دولت تکلیف یارانه احزاب را روشن کند

نایب رئیس اول خانه احزاب: در نخستین جلسه خانه احزاب یارانه احزاب و رسیدگی به آن را مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهیم داد

 احزاب در سال ۹۷ در آرامش خواهند بود. چون در این سال انتخاباتی انجام نمی‌شود. اما نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که مشکلات احزاب در ایران تمام نشدنی هستند. وقتی از احزاب حرف می‌زنیم تنها چیزی که به ذهن خطور می‌کند، انتخابات است. آری! در ایران، احزاب چندماه مانده به انتخابات فعالیت خود را افزایش می‌دهند. در این شرایط است که نامزدها با اعلام وابستگی خود به حزب مورد نظرشان، شانس خود را برای پیروزی در انتخابات بیشتر می‌کنند. موضوع احزاب و تحزب در جامعه ما هنوز به درستی روشن و شفاف نشده و در پرده‌ای از ابهام مانده است.

حدود ۳۵۰ حزب در وزارت کشور به ثبت رسیده‌اند که از این تعداد شاید انگشت‌شماری از آنها البته بنا به تعریف خودشان یک حزب واقعی باشند. یکی از مهم ترین عوامل موفقیت احزاب سیاسی در کشورهای توسعه یافته، توانایی مالی آنها در تامین مخارج و هزینه‌های خود برای حضور در فعالیت‌های سیاسی و انتخاباتی است. در کشور ما نیز احزاب، همچنان با مشکلات مالی شدید روبه رو بوده و امکان فعالیت گسترده و سازنده را در سطح کشور ندارند.

قدرتعلی حشتمیان نایب رئیس اول خانه احزاب در گفت‌وگو با ایسنا از اولین جلسه خانه احزاب در بیست فروردین خبر داد. در این جلسه دو موضوع محوری حمایت از شعار حمایت از کالای داخلی و نیز یارانه احزاب و رسیدگی به آن مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند. همه می‌دانیم که حزب در یک سیستم دموکراتیک معنادار می‌شود. اگر بخشی از نظام سیاسی دچار اختلال شود قطعا حزب هم دچار مشکل خواهد شد.

بنابراین رفع مشکلات مالی احزاب امری ضروری به نظر می‌رسد. دکتر سیدجواد میری استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی ایران به «همدلی» می‌گوید که «عدم شکل‌گیری فرهنگ تحزب در ایران معلول علت‌های متفاوتی است، اما باید گفت تا جامعه ایرانی به سمت توسعه حرکت نکند، شکل گیری و تحرک احزاب چندان موثر نخواهد بود. بنابراین منتظر اتفاق خاصی از جانب احزاب نباشید، چون اما در شرایط فعلی دولت ها زمینه را برای ترویج فرهنگ تحزب باید آماده کنند». ادامه گزارش را در پایین می‌خوانیم:

موضوع یارانه احزاب را در جلسه خانه احزاب پیگیری می‌کنیم

قدرت‌علی حشتمیان نایب رئیس اول خانه احزاب در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در نخستین جلسه خانه احزاب که بیستم فروردین ماه برگزار خواهد شد، دو موضوع محوری حمایت از شعار امسال که از سوی رهبری مطرح شده و نیز یارانه احزاب و رسیدگی به آن را مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهیم داد.

نایب رئیس خانه احزاب با اشاره با نامگذاری امسال از سوی رهبری به عنوان سال حمایت از کالای ایرانی در باره برنامه خانه احزاب، اظهار کرد:« یارانه احزاب از موضوعات مهم جلسه پیش رو خواهد بود. چرا که با توجه به اینکه مدت زیادی است از نگه داشته شدن این یارانه گذشته و حالا باید وزارت کشور با نظارت خودش برای تقسیم این یارانه میان احزاب کمک کند، درباره آن گفت‌وگو خواهیم کرد». البته همین سال گذشته بود که محمد باقر نوبخت در نشست خبری هفتگی خود، در واکنش به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه یکی از اعضای خانه احزاب گفته دلیل عدم تخصیص یارانه احزاب، سفارش واعظی به شخص نوبخت درباره پرداخت نکردن این یارانه بوده است که سخنگوی دولت ضمن رد این مدعا در پاسخ گفت من و واعظی در این باره صحبتی با هم نداشتیم «تلاش دولت این بود که پرداخت‌های اجتناب‌ناپذیر را انجام دهد و اینگونه نیست که دولت به دنبال پرداخت یارانه احزاب نباشد». گویا دولت قرار است در سال جدید یارانه احزاب را پرداخت کند.

