کره ماه قبل از پیدایش زمین به وجود آمده است

بر اساس نظریه جدید پیشنهادشده توسط محققان در مورد شکل گیری ماه،‌ این جرم آسمانی شگفت‌انگیز از داخل ابری از سنگ تبخیر شده که بعدها به زمین تبدیل شد، به وجود آمده و زمان پیدایش آن هم قبل از سیاره ما بوده است.

این در حالیست که اکثر دانشمندان پیدایش کره ماه را به ۴.۵ میلیارد سال پیش و برخورد جرم آسمانی عظیمی به نام تئا (Theia) با زمین که هم‌اندازه با مریخ بود، نسبت می‌دهند و معتقدند که در اثر این برخورد مهیب، مقداری از جرم سیاره از آن جدا شد، در مدار ما شروع به گردش کرد و پس از گذشت سالیان سال، به کره ماه تبدیل شد.

با این وجود محققانی از دانشگاه‌های کالیفرنیا و هاروارد نظریه‌ای برخلاف این باور چند ده‌ ساله ارائه کرده‌اند و در صورت صحت فرضیات آن‌ها، بخش قابل‌توجهی از دانش ما در مورد قمری که دور سیاره می‌چرخد و حتی خود کره زمین، تغییر می‌کند.

تحقیق جدید در مورد شکل گیری کره ماه

سارا استوارت (Sarah Stewart)، از اساتید برجسته دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید که بر اساس تئوری ارائه‌شده توسط او و همکارانش می‌توان برخی از ویژگی‌های عجیب کره ماه که با فرضیات قبلی همخوانی نداشتند را توجیه کرد؛ به عنوان مثال با تئوری جدید می‌شود توضیح داد که چرا اجزا تشکیل دهنده ماه تقریبا ترکیب شیمیایی یکسانی با اجزا زمین دارند و تنها تفاوت‌های کوچکی بین این دو وجود دارد.

بر اساس ادعای جدید دانشمندان،‌ پیدایش ماه از داخل جرم عظیم چرخانی از سنگ تبخیر شده که به نام سینستیا (Synestia) شناخته می‌شود و ظاهری شبیه به یک پیراشکی بزرگ داشته، به وجود آمده است.

اینطور که به نظر می‌رسد، این جرم حلقه‌ای با ابعادی ۱۰ برابر سایز کنونی زمین،‌ عمر کوتاهی داشته و در طول چند صد سال از بین رفته است؛ در طول این مدت هم با آزاد شدن حرارت از توده سنگ، فاز بخار جرم موجود فشرده شده و پس از تبدیل به حالت مایع، به شکل امروزی سنگی‌اش درآمده است.

تصویری خیالی از سینستیا

سایمون لاک (Simon Lock) از محققان دانشگاه هاروارد در این رابطه می‌گوید که مدل تیم او برای شکل گیری کره ماه، در ابتدا شامل یک برخورد می‌شود که باعث پدید آمدن سینستیا شده است؛‌ بعد از این اتفاق قمر ما از داخل توده سنگ تبخیر شده و با دمای بین ۲,۲۰۰ تا ۳,۳۰۰ درجه سلسیوس که به مراتب بیشتر از دمای شکل‌گیری زمین بوده، به وجود آمده است. برآوردها نشان می‌دهند که فشار محیطی این اتفاق هم باید ده‌ها برابر فشار اتمسفر بوده باشد.

لاک می‌گوید که بر طبق تست‌های انجام‌شده می‌توان به نتایجی دست یافت که نشان می‌دهند زمین و ماه ترکیبی تقریبا یکسان دارند؛ به علاوه،‌ تحقیقات گسترده ثابت کرده‌اند که میزان عناصر فرار موجود بر روی کره ماه مانند پتاسیم، سدیم و مس در سطح بسیار پایین‌تری در مقایسه با زمین قرار دارند که این پدیده هم به کمک تئوری‌های قبلی توجیه‌پذیر نبود.

نظریه سینستیا

بر اساس توضیحات این تیم تحقیقاتی، در تئوری سینستیا اجرام آسمانی در درون مقدار کمی از سنگ مایع که داخل ابر بزرگ و چرخانی از مواد فوق داغ قرار گرفته، به وجود می‌آیند؛ با گذشت زمان و سرد شدن تدریجی این توده از سنگ، بخشی از جرم تبخیر شده حالت مایع پیدا می‌کند و به صورت لایه‌های مختلف بر روی هسته مرکزی تشکیل می‌شود.

در شکل گیری زمین هم مقداری سنگ مایع بر روی سطح سینستیا به وجود آمده و به صورت باران بر روی جرم اولیه ماه سقوط کرده‌ است؛ در تمام این مدت توده سنگی زمین در حال کوچک شدن بوده که ماه با دمایی بیشتر و قبل از پیدایش سیاره ما، از توده خارج شده است. بر اساس این برآوردها می‌توان گفت که به وجود آمدن این دو جرم‌ آسمانی هزار سال تفاوت زمانی داشته است.

البته با وجود قابل‌قبول بودن بخش‌های اصلی این نظریه توسط دانشمندان جهان، استوارت و تیمش می‌گویند که همچنان کار تحقیقاتی بیشتری در این رابطه لازم است و جزئیات دقیق‌تر این فرآیند شکل‌گیری هنوز مبهم هستند.

مقاله جدید در مورد شکل گیری کره ماه در ژورنال “Geophysical Research” به چاپ رسیده است.