سلحشوری، زيدآبادی و جلايی پور با سه نگاه متفاوت نسبت به جريان اصلاحات

۱۶ آذر امسال، آن شور و شوقي را كه بايد داشته باشد،نداشت؛ نه تنها دانشجويان بلكه بسياري از افرادي كه براي سخنراني به دانشگاه مي‌رفتند نيز به اين مهم اذعان كرده‌بودند. هر ساله دعوتنامه‌هاي فراواني براي حضور اهالي رسانه در دانشگاه‌هاي مختلف به دفتر روزنامه ارسال مي شد ولي امسال ميزان اين دعوتنامه‌ها كاهش چشمگيري داشت.

در ميان اين خشكسالي اميد دانشجويان، نشستي متفاوت به همت انجمن اسلامي دانشگاه صنعتي شريف برگزارشد كه احمدزيد‌آبادي، محمدرضا‌جلايي‌پور و پروانه‌سلحشوري هر كدام با سه‌رويكرد و جايگاه متفاوت در اين نشست حاضر شدند. جلسه از ساعت سه بعد از ظهر در سالن آمفي‌تئاتر جابربن‌حيان واقع در دانشكده شيمي دانشگاه شريف برگزار شد ولي همان‌گونه كه اشاره شد، استقبال آن‌گونه كه بايد نبود. برخي صندلي‌ها خالي بود و اين موضوع از چشم‌ مدعوين نيز پنهان نماند.

سه طيف همگرا و ناهمگون

طيفي كه به جلسه دعوت شده‌بودند، همان‌گونه كه اشاره شد هر كدام جايگاه‌هاي متفاوتي داشتند. احمدزيد‌آبادي از روزنامه‌نگاران اصلاح طلب و فعالان سياسي كه سال‌ها فعاليت‌هاي خود را براي بهبود شرايط اصلاحات پيش برد و حتي هزينه آن را نيز داد و به زندان رفت به عنوان يكي از مخالفان سياست‌هاي اصلاح‌طلباني كه در قدرت بودند به اين جلسه آمده بود؛ محمدرضا جلايي‌پور كه به تازگي پا جاي پاي پدر خود گذاشته‌است نيز در قامت مدافع سياست‌هاي اصلاح طلبان نزديك به قدرت سخن مي‌گفت و پروانه سلحشوري كه خود از نيروهاي حاضر در حاكميت است از جانب افرادي به ميدان آمده بود كه دستي بر آتش دارند و اين روزها مي‌كوشند كه از اقدامات خود دفاع كنند.

فرياد تنهايي

پروانه سلحشوري كه اين روزها در فراكسيون زنان مجلس تلاش‌هاي گسترده‌اي را در دستور كار قرار داده‌است و يكي از نيروهاي فعال فراكسيون اميد نيز به حساب مي‌آيد در سخنانش به وضعيت جامعه مدني و سكوت اقشار مختلف جامعه درقبال وضعيت‌ امروز كشور انتقاد داشت. اين نماينده مجلس در بخشي از سخنانش به موضوع فشاري كه بر نمايندگان از جانب لايه‌هاي قدرت وارد مي‌شود، اعتراض كرد و گفت كه اگر فردي مثل من نطقي كنم و از مسائلي«مگو»سخن بگويم، كيهان‌ و كيهان‌نشينان عليه ما موضع مي‌گيرند و اين فشارها عذاب آور است. پروانه سلحشوري كه حواشي فراواني جريان دلواپس براي وي ايجاد كرده‌اندبه موضعي اشاره كرد كه قابل تامل است و بايد در قبال اين موضع تاسف خود و اين مساله به فشار نمايندگان همفكر او باز مي‌گردد.

