منشا قمرهای مریخ مشخص شد

به گزارش ایسنا به نقل از دیلی میل، تصور می شود برخورد این قمر بزرگ با یک جرم آسمانی سرگردان که احتمالا یک سیارک بوده ۲.۷ میلیارد سال قبل رخ داده و باعث انفجار مهیبی شده است.

دو قطعه از این انفجار بزرگ در مدار مریخ مانده اند و تبدیل به قمرهایی شده اند که امروزه با نام های فوبوس و دیموس می شناسیم.

داده های لرزه ای ماموریت اینسایت (InSight) ناسا وارد یک شبیه سازی رایانه ای شد تا تاریخچه ی گردش در مدار هر دو قمر مشخص شود.

دکتر امیرخان (Amir Khan) از دانشگاه زوریخ (Zurich) و موسسه ی ژتوفیزیک فناوری فدرال (ETH) زوریخ می گوید:هدف بررسی مدارها و تغییرات شان در گذشته بود. داده ها نشان داد که فوبوس و دیموس مسیرهایی را طی کرده اند که نشان می دهد هر دو در مکانی مشابه بوده اند و احتمالا منشا هر دوی آن ها یکی است.

ستاره شناسان در مقاله شان که در مجله ی Nature Astronomy به چاپ رسیده نوشتند که این قمرها از یک مدارگرد بزرگ آسمانی به وجود آمده اند.

محاسبات براساس ویژگی های دو قمر مریخ انجام شد.

هردوی آنها در سال ۱۸۷۷ توسط یک منجم آمریکایی به نام آساف هال (Asaph Hall) کشف شدند. نام این دو قمر از روی اساطیر دوقلوی یونانی گرفته شد.

قمر فوبوس

فوبوس خدای ترس و وحشت یونان و دیموس تعبیر انسان گونه ی وحشت است. فوبوس با عرض ۱۳.۹ مایلی (۲۲ کیلومتری) از دیموس ۷.۵ مایلی( ۱۲ کیلومتری) بزرگتر است و فوبوس به مریخ (Mars) نزدیک تر است. قطر قمر زمین ۲۱۵۸ مایل (۳۴۷۲ کیلومتر) است یعنی ۱۵۵ بار بزرگتر از فوبوس و ۲۸۸ بار بزرگ تر از دیموس.

اخترشناسان برای دهه ها نمی توانستند منشا این دو قمر را تشخیص دهند و ویژگی های غیر طبیعی آنها را توضیح دهند. شکل غیر طبیعی آن ها در فضا غیرمعمول است با توجه به اینکه سیارات و قمرها در طول زمان در اثر نیروی جاذبه گرد می شوند. مسئله ی دیگر شکل آن ها است که شبیه به شهاب سنگ است اما چرخش آن ها در مدار این نظریه را رد می کند.

سیارک ها در فضا شناورند و گاهی در مدار سیاره ها گیر می افتند. هنگامی که چنین اتفاقی می افتد آنها در زاویه ی خاصی نسبت به سیاره می مانند و در مدار آن می گردند. معمولاً مدار آن ها بیضی شکل است.

قمر دیموس

برای حل این معما ستاره شناسان زوریخ اطلاعات جمع آوری شده از ویژگی های سنگ های روی قمرها را که طی مأموریت اینسایت به دست آمده بود را با اطلاعاتی که سایر کاوش گرهای مریخ دست آورده بودند ترکیب کردند. این کار به دانشمندان کمک کرد تا یک پدیده ی فضایی به نام نیروی کشش جزر و مدی را مدل سازی کنند. این پدیده نشان می دهد هر جرم آسمانی به سایر اجرام نزدیک نیرو وارد می کند. برای مثال ماه و زمین دائما بهم نیرو وارد می کنند و این موضوع برای هر سیاره ای که قمر دارد صادق است. ولی میزان این نیرو به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند میزان نزدیکی، اندازه و ترکیبات اجرام برای قمرهای مریخ. اندازه گیری دو مورد اول کار راحتی است اما مورد سوم نامشخص است زیرا تاکنون هیچ نمونه ای از فوبوس و دیموس به دست ما نرسیده است. ژاپن امیدوار است تا در سال ۲۰۲۵ به فوبوس برسد و از سطح آن ها نمونه هایی برای بازگرداندن به زمین جمع آوری کند.

بهترین تخمین ها نشان می دهد که قمرها از ماده ای به شدت متخلخل با چگالی بسیار کم ساخته شده اند. اندازه‌گیری های انجام شده توسط اینسایت و سایر مأموریت ها نشان می دهد که قمرها چگالی حدود ۲ گرم در متر مکعب دارند. میزانی سبک تر از گچ و سنگ آهک.

این داده ها نقش اساسی در کشف منشا این قمرها داشتند و به دانشمندان کمک کردند تا اطلاعات گذشته ی آنها را در کنارهم قرار دهند.

از پیش بینی های تاریخی نیز استفاده شد تا سرنوشت این قمرها در آینده مشخص شود. محققان فهمیدند که جد فوبوس و دیموس در مداری مشابه دیموس و دورتر از مریخ قرار داشته است. فوبوس به علت نزدیکی به مریخ آرام به آن نزدیک می شود و احتمالا تا کمتر از ۴۰ میلیون سال دیگر به آن برخورد می کند. در حالی که دیموس سرنوشتی مشابه ماه (Moon) زمین خواهد داشت و به آرامی از آن دور می شود تا جایی که از مدار خارج شده و برای همیشه این سیاره سرخ را ترک کند.