احتمال جریان داشتن آب از میلیاردها سال پیش در سطح مریخ

دانشمندان وجود مواد معدنی و ترکیبات آلی تغییر یافته با آب را در سیاره سرخ کشف کرده اند که از احتمال جریان داشتن آب در میلیاردها سال پیش در سطح مریخ حکایت دارد.

پژوهشگران ازجمله اوا شلر، دانشمند سیاره شناسی از ام آی تی، برای سنجش ترکیبات شیمیایی نمونه های سنگ دهانه جیزرو- محل یک دریاچه و بستر باستانی رودخانه- از ابزار« پایش نواحی زیست پذیربا طیف سنج رامان و بازتابی (لومینانس) مواد آلی و معدنی» موسوم به «شرلوک» (SHERLOC) در مریخ نورد پرسویرنس استفاده کردند.

آن ها این نتایج را روز چهارشنبه در مقالات سه گانه ای در مجلات «ساینس» و «ساینس ادونسز» منتشر کردند.

دانشمندان از هنگامی که مریخ نورد پرسویرنس در فوریه ۲۰۲۱ بر روی دهانه جیزرو در مریخ فرود آمد، داده های جمع آوری شده این فضا پیما (Spacecraft) را به منظور جست وجوی نشانه هایی از آب و مواد شیمیایی آلی که نشان دهنده وجود حیات باستانی در مریخ است، تجزیه وتحلیل کرده اند.

ناحیه اطراف دهانه جیزرو به طور خاص مورد توجه دانشمندان بوده است، چرا‌که آنها گمان می کنند که احتمالا زمانی دلتای رودخانه بوده است.

امی ویلیامز، اختر زیست شناس و یکی از برنامه ریزان بلندمدت ماموریت پرسویرنس از دانشگاه فلوریدا در آمريکا، گفته است: «این نوع محیط ها بر روی زمین، مکان هایی اند که حیات در آنها رشد پیدا می کند و رونق می گیرد.»

دکتر ویلیامز گفت: «هدف کاوش در دلتا و دهانه جیزرو این است که در این محیط هایی که روزگاری زیست پذیر بودند، صخره هایی جستجو شوند که امکان دارد حاوی شواهدی از حیات باستانی باشند.»

پژوهشگران در یکی از بررسی های جدید، وجود کربنات مخلوط با دانه های الیوین را در کهن ترین سنگ آذرین آتشفشانی در کف دهانه کشف کردند.

پس از حفاری حفره ها در صخره ها به منظور آشکار کردن مواد کم فرسایش یافته با آب وهوا، ابزارهای دیگر شرلوک و پرسویرنس سازمان ناسا، الیوین ها را شناسایی کرده اند ، نوعی سنگ آذرین که از ماگمای سرد شده ساخته می شود و بعدها این الیوین ها با آب تغییر پیدا کرده و کربنات ها و سیلیکات های آمورف تولید کرده اند.

دانشمندان گفتند این نتایج نشان می دهد که آب ممکن است زمانی از میان این سنگ ها رد شده باشد.

آن ها در این مقاله نوشتند: «واکنش ها با آب مایع، کربنات ها را در یک سنگ آذرین سرشار از الیوین شکل داد.»

دانشمندان همچنین ردپایی از فسفات- یکی از اجزای سازنده حیات- را در این سنگ ها یافتند.

۵/n ما در ابتدا، سنگ های آذرینی پیدا کردیم که دارای حفره های کوچک سولفات و در نهایت تعجب، مواد معدنی پرکلرات بودند. سولفات در مریخ (Mars) بسیار متداول است و زمانی شکل گرفت که در این سیاره آب مایع غنی از گوگرد جریان داشت. پرکلرات بسیار عجیب است، ولی ما به کشف آن در سرتاسر مریخ ادامه می دهیم!

پژوهشگران همچنین در سنگ های بازالت با ساختار جوان تر« ماز» در دهانه جیزرو، شواهدی از نمک هایی به نام پرکلرات را پیدا کردند که مولکول هایی با بار منفی اند که از یک اتم کلر و چهار اتم اکسیژن ساخته شده اند.

دانشمندان احتمال می دهند که این پرکلرات ها ممکن است زمانی تشکیل شده باشند که مریخ آب مایع داشته است.

دانشمندان در این مقاله نوشتند: «پرکلرات ها به راحتی حل می شوند و از این رو احتمالا زمانی که این سنگ ها آخرین بار در معرض آب مایع قرار گرفته اند، پرکلرات ها تشکیل شده اند».

در حالی که مطالعات نشان می دهند که پرکلرات ها چندان مناسب حیات نیستند، آبی که احتمالا به تشکیل آنها منجر شده باشد ممکن است مطلوب و مساعد بوده باشد.

دکتر شلر به «تک اوتلت اینورس» گفت: «بطور کلی این نوع حالت بسیار پر اکسیژن، برای نگهداری نشانه های حیات، عالی نیست. از این رو فکر می کنم همیشه امکان دارد این احتمال وجود داشته باشد، اما احتمالا این در صدر جاهایی نیست که شما به دنبال شرایط زیست پذیر باشید.»

این بررسی ها همچنین می توانند وجود ترکیبات آلی حلقه ای شکل را توضیح دهند، ولی آنها نتوانستند مواد شیمیایی خاصی را شناسایی کنند.

شرلوک همچنین نشانه های فلورسانس سازگار با مولکول های آلی آروماتیک را آشکارسازی کرد. این دسته از مواد آلی برخی از اجزای مهم برای حیات روی زمین را تشکیل می‌دهند، ولی میتوانند با فرآیندهای غیر زیستی نیز ساخته شوند، به این معنی که به خودی خود اثبات وجود حیات نیستند.