تمایل چهره‌های اصولگرا و ملی به گفتمان اصلاح طلبی و گفتگوی ملی

در بحبوحه بگو مگوهای سیاسی، شنیدن ندای صلح و اصلاح طلبی از هر شخص و جریانی که باشد مطبوع و قابل تحسین است. اتفاقی که بی گمان با آن مخالفت نمی شود؛ حتی اگر گوینده آن علیرضا زاکانی باشد. زاکانی به تازگی با انتشار یادداشتی، تلویحا افراد و جناح‌های سیاسی را به سمت تعامل دعوت کرده و دراین برهه زمانی رفاقت و دوستی را بر صف بندی‌های جناحی ارجح دانسته است. 

برخلاف بسیاری از سیاسیون اصولگرا و رقبای حسن روحانی، به نظر می رسد علیرضا زاکانی مسیر تازه ای در پیش گرفته است. زاکانی که پیش از این در هر دو دوره اخیر انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان 

رد صلاحیت شده و در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نیز از کاندیداهای اولیه جبهه مردمی نیروهای انقلاب به شمار می آمد، حالا آشکارا از برخی همفکران قدیمی انتقاد کرده و به خوبی درک کرده که فضای امروز کشور نیاز به آرامش، تعامل و وحدت دارد. نیازی که البته و ابتدا به ساکن رئیس جمهوری و سران کشور بارها و بارها بر آن تاکید کرده اند. زاکانی، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده سابق مجلس، با نوشتن یادداشتی درباره وقایع اخیر با اشاره به جمع آوری امضاء از سوی الله کرم با نصب بنری در نمازجمعه و تعبیر آن به پاس گل دادن به رقبا، خاطره ای از سال ۷۸ بیان کرده است.

زاکانی در یادداشت خود نوشت: «به ناگاه یاد ۱۸ تیر سال ۷۸ افتادم که مضطرب از خرمشهر خود را به فرودگاه آبادان رساندم و با پرواز به تهران آمدم و یکسره به خیابان کارگر شمالی رفتم و با صحنه اسف باری مواجه شدم که در بستر زشتی خود هرآن آبستن حوادث مصیبت بارتری بود. از درون کوی به داخل جمعیت معترض رفتم و تنها در مقابل شان ایستادم و دعوت به آرامش کردم. ابتدا با هجوم آنها مواجه شدم ولی ایشان را به آرامش و منطق دعوت کردم، خواسته آنان این بود، طرف مقابل را نیز ساکت کن.» رئیس کمیسیون بررسی برجام در دوره قبلی مجلس در ادامه می نویسد: «آن شب به دو طرف التماس می کردم، خواهش می نمودم، فریاد می زدم، دست به گریبان می شدم و ... که نگذارم کار خرابتر شود و درگیری بیشتری صورت گیرد، اما در کشاکش این غبارآلودگی یکی از دوستان دوران دفاع مقدسم جمله ای گفت که هنوز زخم آن را بعد از ۱۸ سال در وجودم احساس می کنم.» جمله ای که زاکانی بی پروا آن تفکر را مورد نقد قرار داده و به راحتی باز گو می کند: « او گفت زاکانی تو دیگر آن برادر دوره جنگ نیستی، تو ترسیده ای، تو ...، بگذار کار اینها را تمام کنیم و سرجایشان بنشانیم.» وی در ادامه گوینده چنین سخنانی را بازیگری در زمین دشمن دانسته و از همگان می خواهد در پرتو منطق و انصاف کشور را به سمت آرامش برده و اصلاح اساسی جهت گیری مسئولان را فراهم آورند و همچنین تاکید می کند:« به نظر امروز باید هوشیار بود، از جنجال پرهیز کرد و حتی آتش بس یک طرفه داد.»

