احتمال وجود حیات در قمرهای اورانوس چقدر است؟

به گزارش ایسنا به نقل از بی بی سی، بیشتر آنچه ما درباره اورانوس و قمرهایش می‌دانیم اطلاعاتی است که فضاپیمای وویجر ۲ سازمان ناسا در دیدار ۴۰ سال پیش خود از این مجموعه جمع‌آوری کرده است.

اما مطالعات جدید به این نتیجه رسیده‌اند که دیدار ۴۰ سال پیش وویجر هم‌ زمان‌ شده بود با یکی از قوی‌ترین طوفان‌های خورشیدی و تأثیرات ناشی از این طوفان موجب رسیدن به نتایج نادرستی درباره واقعیت آنچه در اورانوس و قمرهایش وجود دارد، شده است.

اورانوس سیاره‌ای زیبا با حلقه‌هایی یخی است که دور آن را فراگرفته‌اند. اورانوس در لبه خارجی منظومه شمسی قرارگرفته است و یکی از سردترین سیاره‌ها است. نحوه قرارگیری اورانوس به شکلی است که به یک‌طرف خود کج شده، طوری که انگار چیزی به آن برخورد کرده باشد. همه این ویژگی‌ها اورانوس را تبدیل به یکی از عجیب‌ترین سیاره‌ها کرده است.

اولین تصویر نزدیکی که ما از این سیاره مشاهده کردیم در سال ۱۹۸۶ و زمانی بود که فضاپیمای وویجر ۲ از کنار اورانوس عبور کرد و تصاویر خارق‌العاده‌ای از این سیاره و پنج قمر آن فرستاد.

اما آنچه دانشمندان را شگفت‌زده‌تر کرد، داده‌هایی بود که وویجر ۲ فرستاد. بر اساس این داده‌ها اورانوس و قمرهایش از آنچه تصور می‌شد هم عجیب‌تر بود.

اندازه‌گیری‌هایی که ابزارهای موجود روی وویجر ۲ انجام دادند نشان می‌دادند که اورانوس و قمرهایش، برخلاف دیگر قمرهای حاشیه منظومه شمسی، غیرفعال هستند. این داده‌ها همچنین نشان دادند که میدان مغناطیسی محافظ اورانوس به طرز عجیبی معوج و از شکل افتاده است. میدان مغناطیسی آن درهم‌ فشرده و از خورشید دور شده بود.

میدان مغناطیسی یک سیاره گازها و موادی که از بدنه سیاره جدا می‌شوند و یا از طرف قمرهای آن سیاره می‌آیند را در خود به دام می‌اندازد. این مواد ممکن است از اقیانوس‌های سطح سیاره و فعالیت‌های زمین‌شناسی روی آن به وجود آمده باشند. اما فضاپیمای وویجر ۲ چنین نشانه‌هایی در میدان مغناطیسی اورانوس پیدا نکرد و به همین دلیل این نتیجه گرفته شد که اورانوس و قمرهایش کاملاً غیرفعال و مرده‌اند.

این نتیجه‌ای بسیار غیرمنتظره بود زیرا شبیه هیچ‌ یک از دیگر سیاره‌های منظومه شمسی و قمرهایشان نبود.

میراندا، یکی از قمرهای اورانوس، که توسط وویجر ۲ عکس گرفته شده است. تحقیقات جدید می‌گوید که این قمر احتمالاً اقیانوس زیرسطحی دارد و حتی ممکن است حیات در آن باشد

وجود حیات در قمرهای اورانوس چقدر محتمل است

وویجر ۲ در سال ۱۹۷۷ برای مطالعه مشتری، زحل، اورانوس و نپتون به فضا پرتاب شد

اما مطالعات جدید روی این داده‌ها معما را حل کرده‌اند و نشان می‌دهند وویجر ۲ روز بدی به نزدیک اورانوس رسیده و از آن دیدار کرده است.

بررسی‌های جدید نشان می‌دهند درست زمانی که وویجر ۲ از کنار اورانوس عبور می‌کرد، خورشید در وضعیت پرتلاطمی بوده است و طوفان خورشیدی شدیدی در فضا ایجادشده بود. ممکن است این طوفان مواد و ذراتی که در میدان مغناطیسی اورانوس وجود داشته‌اند، را از آن دور کرده بود. در ضمن میدان مغناطیسی اورانوس به دلیل این طوفان به‌طور موقت منحرف‌شده و تغییر شکل داده بوده است.