اين نماينده زن مجلس گفت كه بعد از فشارهايي كه از جانب لايه‌هاي قدرت و گروه‌هاي فشار بر من وارد شد، برخي از نمايندگان حتي جواب سلام من را نيز ندادند و گفتند كه تو دردسرساز هستي! اين اظهارات نماينده زن مجلس در حالي بيان مي‌شد كه دستانش به لرزه افتاده و بغض در گلويش گير كرده بود و صدايش را مي‌لرزاند. اين نماينده مجلس در واكنش به اعتراضاتي كه دانشجويان درباره نحوه عملكرد فراكسيون اميد نيز داشتند، توضيحاتي ارائه داد كه قابل دفاع بود. سلحشوري تشريح كرد كه اقدامات فراكسيون برگرفته از عملكرد يك عده‌است و فرد به تنهايي تاثيرگذار نيست؛ البته هرچندكه اظهارات سلحشوري از لحاظي درست بود ولي حضار نسبت به اين اظهارات قانع نشدند.

ريشه گرفتاري اصلاحات

همان‌گونه‌ كه اشاره شد، احمدزيد آبادي فردي بود كه به عنوان منتقد سياست‌هاي اصلاح‌طلبان حاضر در قدرت به مراسم آمده بود و اظهاراتي را به زبان آورد كه بارها تشويق حضار را در پي داشت. اين روزنامه‌نگار تحليگر اصلاح طلب در بخشي از سخنانش با اشاره به اقداماتي كه برخي جريان‌هاي اصلاح‌طلب در دستور كار قرار مي‌دهند، گفت كه بخشي از اقداماتي كه اصلاح‌طلبان انجام مي‌دهند، كمك به جريان اقتدارگراست و نتايج خوبي براي اصلاحات ندارد. اين فعال سياسي كه مدتي است از زندان آزاد شده، در بخشي از اظهار نظر خود،به كاهش اميد در سال‌هاي بعد از روي‌كار آمدن روحاني اشاره كرد و گفت كه در دوران احمدي‌نژاد جامعه مدني و بدنه اجتماعي حامي اصلاحات به آلترناتيوي جديد اميد داشتند و معتقد بودند كه وضعيت جامعه با روي كار آمدن فرد جديدي تغيير خواهد يافت و براي همين پاي صندوق راي رفتند و اجازه ندادند كه طيف اقتدارگرا به قدرت برسد ولي امروز نتيجه چگونه است؟!زيدآبادي در بخشي از سخنانش گفت كه آقاي روحاني به دليل مشكلات اقتصادي برادرش در برخي مسائل به گونه‌اي ديگر عمل مي‌كند كه نتيجه مناسبي براي مردم ندارد. اين روزنامه نگار به وضعيت نابسامان دولت نيز اشاره كرد و گفت كه وضعيت دولت مانند جزيره‌اي شده است كه هركدام از اعضاي آن تصميمات خود را مي‌گيرند. وي در ادامه گفت كه جامعه مدني ما دچار بي‌حسي شده است و اگر از دل دولت اصلاحات احمدي‌نژاد بيرون آمد، مشخص نيست بعد از روحاني با وضعيتي كه براي جامعه به وجود آورده‌اند، چه گروهي به قدرت برسند.

اين فعال سياسي اشاره‌اي نيز به وضعيت سال‌هاي گذشته كشور كرد و گفت كه در دوران اصلاحات، اصلاح طلبان به دنبال آن بودند كه از بالا به قدرت برسند و موفق نشدند و سال ۸۸ نيت كردند كه از پايين فشار بياورند و به قدرت برسند ولي نتيجه مناسبي در بر نداشت. زيدآبادي به بخشي از ناكارآمدي‌هاي دولت روحاني نيز اشاره كرد و گفت كه در زمان دولت اول احمدي‌نژاد وضع از امروز بهتر بود زيرا در آن زمان ما براي گفت‌وگو با رسانه‌هاي مختلف جهاني مشكلي نداشتيم ولي امروز هر وقت زنگ منزل مي‌خورد، بدن خانواده‌ام مي‌لرزد كه شايد دوباره براي دستگيري آمده‌اند. اين تحليلگر مسائل ايران معتقد بود اينكه اصلاح طلبان مي‌گويند اگر ما نبوديم وضعيت به گونه‌اي ديگر بود و اقتدارگرايان كشور را دچار جنگ كرده بودند، ادعاي درستي نيست زيرا آن‌ها از اصلاح طلبان باهوش‌تر هستند و از اين طيف براي رسيدن به اهداف خود استفاده كرده و به گونه اي برخورد مي‌كنند كه اصلاح‌طلبان اقداماتي را انجام دهند كه هزينه فراواني دارد ولي طيف اقتدارگرا نمي‌خواهد اين اقدامات به پاي آن‌ها نوشته شود. زيد‌آبادي به موضوع برجام نيز اشاره كرد و گفت كه اگر برنامه جامعه اقدام مشترك توسط رهبران ارشد جمهوري اسلامي به تاييد نمي‌رسيد، هيچ‌كس توانايي انجام آن را نداشت.