این اظهارات اصلاح طلبانه زاکانی خیلی زود با واکنش‌های هم سویی رو به رو شد. عبدالله رمضان زاده سیاست مدار اصلاح طلب کشور در توئیتی ضمن تحسین و استقبال از سخنان زاکانی توصیه می کند تا به جای آتش بس یک طرفه، گفتگوی ملی در اولویت قرار گیرد تا عمومیت بیشتری داشته و تمام جناح‌های سیاسی از آن منتفع شوند. از سوی دیگر با تاسی از سخنان اخیر نماینده پیشین مجلس و یا شاید بنا بر روح زمانه و تجلی خرد جمعی، برخی از سیاست مداران هم فکر و هم جناح زاکانی نیز مستقیم یا غیر مستقیم به طرح چنین مسئله ای پرداخته اند. 

پرویز کاظمی، وزیر رفاه و تامین اجتماعی مستعفی دولت اول محمود احمدی نژاد، در سخنانی جداگانه ضمن تاکید بر همگرایی ملی، اقدامات اخیر علیه رئیس جمهوری را محکوم و از مسئولین مربوطه می خواهد تا بساط چنین اقداماتی برچیده شود.

 وی همچنین در سخنان دیگری افزایش رای روحانی را نتیجه اعتماد مردم دانسته و اظهار داشت: «اگر یک وحدت و آشتی ملی ایجاد کنیم،‌ روحانی می‌تواند به پشتوانه وحدت و حمایتی که دارد موانع و مشکلات را حل و فصل کند. حمایت افرادی مانند رئیس دولت اصلاحات و آقای ناطق نوری که مقبولیت بالایی در میان سایر گروه‌ها دارد،‌ می‌تواند در این زمینه راه‌گشا باشد. اکنون زمان رفاقت و دوستی است نه صف‌بندی سیاسی و جناحی!»

از سوی دیگر آیت الله امامی‌کاشانی خطیب موقت نماز جمعه تهران، در خطبه‌های عبادی سیاسی آخرین نماز جمعه برگزار شده، ضمن انتقاد از مورد مصادره به مطلوب قرار گرفتن برخی بیانات مقام معظم رهبری، تصریح کرد: «همه باید به وحدت عمل کنیم بنابراین اگر به وحدت عمل نشد هر که خلاف وحدت نوشت و شعار داد حرکت آنها از هر دسته و گروهی که باشند مخدوم است و همه باید همگام با مقام معظم رهبری حرکت کنند.» حضرت آیت الله مکارم شیرازی، ایراد مطالب توهین آمیز را مغایر با شئون انقلاب دانستند. پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ به پرسش‌های جمعی از مخاطبان درباره برخی «شعارهای نامناسب و تفرقه‌افکن در اجتماعات دینی» در مطلبی به نقل از این مرجع تقلید نوشت:«مسلّم است مطالب توهین‌آمیز و تفرقه‌افکن از سوی هرکس باشد، کار زشت و ناپسندی است و خداوند به آن راضی نیست.»

آیت الله مکارم شیرازی افزود: «به یقین اقلیت کوچکی هستند که به سراغ این کارها می‌روند، نیروهای انقلاب در اینجا دو وظیفه دارند: اولاً این کار را نکوهش کنند تا به حساب آنها گذارده نشود و ثانیاً این‌گونه افراد را نصیحت کنند و به آنها بگویند که این کار نه خدمت به انقلاب است و نه خدمت به اتحاد و وحدت جامعه اسلامی‌که در این زمان بیش از هر زمانی به آن نیازمندیم.» 

همچنین احمد توکلی، سیاست مدار اصولگرا و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، در حساب کاربری توئیتر خودبه بحث مطرح شده از سوی علیرضا زاکانی واکنش نشان داده و نوشت: «با این اختلافات خانه‌سوز، پیشنهاد دکتر زاکانی را باید با آب طلا نوشت که گفت حتی یک طرفه هم شده آتش‌بس دهیم تا اصلاحات اساسی به دست دولت انجام شود.» رویکردی که بدون شک حامیان دولت نیز از آن استقبال خواهند کرد و البته می‌تواند یک بار دیگر مظهر همگرایی و همدلی ملی شود. 

