نئوعثمانی؛ واقعیت یا توهم؟

بسیاری از صاحب‌نظران سیاسی بر این باورند که حزب حاکم «عدالت و توسعه» ترکیه برای احیای امپراتوری عثمانی خیز برداشته و هدف نهایی آن، همچون دوران گذشته، بازیگری در نقش و قامت امپراتوری عثمانی در صحنه بین‌الملل است. شاید بتوان گفت این باور بیشتر از گفتارها، نوشتارها و رؤیاپردازی‌های دولتمردان ترکیه ناشی شده و مطابق آنها خیلی هم بیراه به نظر نمی‌رسد.

ولی با اندک تأملی می‌توان دریافت که رفتار دولتمردان ترک با گفتار و رؤیاپردازی‌های آنها تفاوتی ریشه‌ای دارد و آنها به واسطه رفتار خود نه‌تنها در راه احیای امپراتوری عثمانی گام برنمی‌دارند، بلکه جایگاه ترکیه کنونی را هم در صحنه بین‌الملل با خطر مواجه کرده‌اند.

اگر به تاریخ نگاهی اجمالی بیندازیم، خواهیم دید در گذشته‌ای نه‌چندان دور، بسیاری از کشورهای کنونی خاورمیانه ازجمله سرزمین‌های اشغالی فلسطین، زیر سیطره امپراتوری عثمانی بودند و سرنوشت آنها به دست دولتمردان عثمانی رقم می‌خورد. به کلامی دیگر، بسیاری از سرزمین‌های واقع در خاورمیانه، چاره‌ای جز پیروی و دنباله‌روی محض از دولتمردان عثمانی نداشتند. 

رفتار امروزی دولتمردان ترکیه روندی جز آنچه در بالا یادآوری شد، ترسیم می‌کند؛ به‌طوری‌که آنچه به خاطر سیاست‌ها و رفتارهای دولتمردان ترکیه رخ می‌دهد، تضاد کاملی با رؤیاپردازی‌های آنها دارد. درحال‌حاضر دولتمردان ترک پس از ایفای نقش پررنگ در تقویت گروه‌های تروریستی مانند داعش و پشتیبانی همه‌جانبه از آنها برای ویران‌سازی سوریه و عراق، با ناکامی مواجه شده‌اند.

می‌توان گفت حاصل چنین اقداماتی، چیزی نبوده جز تضعیف جایگاه ترکیه در منطقه و جهان و در کنار آن، بروز ناامنی در کشور ترکیه و قربانی‌شدن تعدادی از شهروندان ترک به‌خاطر حوادث تروریستی. در چنین وضعیت و شرایطی، دولتمردان ترک به‌جای تجدیدنظر در سیاست‌های خود، ضمن فرار به جلو و فرافکنی، در حرکتی بسیار ناشیانه، نوک حملات خود را به‌سوی جمهوری اسلامی ایران نشانه گرفته‌اند. در این مسیر آنها پیرو و دنباله‌رو رژیم یا کشورهایی شده‌اند که روزگاری زیر سیطره امپراتوری عثمانی بوده‌اند.

امروز آشکارا می‌بینیم که ترکیه با رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و... برای مقابله با ایران هم‌داستان شده و بدون هیچ اندیشه‌ای، هرآنچه رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی دیکته می‌کنند، اجرا می‌کند. آیا واقعا چنین رفتار و حرکاتی می‌تواند به احیای امپراتوری عثمانی منجر شود؟ یا اینکه کشور ترکیه را به رژیمی دست‌چندم در منطقه مبدل می‌کند؟. دولتی که پیرو و دنباله‌رو رژیم‌های کودک‌کشی مانند رژیم صهیونیستی و عربستان است، نمی‌تواند برای ایران هم رقیبی باارزش تلقی شود. 

به نظر می‌رسد نباید روی گفتار و رفتار دولتمردان کنونی ترکیه حساب باز کرده و آنها را رقیبی برای جمهوری اسلامی مقتدر تلقی کرد. کشوری که برای فرار از مشکلات خودساخته، دست به دامن افراد متوهمی مانند ترامپ، یا کودک‌کشانی مانند سلمان و نتانیاهو می‌شود، ارزش توجه ندارد. 

در پایان، این سؤال از هم‌وطنان عزیزی که ترکیه را با وجود همه مشکلات امنیتی موجود در آن کشور، مقصد گردشگری خود قرار داده‌اند، وجود دارد که چرا با خرج پول‌های خود در کشوری که با دشمنان ایران هم‌داستان شده است، آن را تقویت می‌کنیم؟ امروزه شهرهای بسیار زیبای کشور عزیزمان ایران می‌تواند جایگزین خوبی برای گردشگری به‌جای ترکیه باشد.