دفاع خاكستري

محمدجلائي‌پور نيز كه از مدعوين مراسم بود، با اظهاراتي كه به زبان آورد، خود را به عنوان مدافع سياست‌هاي اصلاح طلبان معرفي كرد ولي از طرفي نيز سعي داشت تا حضار اظهارات وي را يك‌طرفه نخوانند. اين جوان اصلاح‌طلب كه بيشتر وقت خود را صرف پاسخ گفتن به اظهارات زيد‌آبادي كرد، معتقد بود كه كشور بدون حزب و رسانه قوي نمي‌تواند اصلاحاتي را در نهادهاي حاكميتي ايجاد كند.

او در بخشي از سخنانش نيز به موضوع نااميدي در جامعه اشاره كرد و گفت كه نااميدشدگان از اصلاحات در جامعه ما به دو برابر افزايش يافته‌اند ولي اپوزيسيون خاصي نيز در كشور وجود ندارد كه بتواند پا به عرصه بگذارد و اين رويداد را مي‌توانيم در ميان معاندان نيز ببينيم زيرا برخي از مردم زماني به آن‌ها اميد داشتند ولي آنگاه كه متوجه شدند دست‌هاي پشت‌پرده و حاميان آن‌ها رژيم سعودي يا اسراييل هستند از اين قشر نيز نااميد شدند. اين فعال جوان اصلاح طلب نكته‌اي را بيان كرد كه رسانه‌هاي دلسوز اصلاحات مدت‌هاست به آن اشاره مي‌كنند و اعتراض جلائي‌پور به اين بود كه اصلاح طلبان بايد ابتدا اصلاحات را از خود آغاز كنند و اگر قرار است اتفاقي رخ دهد براي مثال بايد تغييراتي در شورايعالي سياست‌گذاري اصلاحات صورت بگيرد تا مردم دريابند كه اصلاح طلبان خود به دنبال اصلاح هستند و در ادامه جامعه اعتماد كند. وي سپس به يك راهبرد نيز اشاره كرد وگفت كه نظام اصلاح پذير است اگر اصلاح‌طلبان قوي باشند؛ نكته‌اي را جلائي‌پوراشاره كرد كه اگر بزرگان اصلاحات به آن توجه مي‌كردند، امروز وضعيت جامعه به اين شكل نبود.

حكايت همچنان باقي‌است

اين مراسم نيز به پايان رسيد و افراد مختلف از جريان اصلاحات دور يك ميز نشستند و عملكرد يكديگر را نقد كردند ولي به نظر اصل كلام آن‌ها معطوف به يك نكته مهم بود و آن راهبردي جز اصلاح اصلاحات نيست. همه مي‌دانند تا زماني كه عده‌اي منفعت‌طلب در قالب اصلاح‌طلب در جامعه فعاليت كنند، تمام تلاش‌هاي افراد خدوم اين جريان را نيز زير سوال مي‌برند و از اين وضعيت هيچ خروجي مفيدي عايد جامعه نخواهد شد.