این رویکرد اما بی‌هیچ شک و شبهه ای ابداع اصولگرایان در عرصه سیاست و به خصوص در هفته‌ها و ماه‌های اخیر نیست. حسن روحانی پس از رویارویی با سیل تخریب‌ها و اعتراضات وحدت شکنانه و مواجهه با کنایه‌ها توسط یک مداح از تریبونی فراجناحی و اعتقادی، برای چندمین بار ملت و کشور را به هم دلی و تعامل دعوت کرد. رئیس جمهوری در فراخوان وحدت روز عید فطر خود با تاکید بر این‌که «امروز دوران رقابت سیاسی و انتخاباتی گذشته و اگر رقابتی هم است باید برای خدمت به مردم، اجرای قوانین و دستیابی به اهداف بلند ملی باشد»، افزود: «من دست نیازم را برای دولت دوازدهم به سوی همه مردم ایران چه آنها که به من رای دادند، چه آنها که به دیگران رای دادند و چه آنهایی که اصلاً رای ندادند، دراز می‌کنم و همه را فرا می‌خوانم تا در کنار هم برای ساختن ایرانی آباد و سرافراز تلاش‌مان را دو چندان کنیم.»

روحانی اظهار داشت: « نباید توصیه امام راحل را فراموش کنیم که فرمود همه با هم باشید و به وحدت کلمه توصیه کرد و نباید از توصیه مقام معظم رهبری غافل شویم که فرمودند، اگر با نظام جمهوری اسلامی‌ هم مسئله‌ای دارید اما برای کشور و سرنوشت ملت پای صندوق‌ آرا بیایید.» وی تصریح کرد: امروز همه باید در کنار هم با وحدت و اجماع کشور را بسازیم و در سالی که سال تولید و اشتغال است، باید همه جا ندای تولید و اشتغال به گوش برسد و در عمل حرکت در مسیر رونق تولید و ایجاد اشتغال را شاهد باشیم و به آنچه رهبر معظم انقلاب درباره امسال فرمودند، عامل باشیم.»

از سوی دیگر اسحاق جهانگیری نیز اخیرا و ازنو بر لزوم وحدت و همدلی تاکید کرد و گفت: «در این روزها برخی نمی‌توانند عصبانیت خود را از رای مردم نادیده بگیرند به همین دلیل به دنبال آن هستند که بگویند ملت اشتباه رای داده است. در ایام انتقال دولت، به آرامش و گفتگوی بیشتری نیازمند هستیم تا دولتی قوی‌تر برای آینده شکل بگیرد.»

اگر موضع اتخاذ شده از سوی شخصیت‌های اصولگرا حقیقتا و با صداقت در عرصه عمل نیز نمود پیدا کند، می‌توان امیدوار بود که پس از جنجال‌های پیش آمده بار دیگر کشور در مسیر تعامل قرار گرفته و به خصوص با نزدیک بودن مراسم تحلیف حسن روحانی و آغاز به کار رسمی‌دولت دوازدهم، پیشبرد امور از سوی قوه مجریه با سهولت و آرامش بیشتری صورت گیرد. سکوت پیشه کردن حسن روحانی در مقابل تخریب‌ها و اعتراضات دور از شان نظام، حالا در آستانه ثمر دادن به نظر می‌رسد. در یک نگاه بدبینانه به نظر می‌رسد شاخه ای از اصولگرایی که در امر رسیدن به کرسی‌های قدرت ناکام مانده‌اند مایل اند بر سر میز گفتگو بنشیند.

با این حال با همراهی مراجع و شخصیت‌های که در مناصب فراجناحی متولی امور به حساب می‌آیند می‌توان از سوء ظن و بدبینی فاصله گرفت و در یک نگاه خوشبینانه عنوان کرد پس از بیست سال، تغییر مسیر بخش‌هایی از جامعه اصولگرایی به سمت گفتمان اصلاحات نقطه‌ای تاریخی و قابل تحسین است که می‌شود به نفع کشور از آن استفاده کرد. گفتگوی ملی و در سایه آن همکاری ملی به عنوان یک نیاز مسلم در تمام دوران‌ها، امروز با پدیدار شدن در گفتار، آماده اجرایی شدن به نظر می‌رسد و بی شک منفعت کشور به گفته رهبری، رئیس جمهوری و عقلای نظام در همین امر نهفته است.