به گزارش ایسنا و به نقل از فیز، بیشتر تحقیقات علمی این را نشان میدهد که اکسیژن حدود ۲.۴ میلیارد سال قبل به سرعت افزایش یافته و بعد از آن طی ۲۰۰ سال به همان شکل ناگهانی، کاهش یافته است. به این رویداد" رویداد بزرگ اکسیژنی"( GOE) گفته می شود.
ولی حالا یک مطالعه بین المللی جدید به رهبری تیمی از زمین شناسان دانشگاه تاسمانی با همکاری دانشمندان موسسه کارنگی در واشنگتن و دانشگاه تورنتو، نظریه ای جایگزین ارائه نموده اند.
پژوهشگران می گویند که افزایش اکسیژن جو فرآیندی آرام بوده که بین ۲.۸ تا ۱.۸ میلیارد سال قبل رخ داده است و مربوط به برخورد صفحات قاره ای در طول چرخه ابرقاره و تکامل سیانوباکتری ها در اقیانوس است.
به گفته آنها اکسیژن جو طی یک دوره یک میلیارد ساله افزایش یافته و در حدود ۱.۹ میلیارد سال قبل به اوج خود و نزدیک به سطح کنونی یعنی ۲۱ درصد رسیده است. بعد از آن اکسیژن طی دوره ای موسوم به" boring billion" کاهش یافته است.
این تحقیق نشان می دهد که تکامل مواد معدنی در پوسته زمین با افزایش اکسیژن ارتباط دارد و علت آن وجود انواع جدیدی از گونه های فلزی اکسید شده است که تنها در صورت افزایش اکسیژن ایجاد می شوند.
در این نظریه از سنجش اکسایش- کاهش مواد معدنی در سنگ ها و کف دریاها که در طول یک دوره زمین شناسی شکل گرفته بودند، استفاده شد.
پروفسور" راس لارج"( Ross Large)، زمین شناس دانشگاه تاسمانی می گوید که این نتایج براساس داده های فراوانی است که از طیف وسیع مواد معدنی و ایزوتوپ ها به دست آمده است.
پژوهشگران دانشگاه تاسمانی، مؤسسه کارنگی و تورنتو پایگاه های داده عظیمی در خصوص ترکیبات شیمیایی طیف وسیعی از مواد معدنی ایجاد کرده اند که شامل ده ها هزار تجزیه و تحلیل انجام شده طی ۱۵ سال گذشته می شد.
پروفسور" لارج" می گوید:بسیاری از تحقیقات قبلی در خصوص این مسئله به تجزیه و تحلیل های محدود وابسته بود.
وی می گوید که نخستین افزایش اکسیژن با کاهش دی اکسید کربن و متان همراه بوده و اقیانوس و جو را برای حیات آماده کرده است.
پروفسور" لارج" افزود:اقیانوس های دوره نخست زیستی( Archean) پیش از ۲.۶ میلیارد سال قبل مملو از عناصر سمی مانند آرسنیک و جیوه بودند و برای حیاتی که ما می شناسیم، اصلاً مناسب نبودند. تحقیقات ما نشان می دهد که افزایش اکسیژن باعث تغییر ترکیبات شیمیایی اقیانوس ها شده است و عناصر سمی کاهش یافته و عناصر مهم برای حیات مانند فسفر، مولیبدن و زینک بیشتر در دسترس قرار گرفتند.
او می گوید که این تغییرات بزرگ در نتیجه ی اولین رانش قاره ای مرتبط با چرخه ابرقاره ایجاد شده است.
پروفسور" لارج" افزود:برخورد صفحات قاره ای و ساخته شدن کوه ها باعث ریختن مواد مغذی به اقیانوس ها و تشکیل حیات و انتشار اکسیژن به جو شده است. دو مرحله از تشکیل کوه ها منجر به افزایش اکسیژن شد. نخستین مرحله حدود ۲.۸ میلیارد سال قبل با تشکیل ابرقاره کنرلند( Kenorland) رخ داد و مرحله دوم ۲.۱ میلیارد سال قبل باعث تشکیل ابرقاره نونا( Nuna) شد.
چرخه سوم اکسیژن نیز حدود یک میلیارد سال قبل آغاز شد و از آن زمان تا کنون فاصله چرخه ها از حدود هر ۲۰۰ میلیون سال به ۶۰ میلیون سال کاهش یافته است. تحقیقات قبلی این گروه نشان داده که هر چرخه اکسیژن با یک انقراض دسته جمعی به پایان میرسد و به دنبال آن به سرعت انفجاری در تکامل رخ می دهد.
برخلاف برخی نظرات، پروفسور" لارج" معتقد است که ما به سمت یک انقراض دسته جمعی در حرکت نیستیم. او می گوید که انقراض های دسته جمعی پیشین شامل افزایش سطح دی اکسید کربن به بیش از ۴۰۰۰ بخش در میلیون( ppm) بوده است، در حالی که سطح دی اکسید کربن اکنون ۳۰۰ ppm است. همچنین در این انقراض ها سطح اکسیژن به زیر ۱۰ درصد و احتمالا پنج درصد کاهش یافته است، در حالیکه امروزه سطح اکسیژن ۲۱ درصد است.
وی می گوید که با توجه به چرخه های زمین، انقراض دسته جمعی بعدی حدود ۳۰ میلیون سال دیگر رخ خواهد داد.
- 11
- 4
