اخوان‌المسلمین و الازهر در آستانه تحریم انتخابات مصر

«حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل اعراب با اشاره به حواشی پیش آمده برای نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری مصر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در روزهای اخیر و پس از اعلام نامزدی «عبدالفتاح السیسی» برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۸، شاهد بازداشت شدن یا انصراف تعدادی از نامزدها و رقبای رئیس‌جمهوری فعلی این کشور بودیم که یکی پس از دیگری به حاشیه رفتند. این وضعیت نشان می‌دهد که انتخابات پیش‌روی مصر به زمان حسنی مبارک برگشته و اعمال فشار بر سایرین در دستور کار دولت و نهادهای امنیتی و نظامی قرار گرفته است.

وی ادامه داد: در وضعیت فعلی به نظر می‌رسد انتخابات مصر که قرار است به مدت سه روز از ۲۶ تا ۲۸ مارس سال جاری برگزار شود، تنها یک نامزد داشته باشد و آن هم رئیس جمهوری فعلی این کشور است. با توجه به اینکه عبدالفتاح السیسی از حمایت ارتش، نهادهای امنیتی و دولت مصر برخوردار است، باید او را پیروز این انتخابات بدانیم. چراکه اشخاصی مانند «سامی عنان» رئیس اسبق ستاد ارتش مصر، «محمد عبداللطیف» دبیرکل حزب الوسط و همچنین چهره‌هایی مانند «عبدالمنعم ابوالفتوح» (سیاستمدار و رئیس اتحادیه پزشکان مصر)، «خالد علی» (وکیل و مدافع حقوق بشر در مصر)، «احمد شفیق» (نخست‌وزیر اسبق و فرمانده اسبق نیروهای هوایی مصر) به دلایل مختلف بازداشت شده‌اند یا بر اثر تهدید نهادهای امنیتی به صورت داوطلبانه از رقابت‌ها کناره‌گیری کردند. در نتیجه هیچ رقیب جدی در مقابل السیسی وجود ندارد.

سامی عنان که رئیس اسبق ستاد ارتش مصر بوده یکی از چهره های کلیدی بود که می‌توانست عبدالفتاح السیسی را در مبارزات انتخاباتی به چالش بکشد و اتفاقاً از سوی اخوان‌المسلمین مورد حمایت بود اما دادستان نظامی مصر وی را به اتهام تحریک علیه نیروهای مسلح و نقض قانون به دلیل اعلام نامزدی‌اش در انتخابات احضار و بازداشت کرد.

هانی‌زاده با اشاره به وضعیت سایر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مصر، گفت: یکی دیگر از چهره‌هایی که در جریان ثبت نام نامزدها به حاشیه رانده شد، عبدالمنعم ابوالفتوح، سیاستمدار و رئیس اتحادیه پزشکان مصر بود که عضوی از اخوان‌المسلمین به حساب می‌آمد و این نشان می‌دهد که دشمنی السیسی با اخوانی‌ها همچنان ادامه دارد. لذا تا به این لحظه و بر اساس داده‌های رسانه‌ای که منتشر شده است، باید السیسی را با چند رای پایین‌تر پیروز انتخابات مصر بدانیم که این روند نشان می‌دهد تغییر فاحشی در جریان ساختار سیاسی و انتخاباتی مصر ایجاد نشده و دقیقاً این موضوع بیانگر اوضاع و احوال زمان حسنی مبارک است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا الازهر در خصوص این ماجراها واکنشی نشان خواهد داد یا خیر،‌ عنوان کرد: از مدت‌ها پیش اختلاف‌ها میان «احمد الطیب» شیخ الازهر و عبدالفتاح السیسی آغاز شده بود اما در حالت فعلی به نظر می‌رسد که الازهر مواضع خنثی دارد و تابع دولت قاهره است. الازهر در زمان حسنی مبارک تماماً در اختیار دولت بود و در زمان محمد مرسی تا حدی استقلال خود را به دست آورد و مجدداً در زمان السیسی تحت نظارت و فشار دولت و نهادهای امنیتی قرار گرفت. از این جهت اگر چنین روندی ادامه پیدا کند، احتمال دارد که انتخابات مصر در روزها یا هفته‌های دیگر توسط الازهر و اخوان المسلمین تحریم شود یا اینکه بیانیه‌های تندی از سوی این دو جریان منتشر شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پایان در مورد حمایت آمریکا و عربستان از السیسی خاطرنشان کرد: پیش‌تر بیانیه‌ای بسیار کمرنگ از سوی وزارت خارجه آمریکا منتشر شد که در آن نسبت به وضعیت جاری در مصر هشدار داده شده بود اما باید بدانیم که نگاه دولت ترامپ به قاهره همانند دموکرات‌ها نیست. چراکه مصر واشنگتن سالانه مبلغی حدود دو تا سه میلیارد دلار به مصر کمک بلاعوض می‌کند تا قاهره بتواند امنیت اسرائیل را تامین کند. چراکه اعمال فشار مصر بر حماس در دستور کار قرار گرفته تا از این طریق امنیت تل‌آویو تامین شود. از سوی دیگر، عربستان به دلیل همراهی مصر با این کشور در جریان تحریم قطر، از السیسی حمایت می‌کند و البته این پیوند به دلیل یارکشی در اتحادیه عرب ادامه دارد. بنابراین مجموع متغیرها نشان می‌دهد که باید منتظر ادامه ریاست‌جمهوری السیسی در دور دوم باشیم.