آن‌طور که دکتر ویلیام دان از یورنیورسیتی کالج لندن می‌گوید ما برای ۴۰ سال تصور نادرستی از اورانوس و پنج قمر بزرگش داشته‌ایم.

او می‌گوید: «این نتایج نشان می‌دهند که منظومه اورانین می‌تواند بسیار هیجان‌انگیزتر از آنچه تصور می‌کردیم باشد. احتمال دارد قمرهایی وجود داشته باشند که در آن‌ها شرایط لازم برای حیات وجود داشته باشد و یا اقیانوس‌هایی پر از ماهی در سطح آن‌ها باشد!»

وقتی داده‌های مربوط به اورانوس از وویجر رسید، لیندا اسپیلکر، دانشمندان جوانی بود که روی پروژه کار می‌کرد. او هنوز هم به‌عنوان دانشمند پروژه مأموریت‌های وویجر کار می‌کند. او می‌گوید از شنیدن نتایج جدید که در مجله نیچر استرونومی منتشر شده است، بسیار خوشحال است.

او به بی‌بی‌سی می‌گوید: «این نتایج شگفت‌انگیزند و من واقعاً از دانستن اینکه در منظومه اورانین قابلیت‌هایی برای کشف حیات وجود دارد، هیجان‌زده‌ام.»

«همچنین بسیار خوشحالم که مطالعات زیادی روی‌داده‌هایی وویجر انجام می‌شود. اینکه دانشمندان هنوز به داده‌هایی که در سال ۱۹۸۶ جمع‌آوری‌شده‌اند، توجه دارند و نتایج و کشف‌های جدیدی بر اساس آن‌ها انجام می‌دهند، فوق‌العاده است.»

دکتر اوفلیا ویبیسونو از موسسه مطالعات پیشرفته دوبلین، که به‌طور مستقل از گروه محققان فعالیت می‌کند، نتیجه این تحقیق جدید را بسیار هیجان‌انگیز دانسته است.

او می‌گوید: «این نشان می‌دهد چقدر مهم است برگردیم و به داده‌های قدیمی نگاه کنیم زیرا گاهی پشت آنها چیز جدیدی برای کشف کردن پنهان‌شده است که می‌تواند به ما در طراحی نسل جدید مأموریت‌های فضایی کمک کند.»

این دقیقاً همان کاری است که ناسا انجام می‌دهد و بخشی از آن، مدیون این دست مطالعات است.

نزدیک به ۴۰ سال از سفر آخرین وویجر ۲ از کنار این سیاره یخی و قمرهای آن می‌گذرد. حالا ناسا قصد دارد مأموریت جدیدی به نام مدارگرد و کاوشگر اورانوس را به فضا شروع کند تا در ۱۰ سال آینده بتوان نگاه دقیق‌تری به اورانوس داشت.

دکتر جیمی جاسینسکی از ناسا که ایده بررسی مجدد داده‌های قدیمی وویجر ۲ را مطرح کرده بود می‌گوید این مأموریت باید نتایج این مطالعه اخیر را در برنامه‌ریزی مأموریت جدید مدنظر داشته باشد.

او می‌گوید: «بعضی از ابزارهای فضاپیمایی که در آینده به اورانوس خواهد رفت باید با در نظر گرفتن ایده‌هایی که ما از نتایج بررسی داده‌های وویجر ۲ به دست آوردیم، طراحی شوند. این ایده‌ها در مورد شرایطی است که فضاپیما از کنار یک سیستم فضایی یا در میانه اتفاقی غیرعادی از کنار سیاره عبور می‌کند. ما باید در مورد طراحی دقیق‌تر ابزارهای مأموریت، تجدیدنظرهایی انجام دهیم تا بتوانیم به بهترین شکل، داده‌های علمی دقیق را برای کشفیات جدید به دست بیاوریم.»

کاوشگر اورانوس ناسا احتمالاً در سال ۲۰۴۵ به این سیاره خواهد رسید. و دانشمندان امیدوارند دریابند که آیا قمرهای یخی دوردست آن که زمانی تصور می‌شد کاملاً مرده‌اند، ممکن است محل زندگی شکلی از حیات باشند.