فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است: برخی افراد در جناحی که آقای رئیسی را به عنوان رئیس‌جمهوری روی کار آورد و اکنون هم نهادهای حاکمیتی را در اختیار گرفته است، اساسا انزواطلبی ایران را برای خود امر و هدفی اصلی می‌دانند.
این دیپلمات سابق در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» تصریح کرد: هر ساختاری که می‌خواهد، کشورش با جهان همراه باشد و با کشورهای دیگر مبادلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داشته باشد، باید اصول و مقررات بین‌المللی را جدی بگیرد و به بایدها و نبایدهای معاهده‌هایی که در جهان بنا گذاشته شده است، تن بدهد. این یعنی هیچ کشوری نمی‌تواند و نباید سیاست‌هایش را بر اساس آنچه دلخواه خودش است، تبیین کند و هر کاری که فکر می‌کند، درست است انجام بدهد.
گروهی عامدانه و عالمانه مانع از تفاهم میان ایران و جهان می‌شوند
به گفته این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، مشکل اصلی ایران چیزی جز این نیست که گروهی تندرو به نظام تصمیم‌گیری رسوخ کرده‌اند که با هدف تحقق منافع سیاسی و جناحی، عامدانه و عالمانه از شکل‌گیری هر تفاهم احتمالی میان ایران و جهان جلوگیری می‌کنند.
مجلسی با اشاره به شعارنویسی در دیوارهای سفارت انگلیس و نصب بنر مقابل آن از سوی شهرداری، گفت: عده‌ای روی دیوارهای سفارت انگلیس اقدام به شعارنویسی کردند. انگار نه انگار که آن سفارت بر اساس رابطه رسمی ایران و انگلیس در تهران فعالیت دارد. این اقدام در حالی است که هنوز ضررهای حمله به سفارت عربستان را تحمل می‌کنیم. یعنی ناراحتی ما از اقدام رهبر چین در ریاض در حالی است که همین تندروهای داخلی باعث و بانی قطع ۷ ساله رابطه دیپلماتیک با دولت سعودی هستند. البته باید گفت، آنها همین را می‌خواهند و به همین دلیل حتی شهرداری هم که ارگان رسمی حکومت است، با نصب بنر اقدام به تمسخر سفارت کرد تا به استقبال کاهش رابطه با انگلیسی‌ها برویم.
شهرداری رابطه با انگلیس را تنظیم می‌کند یا وزارت خارجه؟
وی ادامه داد: شاید واکنشی از سوی دستگاه خارجی دولت درخصوص شعارنویسی‌ها و نصب بنر صورت نگرفته است تا این تلقی پررنگ شود که دولت ایران بنای رویارویی با دولت انگلیس را دارد. اصلا باید اینطور گفت، اگر قرار است شهرداری تهران رابطه با انگلیس را تنظیم کند، بهتر است وزارت خارجه تعطیل شود تا دنیا هم تکلیف خود را درباره ایران بداند. چون یکسری کارهایی که اساسا به وزارت خارجه ربطی ندارد، باعث واکنش خارجی‌ها شده است. به عنوان مثال بلژیک این روزها موضع صریحی علیه ایران گرفته و شهروندانش را فراخوانده است که خب! اینگونه موارد می‌تواند هزینه‌ساز باشد و مانع کاهش مشکلات شود. مجلسی یادآور شد: این قبیل هزینه‌سازی‌ها موید این قضیه است که باید از یک جایی به افراطی‌گری و رفتارهای غیرمنطقی خاتمه داده شود و به این نتیجه برسیم که باید با دنیا زندگی کنیم تا از شر تهدید و تحدیدهای بین‌المللی خلاص شویم. کوتاهی در قبال تندروی‌ها در حالی است که خسارت این روش برای همه ملموس است.
به گفته وی، اگر هر کشوری با هر موقعیت و شرایطی خودش تصمیم بگیرد که به قواعد بین‌المللی احترام بگذارد یا نه، در جهان سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و سایر کشورها تا یک زمانی با بی‌قانونی کنار خواهند آمد و سپس اقدام‌های لازم را انجام خواهند داد.
