به گزارش ایسنا، دانشمندان چینی با بررسی داده های ماه نورد چانگ ای ۵، نتایج شناسایی درون جا( in- situ) از سیگنال های آب موجود در سطح ماه را منتشر کردند. نتایج این مطالعه روز شنبه در مجله" Science Advances" منتشر شد. یافته های این مطالعه نشان داد که خاک ماه در محل فرود این ماه نورد حاوی کمتر از ۱۲۰ بخش در میلیون آب یا ۱۲۰ گرم آب در هر تن است و یک سنگ سبک و حفره ای آنجا نیز دارای ۱۸۰ بخش در میلیون آب است که این مقدار بسیار کمتر از مقدار آب موجود در سنگ های روی زمین است.
دستگاهی که بر روی این ماه نورد تعبیه شده بود، بازتاب طیفی این سنگ پوشه و آن سنگ را اندازه گیری کرد و برای نخستین بار آب را در آن نقطه از ماه، شناسایی کرد. به لایه ای از سنگ یا پوششی از واریزه های سنگی که روی سنگ بستر را می پوشاند سنگ پوشه( regolith) گفته می شود.
به گفته پژوهشگران آکادمی علوم چین( CAS)، محتوای آب را میتوان تخمین زد زیرا مولکول آب یا هیدروکسیل در فرکانس حدود سه میکرومتر جذب می شوند.
به گفته پژوهشگران، باد خورشیدی سبب رطوبت در خاک ماه بوده است. پژوهشگران افزودند، ۶۰ بخش در میلیون آب اضافی موجود در آن سنگ ممکن است از بخش داخلی ماه سرچشمه گرفته باشد. این مطالعه نشان داد که ماه احتمالا به علت گاززدایی بخش گوشته آن در مدت معینی خشک تر شده است.
فضاپیمای چانگ ای ۵ بر روی یکی از جوان ترین مناطق بازالتی واقع در " عرض جغرافیایی متوسط- بالا"( mid- high latitude) روی ماه فرود آمد. سپس آب موجود در آن ناحیه را اندازه گیری کرد و نمونه هایی به وزن ۱۷۳۱ گرم را نیز جمع آوری کرد.
" لین هونگلی"( Lin Honglei) پژوهشگر مؤسسه زمین شناسی و ژئوفیزیک آکادمی علوم چین در این مورد خاطرنشان کرد:نمونه های بازگشتی حامل مخلوطی از ریزدانه های سطح و زیر ماه هستند. ولی یک کاوشگر درون جا میتواند بیرونی ترین لایه سطح ماه را نیز اندازه گیری کند.
درون جا یا درجا یا در مکان، عبارتی لاتین است که در ترجمه به معنای واقعی کلمه به معنی" در موقعیت" یا" در محل" می باشد.
لین همچنین افزود که شبیه سازی شرایط واقعی سطح ماه روی زمین چالش برانگیز است، بدین ترتیب اندازه گیری درجا امری بسیار ضروری است.
این یافته ها سرنخ های بیشتری از هدف مأموریت های چانگ ای ۶ و چانگ ای ۷ چین ارائه می دهد.
نکاتی درباره مأموریت چانگ ای ۵
چین ۲۳ نوامبر سال ۲۰۲۰ کاوشگر چانگ ای ۵ خود را به سمت کره ماه پرتاب کرد. چین این کاوشگر را با این هدف پرتاب کرد که نمونه هایی از خاک و سنگ های ماه را به زمین بازگرداند. این کاوشگر پس از ۱۱۲ ساعت سفر، در تاریخ ۲۸ نوامبر به مدار ماه وارد شد و سپس در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰ به زمین بازگشت. این کاوشگر در مجموع ۱۷۳۱ گرم نمونه که عمدتاً سنگ و خاک بود را از سطح ماه جمع آوری کرده بود. چین با این مأموریت موفقیت آمیز تبدیل به سومین کشوری شد که نمونه های قمری را چند دهه بعد از ایالات متحده و شوروی سابق به زمین آورده است. آخرین ماموریت بازگرداندن نمونه ماه مربوط به مأموریت" لونا۲۴"( Luna ۲۴) اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۶ بود.
چینی ها که طی مأموریت" چانگ ای- ۵" موفق به بازگرداندن نمونه های ماه به زمین شده بودند، چندی پیش اظهار کردند نمونه های آورده شده میتواند به بازنویسی تاریخ ماه به آنها کمک کند. مأموریت" چانگ ای- ۵" چینی ها در بخشی از ماه موسوم به" اقیانوس طوفان ها"( دورتر از مناطقی که آپولو و لونا بر روی آن فرود آمده بودند)، فرود آمد و تصور می شود بخشی که ماموریت چینی ها بر روی آن فرود آمد، یکی از جوان ترین مناطق سطح ماه که دارای سنگ بازالت است، بوده باشد.
اولین بخش از داده های جمع آوری شده از نمونه های ماه که وزن آنها حدود ۱۷ گرم بود، در ۱۲ ژوئیه منتشر و به ۱۳ موسسه تحویل داده شد. در ماه اکتبر نیز آژانس فضایی چین بخش دوم نمونه های جمع آوری از ماه که ۱۷.۹ گرم بود را منتشر کرد و به ۱۷ موسسه تحقیقاتی تحویل داد.
نگاهی به ماموریت های آینده چین برای کاوش ماه
چین در نظر دارد در این دهه قطب جنوب ماه را با ۳ ماموریت بررسی کند. چین رسما پرتاب این سه ماموریت را با هدف کاوش قطب جنوب ماه تایید کرده است و اولین ماموریت آنها قرار است در سال ۲۰۲۴ پرتاب شود. این ماموریت ها چانگ ای ۶، چانگ ای ۷ و چانگ ای ۸ نامیده می شوند و قرار است در دهه ۲۰۲۰ پرتاب شوند. هر کدام از این ماموریت ها اهداف متفاوتی دارند.
چانگ ای ۷ اولین ماموریتی خواهد بود که پرتاب می شود. چینی ها زمان دقیق پرتاب را اعلام نکرده اند اما بنابر برخی گزارش ها احتمالا این پرتاب در سال ۲۰۲۴ انجام خواهد شد.
ماموریت بعدی چانگ ای ۶ است. این مأموریت نیز با هدف جمع آوری نخستین نمونه های سنگی از قطب جنوب ماه و بازگشت آن ها به زمین، انجام خواهد شد. چین گفته است که این مأموریت همچنین محموله های علمی در حال توسعه در فرانسه و ایتالیا و احتمالا روسیه و سوئد را نیز حمل خواهد کرد.
ماموریت بعدی نیز چانگ ای ۸ است که احتمالا اواخر این دهه پرتاب خواهد شد و گامی در جهت ایجاد ایستگاه تحقیقاتی بین المللی مشترک ماه( ILRS) با مشارکت روسیه و سایر شرکای احتمالی خواهد بود.
- 15
- 4
