همراهان رباتیک کاوشگر «چاندرایان- ۳» هند، سیستم گرمایشی ندارند و همین موضوع، این پرسش را ایجاد می کند که آیا آنها میتوانند از شب سرد قمری جان سالم به در ببرند یا خیر.
به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، بعداز یک مأموریت پیشگامانه دو هفته ای، کاوشگران رباتیک هند در تاریکی سرد منطقه قطب جنوب ماه به خواب عمیقی فرو رفته اند. این که آیا آن ها در پایان شب قمری هنگامی که خورشید بر آنها می تابد از خواب بیدار میشوند یا خیر، بیشتر به شانس بستگی دارد.
دمای نزدیک به قطب های ماه می تواند تا منفی ۲۵۳ درجه سلسیوس کاهش یابد. با وجود این، نه فرودگر« ویکرام» (Vikram) کاوشگر «چاندرایان- ۳» (Chandrayaan- ۳) و نه ماه نورد «پراگیان» (Pragyan) آن به دستگاه های تولید گرما مجهز نیستند که برای مأموریت های معمول ماه مهم به شمار می روند.
این دستگاه های تولید گرما که «واحدهای گرمکن رادیوایزوتوپی» (RHUs) نامیده میشوند، با تابش غیرفعال گرما کار می کنند تا سخت افزار فضاپیما را در دمای عملیاتی پایدار نگه دارند. معمولا واحدهای گرمکن رادیوایزوتوپی مورد استفاده در مأموریت های فضایی، گرمای حاصل از فروپاشی طبیعی نسخه های رادیواکتیو پلوتونیوم یا پلونیوم را به قدرت الکتریکی تبدیل می کنند. این فرآیند در نهایت سخت افزار فضا پیما (Spacecraft) را گرم می کند و عمدتا به اندازه ای است که به فضاپیما کمک کند تا در دمای بسیار سرد زنده بماند ولی بدون چنین سیستم های تامین قدرت، بقای دو وسیله رباتیک چاندرایان- ۳ به شانس واگذار می شود.
سنجیدن شانس ها
واحدهای گرمکن رادیوایزوتوپی از دهه ۱۹۷۰ در ماموریت های فرود روی ماه استفاده شده اند.
«لونوخود ۱» (Lunokhod ۱) اولین ماه نورد موفقی بود که مسافت بیش از ۱۰ کیلومتر را تنها در ۱۰ ماه طی کرد. این ماه نورد با استفاده از سلول های خورشیدی نصب شده روی یک درپوش بزرگ، انرژی خود را تامین می کرد. در شب هایی که لونوخود ۱ روی ماه بود، درپوش را می بست تا با انرژی تامین شده توسط یک گرمکن رادیوایزوتوپ پولونیوم- ۲۱۰ تا طلوع بعدی خورشید گرم بماند.
کاوشگر و ماه نورد «چانگ ای ۳» (Chang' e- ۳) چین که در سال ۲۰۱۳ در دهانه بزرگی در قسمت شمال غربی ماه با فاصله کمی از محل فرود لونوخود ۱ فرود آمد، مکانیسم های مشابهی را برای محافظت از خود دربرابر شب های قمری داشت. ماه نورد «یوتو» (Yutu) در شب اول جان سالم به در برد اما بعد از شب دوم برای همیشه قابلیت حرکت خود را از دست داد. با وجود این، جانشین شش چرخ آن به نام «یوتو- ۲» (Yutu- ۲) طی چهار سال گذشته همانطور که انتظار می رفت، در هر روز قمری از خواب بیدار شده است.
«سازمان تحقیقات فضایی هند» (ISRO) به طور علنی نگفته است که چرا گرمکن های رادیوایزوتوپی مشابه در فرودگر ویکرام و ماه نورد پراگیان نصب نشده اند. با وجود این، هر دو وسیله رباتیک به طور عالی اهداف علمی خود را در منطقه ای از ماه که به خاطر مخازن احتمالی آب یخ زده خود به طور قطعی به نقطه ای برای اکتشافات فضایی تبدیل شده است، انجام دادند. در واقع، این نخستین بار بود که فرود موفقیت آمیز در آن جا انجام شد.
زمانی که فرودگر موفق شد روی سطح ماه پرش داشته باشد، حتی از اهداف ماموریت فراتر رفت. فرودگر حدود ۴۰ سانتی متر به سمت بالا پرید و کمی به ماه (Moon) نورد پراگیان که قبلا در آن نقطه در حالت خواب قرار گرفته بود، نزدیک تر شد.
سازمان تحقیقات فضایی هند در مورد آماده سازی این دو وسیله رباتیک برای نخستین شب قمری، در ایکس (توییتر سابق) نوشت:باتری های ماه نورد پراگیان کاوشگر چاندرایان- ۳ قبل از خواب کاملا شارژ شدند.
«آرون سینها» (Arun Sinha) دانشمند ارشد سابق سازمان تحقیقات فضایی هند، پیش از پرتاب چاندرایان- ۳ در مصاحبه با اسپیس گفت: پس از غروب خورشید، برق وجود ندارد. با وجود این، شانس کمی برای شارژ بسیار کارآمد باتری وجود دارد. اگر این کار خوب پیش برود، ممکن است کاوشگر تا ۱۴ روز دیگر نیز در دسترس باشد.
سازمان تحقیقات فضایی هند روز دوم سپتامبر در ایکس نوشت: در غیر اینصورت، کاوشگر برای همیشه بعنوان سفیر قمری هند در آن جا خواهد ماند.
- 9
- 6