ایران را کشوری که تصمیم به تعامل و همکاری دارد، معرفی کنیم
مجلسی برون‌رفت از این معضل را منوط به بهره‌گیری از افراد دلسوز و آگاه دانست و افزود: در کشور ما چهره‌هایی هستند که آگاهی بالایی از چگونگی زیست مطلوب در دنیا دارند و همچنین نسبت به کشور و شرایط مردم مسئولیت سنگینی احساس می‌کنند. چاره چیزی جز این نیست که این گروه به کار گرفته شوند و آنهایی که ایدئولوژی را مهمتر از منفعت و مصلحت عمومی می‌دانند، به حاشیه رانده شوند تا از این طریق نظام بین‌الملل ایران را به عنوان کشوری ببیند که تصمیم به تعامل و همکاری دارد.
دیپلمات سابق ادامه داد: متاسفم که مردم باید تاوان دلار ۴۰ هزار تومانی را بدهند و حتی برای تامین مایحتاج اولیه هم به چه کنم چه کنم، بیفتند، اما تندروها همچنان به اهداف سیاسی و جناحی خود فکر کنند و کاری به گرفتاری‌های زیاد جامعه نداشته باشند. من امیدوارم، کسی یا کسانی پیدا شوند و با درک بن‌بست فعلی قدم‌هایی برای اصلاح بردارند و مصرانه خواستار ترمیم فضای فعلی باشند.
برجام می‌تواند گره‌گشا باشد
مجلسی در پاسخ به این پرسش که «آیا برجام می‌تواند گره‌گشا باشد»، گفت: در اینکه بن‌بست فعلی ناشی از قرار گرفتن برجام در حالت کما است، هیچ شک و تردیدی نیست. اما مردمی که چشم انتظار توافق هسته‌ای هستند، این برداشت را دارند که دولت و نمایندگان ایران در مذاکرات ژنو، در عمل اعتقادی به توافق و حتی مذاکره ندارند و به همین دلیل پای میز مذاکره کارهایی می‌کنند و چیزهایی می‌گویند که طرف متوجه شده و باالطبع سوء استفاده می‌کند.
ما حتی اگر به برجام هم برگردیم، تقریبا تنها کشوری هستیم که اف ای تی اف را نمی‌پذیریم و مصرانه اعلام می‌کنیم، به هیچ وجه نخواهیم پذیرفت. متاسفم باید بگویم، تا به تغییر ساختاری در سیاست‌گذاری تن ندهیم، اوضاع بر همین روال خواهد ماند و در نتیجه مردم روز به روز بیشتر گرفتار خواهند شد؛ چراکه شرایط اقتصادی ما تحمل دلار۴۰ هزار تومانی را ندارد، حالا بماند که دلار احتمالا گران‌تر هم خواهد شد.
شکاف دولت- ملت؛ مناسبات بین‌المللی را دشوارتر می‌کند
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «شکاف دولت- ملت که در پی اعتراضات اخیر عمیق‌تر شده است، چه تأثیری در روابط ایران با نظام بین‌الملل دارد؟»؛ یادآور شد: مردم به روزهایی رسیده‌اند که از اصلاح و خلاص شدن از محدودیت‌ها به کل ناامید هستند و به همین دلیل فاصله جامعه با نظام حکمرانی روز به روز بیشتر می‌شود.
حال آنکه مردم ایران مردمانی نجیب، شریف، صبور و البته کشوردوست هستند و در مقاطع مختلف نشان داده‌اند، حاضرند برای وطن‌شان هزینه بدهند. اما همین مردم به روزهایی رسیده‌اند که از اصلاح و خلاص شدن از محدودیت‌ها به کل ناامید هستند و به همین دلیل فاصله جامعه با نظام حکمرانی روز به روز بیشتر می‌شود. با این توضیح که اگر نظام بین‌الملل متوجه این فاصله بشود، کار برای گره‌گشایی در مناسبات بین‌المللی قطعا دشوارتر از هر دشواری خواهد شد.
سعید شمس
- 13
- 4
