در ادامه روند نزولي نرخ دلار، روز گذشته بهاي اين ارز وارد کانال ۱۰هزار تومان هم شد. در تحليل وضعيت بازار ارز چند موضوع را بايد مد نظر قرار داد؛ موضوع اول به جهش ارزي که در سال گذشته اتفاق افتاد، بازمي‌گردد. اين امر از يک طرف ريشه در تحريم‌ها و فشارهايي داشت که به صورت هوشمندانه از سوي دشمنان نظام، آمريکا و بعضي از کشورهاي منطقه بر کشور وارد مي‌شد و از طرف ديگر از تصميمات نادرست و غيرکارشناسي داخلي در نيمه اول سال ۹۷ تاثير مي‌پذيرفت.
در راس اين تصميمات اشتباه تعيين نرخ ارز ۴۲۰۰ توماني براي تامين تمام کالاها قرار داشت. تصميماتي که درنهايت نتيجه‌اي جز تضعيف ارزش پول ملي ايران در برابر ساير ارزهاي خارجي در پي نداشت. بنابراين هيچ کارشناس اقتصادي نمي‌توانست بين ارقامي که در بازارها وجود داشت و آنچه در واقعيت ديده مي‌شد ارتباط برقرار کند. به‌واسطه همين رويکرد و اتفاقاتي نظير تغيير رئيس‌کل بانک مرکزي و تحول در سياست‌هاي ارزي که در نيمه دوم سال ۹۷ رخ داد، جهت نرخ ارز به سمت پايين تغيير کرد. البته کميسيون اقتصادي مجلس از ابتدا، اجراي چنين برنامه‌هايي را پيشنهاد داد، اما پافشاري برخي از دولتمردان باعث شد تا به کشور هزينه‌هاي زيادي تحميل شود.
تغيير در ميزان تراکنش‌هاي بانکي، نحوه شمارش سودهاي بانکي و رصد آنها از ابزاري بود که در مديريت بازار ارز موثر واقع شد. بحث ديگر نيز به روان‌سازي صادرات مربوط مي‌شود که دست بانک مرکزي را براي مديريت عرضه باز گذاشت. البته در نيمه اول سال فعاليت صرافي‌ها ممنوع اعلام شد، اما پس از رفع اين ممنوعيت صرافي‌ها هم به کمک بانک مرکزي آمدند. بدين ترتيب و به‌رغم تحريم‌ها، نگاهي به آمار صادرات و واردات کشور در پايان سال ۹۷ نشان مي‌دهد که تجار ما توانسته‌اند تراز تجاري کشور را مثبت دو ميليارد دلار نگه دارند که مي‌توان آن را به‌عنوان يک دستاورد قلمداد کرد. با پايان سال ۹۷ آمريکايي‌ها دريافتند که ايران دوره گذر از تحريم‌هاي بسيار سنگين را با موفقيت پشت سر گذاشته و طبق تحليل‌هاي بانک جهاني و گزارشي که استيون منوچين، وزير خزانه‌داري ايالات متحده، به ترامپ ارائه داده، رشد اقتصادي ايران هم به سمت مثبت در حال حرکت است.
علاوه بر اين، پس از سرنگوني پهپاد آمريکايي، اقتدار ايران بار ديگر نمايان شد و در حوزه منطقه‌اي هم فضاي جديدي به وجود آمد که معادلات را کاملا برهم‌ريخت. پس از آن بود که عربستان آمادگي خود را براي مذاکره در رابطه با موضوع يمن اعلام کرد و بسياري از کشورهاي عربي پيام‌هايي با محتواي تغيير مسير خود فرستادند.
اين عوامل همگي بار رواني سياسي براي کاهش نرخ ارز ايجاد کردند. از همه مهم‌تر هم نقض تحريم‌هاي آمريکا از سوي کشورهايي نظير روسيه، چين، هند و... است که باعث شد مسير درآمدي ايران در فروش نفت به صفر نرسد. گرچه ما با کاهش صادرات نفت مواجه شده‌ايم، اما آمريکا هم به هيچ وجه به اهداف خود دست نيافت و امروز ميزان فروش نفت ايران قابل قبول و حتي رو به افزايش است. اکنون که نرخ ارز روند نزولي را طي مي‌کند اين سوال در جامعه به وجود آمده که چرا بهاي ساير کالاها متناسب با نرخ ارز کاهش نمي‌يابد؟ در حالي که تطبيق قيمت‌ها تدريجي اتفاق مي‌افتد و نياز به زمان دارد. به‌عنوان مثال طلا به صورت لحظه‌اي از دلار تاثير مي‌پذيرد، اما کالاهاي ديگر با تاخيري چند هفته‌اي يا چندماهه با نرخ ارز انطباق پيدا مي‌کنند. البته اين تطابق هم به شرطي ايجاد مي‌شود که نرخ ارز در يک نقطه به ثبات برسد. چراکه از نظر کارشناسي ثبات ارز بيش از کاهش نرخ آن اهميت دارد.
- 15
- 5
