جلوگیری چین از انتقال تجربیات تایوان در مبارزه با کرونا

اگرچه کشور تایوان هم از حضور کرونا بی‌نصیب نمانده است، اما نوع مقابله اثربخش این کشور با این بیماری، توجه بیشتر کشورهای جهان را به خود جلب کرده است. هر چند این جزیره جنوب آب‌های چین، فاصله کمی با مبدأ اصلی ظهور کرونا دارد، با این حال دیوارهای دفاعی خود را بسیار قبل‌‌تر از تولد کرونا، در برابر همسایه نه چندان دوست خود، مستحکم کرده بود.

پس از گذشت بیش از ۴ماه از پیدایش این ویروس در چین، در حال حاضر فقط ۱۱۶ مبتلای بهبود نیافته در این کشور بستری هستند و آمار تلفات ناشی از کرونا نیز درآن، شش نفر است. این در حالی است که تایوان با جمعیت ۲۳ میلیونی و وسعت ۳۶۰۰۰ کیلومتری خود، از لحاظ تراکم جمعیت، رتبه ۱۲جهان را دارا بوده و از این منظر، تراکم جمعیت آن به مراتب بالاتر از هر ۱۰کشور صدر جدول، از لحاظ تعداد مبتلایان به کرونا، است. بسیاری از کارشناسان بهداشتی معتقدند که تجربه تایوان در کنترل ویروس کرونا، با توجه به مجاورت این کشور به چین،‌ فوق‌العاده و بی‌نظیر بوده است.

همچنین اعتقاد بر این است که این تجربیات می‌بایست به سایر کشورها نیز انتقال یافته و دیگران هم از نتایج آن بهره‌مند شوند. با این حال مشکلاتی که چین، در جایگاه یک قدرت برتر همواره به دلیل ادعای مالکیت بر تایوان ایجاد کرده است، مانع از آن شده است که این انتقال دانش و راهکارها، به درستی انجام گیرد. لغو عضویت تایوان از سازمان بهداشت جهانی، یکی از این نمونه‌هاست که با فشارهای چین و همراهی کشورهای تابع، انجام گرفت. چیزی که بیشتر نشانه شفافی از ارجحیت داشتن قدرت و منازعات سیاسی نسبت به سلامت و جان انسان‌ها، در دنیای امروز است. گزارش زیر که چندی پیش توسط «اندرس راسموسن»، با عنوان «مشارکت تایوان می‌توانست زندگی را نجات دهد» در نشریه تایم به چاپ رسید، به بررسی عواقب کنار گذاشتن تایوان از سازمان بهداشت جهانی توسط چین و عدم امکان استفاده کامل از تجربیات این کشور می‌پردازد:

«هشتصد و پنجاه هزار نفر از ۲۳میلیون شهروند تایوانی، در سرزمین اصلی چین ساکن هستند. همچنین چهارصد هزار نفر از آنها در چین ‌کار می‌کنند. از طرفی کوتاه‌‌ترین فاصله بین جزیره تایوان تا سرزمین اصلی چین، فقط ۱۳۰ کیلومتر است،‌ بنابراین از هر نظر، تایوان باید بیشتر از هر کشور دیگری در معرض خطر شیوع ویروس کرونا قرار داشته باشد. با این وجود، از ۱۸مارس، تنها ۱۰۰ مورد ابتلا در مقایسه با بیش از ۸۰۰۰۰ مورد در چین و ده‌ها هزار نفر در چندین کشور در اروپا، در این کشور دیده شده است.

این اتفاق البته به سادگی رخ نداده است. تایوان با استفاده از تجربیاتی که از گسترش سارس، در سال ۲۰۰۳، کسب کرد، خود را از قبل برای مقابله با ویروسی که در ووهان شایع شد، آماده کرده بود. بر این اساس، تایپه در اواخر سال ۲۰۱۹ و پس از مطلع شدن از اولین علائم شیوع کرونا، به سرعت ترکیبی از اقدامات را برای شناسایی و مهار این ویروس به کار گرفت و به این منظور، مجموعه‌ای از اطلاعات گسترده خود برای مهار موارد احتمالی را به کار برد.

تایوان می‌توانست تجربه‌ای مفید برای جامعه بهداشت جهانی باشد، اما متاسفانه توجه متخصصان بهداشت جهانی به تایوان تحت تاثیر حساسیت‌های ژئوپلیتیکی پکن نسبت به این کشور در سال‌های اخیر، رنگ باخت. در سال ۲۰۱۶، خانم تسای اینگ ون، رئیس جمهور تایوان با این شعار به قدرت رسید كه پاسدار استقلال کشور خود از چین باشد. با این حال، پکن با طرح شعار چالش برانگیز «چین واحد» و استفاده از قدرت خود، رویکرد نهادهای چندجانبه جهان را در ارتباط با تایوان، با نوعی اجبار و محدودیت همراه کرد. در نتیجه، تایوان از دسترسی به تعدادی از مجامع بین‌المللی که در گذشته می‌توانست حداقل به عنوان ناظر در آنها شرکت کند، محروم شد.

