هسته القاعده به دنبال تکرار موفقیت حمله ۱۱ سپتامبر است

پلت فرم اطلاعات ژئوپولتیک آمریکایی استرتفور در چشم انداز سال ۲۰۱۹ در زمینه امنیتی وضعیت گروه های افراطی را بررسی و گزارشی از گذشته، حال و آینده متحمل این گروه ها ارائه کرده است. بخش اول این گزارش به القاعده اختصاص دارد.

جنبش افراطی (جهادگرا) تنها یک پدیده تروریستی نیست و یک شورش جهانی به شمار می رود. امروز، بیشتر گروه های افراطی خود را با یکی از دو قطب القاعده و داعش مرتبط می دانند. اما این اتحاد ظاهری با اختلاف نظرهای بسیار درباره چگونگی جهاد کردن همراه است. علت بخشی از این شکاف های داخلی و اختلافات، ادغام شدن گروه های افراطی اولیه است که هر یک تاریخچه و فلسفه خود را به گروه های بزرگ تر القاعده و داعش منتقل کرده اند. شاید بهترین نمونه این اختلاف نظرها در روابط القاعده با «جماعت توحید و جهاد» قابل مشاهده باشد؛ گروهی تحت رهبری ابو مصعب الزرقاوی که در سال ۲۰۰۴ به القاعده پیوست و در سال ۲۰۱۴ از آن جدا شد تا داعش را به عنوان قطب رقیب در جنبش افراطی، تشکیل دهد.

با توجه به این اختلافات جای تعجب ندارد که گروه های مختلف، حتی آنهایی که زیر چتر القاعده یا داعش فعالیت می کنند، تا این اندازه با یکدیگر تفاوت دارند. در این زمینه، برخی از «زیرشاخه ها» با فلسفه و رهنمودهای گروه مادر نزدیکی بیشتری دارند و برخی دورترند.

هسته القاعده

سرکردگی هسته القاعده همچنان به ارائه رهنمودهای ایدئولوژیک برای زیر شاخه ها و پیروانش در سراسر جهان ادامه می دهد. اگرچه هسته اصلی القاعده در سال ۲۰۱۸ نتوانست سال ۲۰۱۸ هیچ حمله تروریستی بزرگی انجام دهد، اما این بدان معنا نیست که چنین اقداماتی را کنار گذاشته اند. در حقیقت، بن والاس، وزیر امنیت بریتانیا در دسامبر گذشته گفت که القاعده بر توطئه های گسترده برای هدف گیری غرب متمرکز است و ظاهرا می خواهد موفقیت حملات ۱۱ سپتامبر را از طریق حملات هوایی دیگری تجدید کند. والاس همچنین به این مساله اشاره کرده که القاعده سعی دارد روش ها و تاکتیک های جدیدی را برای قاچاق مواد منفجره در هواپیما و حمله به فرودگاه ها بیابد.

پس از سقوط خلافت خود خوانده داعش در سوریه و عراق، هسته القاعده به فراخواندن جنگجویان تک رو و گروه ها ادامه می دهد. سرکرده های القاعده بر این باورند که رویکرد تدریجی این گروه که به «بن لادنیسم» مشهور است، موثرترین راه برای پیشبرد شورش های افراطی در سطح جهانی است. بر مبنای این فلسفه القاعده برای خسته کردن قدرت های غربی و متحدان آنها در خاورمیانه تلاش خواهد کرد. غرب همچنان هدف اصلی این گروه محسوب می شود و این گروه با برنامه ریزی برای طرح های بزرگ، امیدوار است که بتواند زیرشاخه های خود را به انجام عملیات مشابه ترغیب کند. در عین حال، استرتفور بر این باور است که القاعده گروه های زیرشاخه خود را به مواجهه با رقبا از داعش ترغیب می کند و جنگجویان فصلی، گروه های محلی و نیروهای جدید را به پیوستن یا بازگشت به القاعده فرا می خواند. و با تمرکز بر هواپیماها و عملیات هوایی و یافتن نیروهای جدید در میان کارکنان هوانوردی، القاعده سعی دارد در یک حمله هوایی دیگر موفق عمل کند و باید دید که در ۲۰۱۹ به شرایط لازم برای چنین حمله ای دست پیدا می کند یا خیر.

طلا تسلیمی