تشکیل کمیته‌ ضد توافق در مجلس یازدهم

در‌حالی‌که شرایط رفع تحریم‌ها مهیا شده و امیدها برای توافقی برد-برد «حداقل از چشم اصولگرایان که معتقدند تیم مورد اعتماد و مورد حمایت آنان در مذاکرات حضور دارد» بیشتر شده، اقلیت تندروی مجلس در مقابل نه‌فقط تیم مذاکره‌کننده بلکه در برابر منافع ملی قد علم کرده‌اند.‌ دولت و وزارت امور خارجه که سعی کرده‌اند در فضایی آرام و البته سکوت‌ رسانه‌ای مذاکرات را پیش‌ ببرند، این روزها بیش از گذشته به همراهی همه ارکان قدرت برای حصول نتیجه نیازمندند و بهارستان از این قاعده مستثنا نیست.

اما این روزها صداهای ناکوکی از مجلس به گوش می‌رسد. در شرایطی که انتظار می‌رود مجلس اصولگرا کنار دولت مورد حمایت و انتخاب خود باشد، تندروها و مخالفان مذاکره با دنیا و همچنین کاسبان تحریم در تکاپو برای برهم‌زدن میز مذاکره هستند. کریمی‌قدوسی، ‌در توییتی نوشته است: «امروز در صحن مجلس شنیده شد که پنج نفر از نمایندگان کمیته‌ای تشکیل داده و در مخالفت با تیم مذاکره‌کننده در وین درخواست جلسه‌ای با رئیس‌جمهور محترم داشتند. 

در ضمن شنیده شد که یکی از مقامات مجلس در حمایت از این تیم نقش‌آفرین است». تشکیل کمیته برای مخالفت با تیم مذاکره‌کننده امری جدید نیست و پیش‌از‌این تندروها بر ترکیب تیم مذاکره‌کننده تاخته بودند که برخی از آنان باقی‌مانده تیم ظریف هستند. البته درباره نام اعضای این کمیته ضد برجام تحقیقات «شرق» به اسم مشخصی از نمایندگان نرسید؛ اما آنچه طبق گفته تعدادی از نمایندگان مجلس مسلم است، تندروهای مجلس به دنبال چنین برنامه‌ای هستند و حتی روز گذشته در جلسه‌ای برای وزیر امور خارجه خط‌و‌نشان هم کشیده‌اند.

تندروها برای وزیر امور خارجه خط‌و‌نشان کشیدند

در روز گذشته تعدادی از نمایندگان که در جمع تندروهای مجلس هستند، با امیر‌عبداللهیان جلسه داشتند و به گفته یکی از نمایندگان که در جلسه حاضر بوده، برای تیم مذاکره‌کننده خط‌و‌نشان کشیدند. به گفته این منبع آگاه بسیاری از نمایندگان مستقل و معتدل با وجود ارسال دعوت‌نامه برای حضور در این جلسه، در این نشست شرکت نکردند و دلیل این امر را هم همراهی با دولت و تیم مذاکره‌کننده اعلام کردند. به گفته این نماینده مجلس که نخواست نامش منتشر شود، کلیت مجلس حامی تیم مذاکره‌کننده است و فقط نماینده‌های تندرو ‌مخالف هر نوع توافقی در وین هستند.

در همین راستا محمود نبویان در سخنرانی‌ای که در بیست‌و‌ششمین همایش دفتر ارتباطات فرهنگی – جهاد تبیین انجام شده است، انتقاد به تیم مذاکره‌کننده را از سوی تندروها به ترکیب تیم مذاکره‌کننده دانسته است.

او‌ گفته «آمدند به ما گفتند آن تیم انقلابی آدم‌های ضعیفی بودند، آقای باقری‌کنی به این نتیجه رسید که باید از تیم ظریف استفاده کند». این سخنان نشان می‌دهد تغییر یا استفاده‌نکردن از نیروهای مورد اعتماد تندروها در تیم مذاکره‌کننده خوشایند این نمایندگان نبوده است. این نوع رفتارها جز خالی‌کردن پشت دولت و وزارت امور خارجه در این لحظات حساس و حاشیه‌آفرینی حاصلی ندارد. هرچند مخالفان توافق با دنیا و رفع تحریم‌ها از هیچ تلاشی فروگذار نیستند و به گفته کریمی‌قدوسی حامیانی هم در مجلس دارند تا منافع کاسبان تحریم به خطر نیفتد.

