این احتمال وجود دارد که مریخنورد پرسویرنس ناسا همین حالا هم نخستین نمونهها و شواهد مبنی بر وجود حیات روی مریخ را گردآوری کرده باشد؛ اما مسئله این است که ۱۰ سال طول خواهد کشید تا این نمونهها به دست ما برسد و حقیقت را دریابیم.
مریخنورد پرسویرنس ناسا هفته پیش در برآمدگی صخره بریا (Berea)، حفاریهایی انجام داد که به احتمال زیاد از رسوبات بهجامانده از یک رودخانه باستانی شکل گرفته که آن سوی دهانه جیزرو جریان داشته است.
به گزارش تلگراف، این سنگ رسوبی است و از مواد معدنی کربناتی تشکیل شده است که روی زمین غالبا حاوی فسیلاند. ناسا قصد دارد این نمونهها را همراه با دهها نمونه دیگر جمعآوریشده از دهانه جیزروــ محل یک دریاچه باستانی مریخــ به زمین بیاورد. اما مسئله این است که این نمونهها قرار است سال ۲۰۳۳ به زمین برسند. از این رو، دانشمندان مجبورند تا زمانی که به این نمونهها دسترسی پیدا کنند، صبور باشند و ۱۰ سال منتطر بمانند تا ببینند که آیا سیاره سرخ روزگاری میزبان حیات بوده است یا نه.
کتی استک مورگان، دانشمند و معاون پروژه پرسویرنس در آزمایشگاه پیشرانش ناسا در کالیفرنیای جنوبی، میگوید که نمونههای گردآوریشده از صخره بریا، یکی از امیدهای دانشمندان برای یافتن نشانههای حیات است.
به گفته او، این صخره سرشار از کربنات است و صخرههای کربناتی روی زمین فسیلهای گونههای حیاتی را بهخوبی حفظ میکنند و اگر ردپاهای زیستی در این بخش از دهانه جیزرو وجود داشته باشند، این صخره میتواند یکی از گزینههایی باشد که اسرار حیات این منطقه را در خود حفظ کرده است.
ذخایر ماسهسنگی بریا روی زمین در ایالتهای میشیگان، اوهایو، پنسیلوانیا، ویرجینیای غربی و کنتاکی پیدا میشوند و اغلب حاوی فسیلها یا اثر فسیلهاییاند که صدها میلیون سال قدمت دارند.
تاکنون هیچ نمونهای از مریخ به زمین آورده نشده است و تدارکات لازم برای چنین کاری در عمل بسیار دشوار است. ناسا در ابتدا قصد داشت پرسویرنس نمونهها را جایی در مریخ ذخیره کند تا بعدها مریخنورد دیگری به آن سیاره برود و نمونهها را به زمین بیاورد اما این طرح اکنون تغییر کرده است و پرسویرنس نمونهها را مستقیما به یک فضاپیما به نام «امایوی» انتقال میدهد تا به فضا پرتاب شوند. دو بالگرد کوچک ناسا در جریان این ماموریت، به حالت آمادهباش در خواهند آمد تا در صورت تمام شدن انرژی پرسویرنس، محموله را به امایوی برسانند.
پس از آنکه امایوی به فضا پرتاب شود، این فضاپیما کرهای به اندازه توپ بسکتبال حاوی نمونهها را آزاد خواهد کرد تا مدارگرد بازگشت به زمین سازمان فضایی اروپا آن را جمع کند. این مدارگرد نیز در ادامه، زبانههای عظیم خود را برای گرفتن این توپ فلزی باز میکند و سپس راهی سفر ۱۰ ساله بازگشت به زمین میشود.
بازگرداندن این نمونههای بیگانه به زمین کار پرخطری است؛ چرا که باکتریها یا ویروسهای احتمالی مریخ ممکن است در اثر برخورد فضاپیمای حاوی نمونهها پخش شوند. از این رو دانشمندان در حال طراحی یک ماژول خاص برای ورود به زمیناند که قادر است در برابر فرود تصادفی با نیروی دو هزار برابر شتاب گرانش زمین و به عبارتی در مقابل سرعتی تا ۳۸ هزار کیلومتر بر ساعت در صحرای یوتا مقاومت کند.
حتی این امکان وجود دارد که نخستین نمونهها پیش از بازگرداندن به زمین، به منظور اطمینان یافتن از ایمن بودنشان، در کره ماه قرنطینه شوند. ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۳۳، یک پایگاه دائمی در سطح ماه داشته باشد.
پرسویرنس تاکنون در مجموع ۱۹ نمونه جمعآوری کرده و اخیرا ۱۰ لوله حاوی مواد گردآوریشده را به عنوان نسخه پشتیبان در سطح مریخ قرار داده است.
کن فارلی، دانشمند پروژه پرسویرنس از موسسه فناوری کالیفرنیا، میگوید که توان جابهجایی پرسویرنس به ما این امکان را میدهد که نمونههای آذرین را از کف نسبتا مسطح دهانه جمعآوری کنیم و سپس به ته دلتای دهانه برویم؛ جایی که ما سنگهای رسوبی ریزدانهای را پیدا کردیم که در بستر خشکشده دریاچه قرار گرفته بودند.
به گفته فارلی، «اکنون نمونهبرداری از یک مکان ژئولوژیک در حال اجرا است که در آن، سنگهای رسوبی دانهدرشتی را پیدا میکنیم که در رودخانه رسوب کردهاند. این تنوع در نمونههای گردآوریشده به ما امکان میدهد آنچه را میلیاردها سال پیش اینجا در دهانه جیزرو رخ داد، بهتر بشناسیم.»
- 16
- 1