انتشار فهرست اهدافی تلکسوپ جیمز وب؛ از سحابی‌ها تا دنیاهای بیگانه

ناسا فهرستی از نخستین اهداف تلسکوپ جیمز وب منتشر کرد که به طور اجمالی قابلیت های این تلسکوپ فضایی را نیز به تصویر می کشند.

به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، اولین تصاویری که ما از نگاه این رصدخانه عظیم جدید مشاهده خواهیم کرد شامل سحابی ها و دنیاهای بیگانه خواهد بود.

اگرچه تصاویری که مدتها در انتظار تماشای آنها بوده ایم تا قبل از شروع یک پخش زنده در روز سه شنبه (۱۲ ژوئیه/۲۱ تیر) ساعت ۱۰:۳۰ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی (۱۹:۰۰ به وقت ایران) منتشر نخواهد شد، اما ناسا فهرست اهدافی که در اولین تصاویر علمی این تلسکوپ قابل رویت خواهند بود را منتشر کرده است.

به گفته رهبران این آژانس فضایی، این تصاویر نمایی بی سابقه از برخی از عمیق ترین نواحی کیهان را به نمایش خواهند گذاشت.

اهدافی که ناسا در روز جمعه (۸ ژوئیه/۱۷ تیر) اعلام کرد، توسط کمیته بین المللی دانشمندان ناسا، آژانس فضایی اروپا (ESA)، آژانس فضایی کانادا  (CSA) و موسسه علوم تلسکوپ فضایی در مریلند که این تلسکوپ را مدیریت می کند، انتخاب شدند.

در ادامه با اولین اهداف تلسکوپ فضایی جیمز آشنا می شویم.

سحابی شاه تخته یا کارینا (The Carina Nebula)

شاه تخته یکی از درخشان ترین سحابی هایی است که در فاصله تقریباً ۷۶۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی نیمکره جنوبی قرار گرفته است. سحابی شاه تخته خانه ساختارهای معروف انگشت مانندی از گاز و غبار کیهانی است. سحابی ها ابرهای عظیمی از گاز و غبار کیهانی هستند که در آنها ستاره های جدید شکل می گیرد.

سیاره فراخورشیدی "WASP- ۹۶ b"

"WASP- ۹۶ b" یک سیاره فراخورشیدی غول پیکر و بسیار داغ و نخستین سیاره شناخته شده با اتمسفر عاری از ابر و همچنین اولین سیاره حاوی رد پای کاملی از سدیم است. جرم این سیاره کاملا شبیه جرم زحل است. این موضوع باعث شده محققان جهان آنرا در دسته "زحل (Saturn) داغ" قرار دهند.

سحابی حلقه جنوبی (Southern Ring Nebula)

سحابی حلقه جنوبی یا سحابی" هشت انفجار" که در فاصله ۲۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، یک ستاره در حال مرگ را احاطه کرده است.

پنج قلوی استفان (Stephan' s Quintet)

این مجموعه کهکشانی فشرده، در صورت فلکی اسب بالدار واقع شده و متشکل از پنج کهکشان است که چهار مورد از آنها به هم نزدیک هستند و انتظار میرود با یکدیگر ادغام شوند.

تلسکوپ فضایی جیمز وب از پدیده ای به نام همگرایی گرانشی استفاده می کند. همگرایی گرانشی هنگامی روی می دهد که نور یک چشمه درخشان بسیار دور مسیرش تا رصدخانه، از کنار جسم پرجرم دیگری بگذرد و مسیرش خمیده شود. این پدیده برای رویت کهکشان های دور مورد استفاده قرار می گیرد.

این تلسکوپ فضایی به تازگی فرآیند کالیبره و آزمایش کردن سومین ابزارعلمی از چهار ابزار علمی اصلی خود یعنی طیف نگار مادون قرمز نزدیک یا NIRSpec را تکمیل کرده و تنها یک ابزار دیگر باقی مانده است. هر یک از ابزارهای وب دارای وضعیت های عملکردی متعددی هستند که باید پیش از شروع فعالیت این تلسکوپ کالیبره شوند.

از سایر ابزارهای وب میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCAM) که ابزار اصلی این تلسکوپ برای تشخیص نور از ستارگان و کهکشان های اولیه است.

ابزار مادون قرمز میانی (MIRI)، ترکیبی از یک دوربین و یک طیف نگار است که طیف مادون قرمز میانی را در تابش الکترومغناطیسی (Electromagnetic radiation) بررسی می کنند.

حسگر هدایت خوب/ تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیف نگار بدون شکاف (FGS/NIRISS)، نیز ابزارهایی هستند که میتوانند به شناسایی منابع نوری دوردست و شناسایی و تجزیه و تحلیل سیارات فراخورشیدی کمک کنند.

وب با استفاده از این ابزار میتواند مشاهدات را در ۱۷ وضعیت (Mode) مختلف انجام دهد. از مجموع این ۱۷ حالت تنها یک مورد نهایی باقی مانده تا دوربین مادون قرمز نزدیک نیز آماده کار شود. پس از تکمیل این مرحله می توان منتظر دریافت نخستین تصاویر رسمی وب در تاریخ ۲۱ تیر بود.

تلسکوپ فضایی جیمز وب در دسامبر سال ۲۰۲۱ (دی ۱۴۰۰) به فضا پرتاب شد. این رصدخانه پیشرفته فضایی پس از گذشت یک ماه به مقصد خود در نقطه لاگرانژ ۲ رسید. در نقطه لاگرانژ ۲، خورشید و زمین همیشه در یک طرف فضا قرار دارند و بنابراین "جیمز وب" میتواند تجهیزات نوری و ابزار خود را همیشه پشت به خورشید و در سایه نگه دارد. این تلسکوپ قرار است انسان را به اولین سال های تشکیل جهان ببرد و اسرار کیهان را فاش کند.