اولویت اصلی احزاب اصلاح قانون انتخابات

این در حالی است که علی صوفی چند روز پیش در ارتباط با آخرین فعالیت‌های حزب پیش روی اصلاحات، با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توانیم فعالیت حزبی داشته باشیم و نمی‌توانم برنامه حزب را پیشاپیش اعلام کنم، گفت: « به نظر من باید اولویت اصلی احزاب، اصلاح قانون انتخابات باشد، احزاب و کسانی که دست اندرکاران فعالیت های حزبی هستند باید به قانون موجود احزاب توجه کنند؛ چرا که این قانون نقص های فراوانی دارد و مانع حضور کاندیداهای شایسته و واجد شرایط برای حضور در رقابت های انتخاباتی مجلس می شود».

صوفی با بیان اینکه باید در قانون احزاب اصلاحاتی صورت بگیرد، گفت: وزارت کشور در پی اصلاح قانون انتخابات است، عده ای از نمایندگان هم در فکر این موضوع هستند؛ به نظر من احزاب نیز باید پیگیر تغییر قانون مربوط به خود باشند.

احزاب و مشکل تاریخی آنها

 دکتر سیدجواد میری استاد جامعه شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی در گفت‌وگو با «همدلی» ضمن تاکید بر اهمیت وجود تحزب گرایی در جامعه، گفت: «احزاب سیاسی در دوران بدی از تاریخ وارد عرصه شدند. ثبات سیاسی در کشور وجود نداشت و هرج و مرج‌هایی که مردم با آن سروکار داشتند باعث شد تا احزاب خاطره خوبی از خود به جای نگذارند. این روند نیز تا کنون به صورت جسته گریخته ادامه پیدا کرد».

گرچه نمی‌توان نقطه حرکت ناموفق احزاب را دلیل کارکرد نامناسب آنها در ایران دانست، بعد از انقلاب فرانسه مردم از حزب و احزاب می‌ترسیدند چرا که معتقد بودند حزب و فعالیت حزبی باعث تفرقه می‌شود. اما بعدها به عنوان یک نظام حزبی در قانون اساسی تصویب شد. در حالی که در ایران این رویه تحقق پیدا نکرد.

این استاد دانشگاه در ادامه تحزب گرایی در ایران را مورد نقد قرار داد و مشکلات مالی احزاب را به روند ناقص ساختاری در ایران نسبت داد. او گفت: «در دوران کنونی ایران که دغدغه‌های فعالیت برای احزاب مهم شده است باید به پاسخ این سوال دست یابیم که چرا از حزب به تحزب نمی‌رسیم؟ یکی از دلایل اصلی این موضوع مشکلات ساختاری در ایران و همچنین مشکلات مالی در احزاب است. احزاب منبع درآمد را خودشان مهیا می‌کنند و یا از حق عضویت اعضای خود آن را تهیه می‌کنند که نمی‌تواند ادامه یابد چون درست نیست».

البته باید پذیرفت که در ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران حزب تعریف نشده است و در هیچ جا و هیچ انتخاباتی حزب مخاطب نیست. در ساختار مجلس، در انتخابات، احزاب دخالتی ندارند و فعالیت‌های احزاب دوره‌ای و کوتاه‌مدت است. دورانی که به سر می‌بریم دوره پختگی مردم، حکومت و فعالان سیاسی است. بنابراین حکومتی که خود را پاسخگو و مسئول بداند، مردم هم رشد سیاسی پیدا می‌کنند و این عوامل در کنار یکدیگر فضا را برای کار حزبی فراهم می‌کند. تا این اصل اساسی درست نشود شاید امید به داشتنِ یک حزب قوی و کارآمد واهی باشد.

در نهایت آنچه که نظام جمهوری اسلامی ایران امروز به آن نیازمند است، نظام حزبی است. حتی اگر احزاب شایسته‌ای هم وجود داشته باشند به لحاظ کارکردی نتوانسته‌اند گام درستی برای پیش بردن اهداف خود بردارند. تاکنون ۵ دوره خانه احزاب تشکیل شده است. در زمان حاضر هم این نهاد دوره ششم خود را سپری می‌کند. این نهاد در دوره ششم حیات خود به صورت فراکسیونی اداره می شود. ۷ نفر اصولگرا، ۷ نفر اصلاح طلب و ۷ نفر از مستقلین و اعتدال گرایان، جمعیت ۲۱ نفر، شورای مرکزی آن را تشکیل می‌دهند. در زمان حاضر خانه احزاب به صورت جریانی اداره می‌شود. سال گذشته اصول‌گرایان (حسن غفوری فرد) ریاست خانه احزاب را بر عهده داشتند.