این محدودیت برای تایوان، شامل حضور در سازمان بهداشت جهانی سازمان ملل نیز شد. تا سال ۲۰۱۶، تایوان مجاز بود به عنوان یک بازیگر غیر دولتی در مجمع سالانه این سازمان شرکت کند. در حالی که این فرصت در حال حاضر برای این کشور از دست رفته است و تمامی درخواست‌های تایوان برای حضور در این سازمان، در سه سال گذشته رد شده‌اند. در این زمینه درخواست این کشور برای داشتن نماینده در جمع کارکنان فنی سازمان بهداشت جهانی که متشکل از متخصصان بهداشت و درمان بوده و به تحقیق در مورد چالش‌های خاص می‌پردازند به طور مرتب، رد شده است. آخرین نمونه آن سال گذشته بود که از حضور نمایندگان تایوان در جمع متخصصان واکسن آنفلوانزا، در این سازمان ممانعت شد.

تایوان عنوان کرده بود که تنها خواستار حضور در این جمع، برای استفاده از دانش عملی آنان است، اما در نهایت نتوانست حتی به عنوان عضو ناظر در این مجمع، حضور یابد و واضح است که عواقب پیوند آلوده جغرافیای سیاسی مورد نظر چین با بهداشت جهانی، اینگونه خود را نشان داد. با این وجود، برای آموختن از تایوان، هنوز خیلی دیر نیست. هرچند هنوز نجات از این بیماری به طور کامل، انجام نشده است، اما این کشور در مسیر آن قرار داشته و توانسته است با استفاده از ترکیب اطلاعات، شفافیت وکنترل متمرکز، به اداره بهتر آن بپردازد.

تایوان در گذشته و پس از شروع سارس، به سرعت مرکز ملی فرماندهی بهداشت (NHCC) را تأسیس کرد و در پنج هفته اول شیوع این بیماری، طراحی ۱۲۴ اقدام مهم را در دستور کار خود قرار داد. صدور هشدار مسافرتی، ممنوعیت سفر، تخصیص منابع برای تولید ۴میلیون ماسک در روز و همچنین صدور دستورالعمل‌هایی در خصوص مدارس، از جمله این موارد بود. حتی پس از آن و با اصلاح قانون کنترل بیماری‌های واگیر در ژوئن ۲۰۱۹، برای کسانی که نسبت به گسترش آگاهانه اطلاعات نادرست اقدام می‌کردند نیز جرائمی در نظر گرفته شد. آنها همچنین با استفاده از فناوری، بانک اطلاعات بیمه درمانی کشور را با پایگاه داده مهاجرت و گمرک خود ادغام کردند. از این طریق آنها توانستند اطلاعات مربوط به تاریخچه سفر ۱۴ روزه هر شهروند را جمع‌آوری کرده و از کسانی که از مناطق پرخطر بازدید کرده‌اند، بخواهند که خود را قرنطینه کنند.

همچنین دولت تایوان، برای اطمینان از ماندن افراد در خانه از سیستم ردیابی تلفن‌های همراه استفاده کرد. افرادی که به مناطق پرخطر نرفته بودند، می‌توانستند با پیامک از امکان ترخیص سریع به هنگام مهاجرت یا مسافرت، مطلع شده و از آن استفاده کنند. این اقدامات سختگیرانه البته با شفافیت زیادی از طرف دولت همراه بود. جلسات مطبوعاتی، روزانه برگزار می‌شد و بخشنامه‌ها نیز به طور منظم و تنها از سوی دفتر ریاست جمهوری، در مورد خدمات عمومی به اطلاع عموم می‌رسید. پیام‌های ساده در مورد شستن دست، ماسک صورت و مخاطرات ناشی از احتکار، هم اطلاع‌رسانی شده و بسیار موثر بود.

شاید انجام همه این اقدامات به واسطه تفاوت‌های فرهنگی برای مخاطبان اروپایی یا آمریکایی مناسب نباشد، اما بدون شک این اقدامات موجب نجات جان انسان‌ها شده و به جلوگیری از وحشت گسترده در میان آنها، کمک کرده است. به نظر می‌رسد باید از روش‌های تایوان بهره گرفت و سعی کرد از این کشور برای مقابله با شیوع فعلی و نیز نمونه‌های اجتناب‌ناپذیر آن در آینده، که تبدیل به مشخصه‌های جدیدی از دنیای جهانی شده ما شده‌اند، الگو گرفت. در این مسیر اما مسئله بسیار مهم‌تری نیز وجود دارد. در قرن بیست و یکم، تقریبا تمام چالش‌های مهمی مانند آب و هوا، بهداشت و تجارت و فناوری، تابع عناصر مرزی است. در این بین اما دیگر نمی‌توان سیاهچاله‌های ژئوپلیتیکی را هم تحمل کرد. ما به تجربیات کشورهایی مانند تایوان نیاز داریم تا بتوانیم از تخصص، صنعت و پیشرفت آنها، در شکل‌گیری سیاست جهانی بهره گیریم. تاکنون قدرت‌های چندجانبه جهان، موازی با فشارهای چین اقدامات بسیاری در جهت جدا کردن تایوان از جامعه جهانی، کرده‌اند. این مساله به زیان دیگران بوده است که البته خود چین را هم شامل شده است. اکنون زمان آن رسیده است که چین متوجه شود، حتی اگر چالشی هم درباره مسائل ژئوپلیتیک وجود داشته باشد، نباید با منافع سازمان بهداشت جهانی و نهادهایی مانند آن، گره بخورد.»

منبع: تایم/ مترجم: محسن رفیق