نقل شدن دارد و اگر در بين مردم عامه گفته شود شايد سبب ايجاد تضاد ديدگاه و آشفته‌شدن افكار شود. مباحثه‌هاي حوزوي و سخنان سنگين فقهي جايگاهي در ميان مردم جامعه ندارد و نيتجه اين مي‌شود كه مسئولان نيز براي توضيح بيشتر يا دفاع از آن مقوله كار را خراب‌تر كنند و به حاشيه برانند.

در آخر بايد اشاره شود اين اظهارات روحاني مربوط به يك جمعي بود كه هفته گذشته بيان شد ولي اينكه چرا اين روزها همچنان تركش‌هاي آن وجود دارد، موضوعي است كه بايد روي آن تامل كرد. گفتني است در گذشته نيز برخي افراد يا جريان‌ها بوده‌اند كه درباره مسائل فقهي و ديني مباحث متفاوتي را بيان كردند ولي برخوردهايي با آن‌ها صورت گرفت و امروز اگر روحاني رييس‌جمهور نبود، شايد با وي مانند ساير افرادي كه نام بردن از آن‌ها در اين جمله نمي‌گنجد، برخورد مي‌شد. شايد او با بيان اين نوع سخن سعي داشته تا اعلام كند كه تمام اركان نظام قابل نقد هستند ولي بايد در آينده براي اين نوع سخن گفتن خود روشنگري كند تا شائبه اي ايجاد نشود.