البته همه مجلس این‌گونه فکر نمی‌کنند و فقط تندروها بر طبل خروج ایران از برجام و ادامه تحریم‌ها می‌کوبند. چندی پیش بود که محمود عباس‌زاده‌مشکینی، نماینده مردم مشکین‌شهر و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، درباره آخرین خبر از روند مذاکرات وین گفته است: طبق اخباری که از وین مخابره می‌شود، شرایط برای یک توافق خوب مهیا شده است و پیشرفت‌هایی حاصل شده است؛ اما به نتیجه رسیدن این موضوع بستگی به طرف‌های مقابل دارد. او ادامه داد: طرف غربی مخصوصا آمریکا باید از زیاده‌خواهی‌های خودشان عدول کند تا توافق صورت بگیرد و اگر به هر دلیلی مذاکرات به شکست بینجامد، مقصر اصلی آن هیچ کشوری جز آمریکا نیست.

البته پیش‌از‌این هم حجت‌الاسلام سید‌محمود نبویان  که تمایلی برای به نتیجه رسیدن مذاکران وین ندارند، در تذکر شفاهی در مجلس گفته بود: «شاید در این روزها قرار باشد یک توافق هسته‌ای شکل بگیرد‌ اما مطلوب نمایندگان و مردم در این توافق دیده نشده است».

در‌حالی‌که متن نهایی مذاکرات منتشر‌ نشده، این نماینده مخالف برجام معتقد است: «مشکلات زیادی در این توافق وجود دارد؛ برای مثال درخصوص لغو تحریم‌های ایسا و کاتسا مطلقا تعهدی داده نشده است یا در لیست رفع تحریم تنها گفته‌اند تحریم ۲۰ نفر را رفع می‌کنیم و بر همین موضوع هم توافق شده است. درخصوص تبدیل ارز تعهدی داده نشده است؛ یعنی در فروش نفت مشخص نیست که بتوانیم درآمد ارزی آن را به دست بیاوریم». او ادامه داد: «آمریکا تعهدی نداده که از برجام خارج نشود. متأسفانه تیم قبلی مذاکرات مسئول این مذاکرات هم هستند. ما سه کمیته تحریم، هسته‌ای و اجرائی داریم که مسئول این کمیته‌ها همان‌هایی هستند که برجام را فتح‌الفتوح عنوان می‌کردند. شاید بگویند که کنگره مخالفت می‌کند اما اکنون اکثر اعضای کمیته آمریکا از دموکرات‌ها هستند. لازم هم نیست که مصوبه کنگره به آن صورت باشد. برای آن رأی نصف به‌علاوه یک رأی نیاز است».

هرچند ابوالفضل حسن‌بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم، معتقد است که «اعضای جبهه پایداری برای زنده‌نگه‌داشتن خودشان فریاد می‌زنند و همچنین اطلاعات غلطی از جاهای مختلف به آنان داده می‌شود که آنان هم بر‌اساس این اطلاعات غلط تصمیم‌گیری می‌کنند و خودشان را با فریادزدن زنده نگه می‌دارند. امروز خوشبختانه شاهد هستیم که در کشور چندصدایی وجود دارد. امروز در فضای مجازی مذاکرات و مباحثاتی که انجام می‌شود، بسیار‌بسیار ارزشمند است. بسیاری از عناصری که مخالف برجام بودند، شرایط دو و پنج سال قبل را ندارند».

اینکه  تندروهای مجلس همچنان مخالف مذاکرات وین هستند، امر پیچیده‌ای نیست‌ اما واقعیت این است که در گیرو‌دار رقابت سیاسی و جناحی منافع ملی ممکن است، قربانی شود.