در دنياي سياست‌زده كنوني، خبرهاي پراكنده اكتشافات علمي در لابه‌لاي انبوه اخبار سياسي گم مي‌شوند. با توجه به سرعت چشمگير پيشرفت علم، در سال ٢٠١٧ نيز دانشمندان اكتشافات علمي فراواني در گوشه و كنار دنيا داشتند كه در ادامه نگاهي مي‌اندازيم به برخي از مهم‌ترين يا جذاب‌ترين اين كشف‌هاي علمي.
سه سياره قابل سكونت
ستاره‌شناسان خارج از منظومه شمسي هفت سياره كشف كرده‌اند كه به دور ستاره‌اي كوچك به نام «تراپيست-١» مي‌چرخند و حدود ٤٠ سال نوري با زمين فاصله دارند. سه سياره از اين هفت سياره در نقطه‌اي قرار دارند كه ناسا اين منطقه را كمربند حيات ناميده است؛ در حقيقت جايي كه وجود آب و احتمالا وجود زيست‌فرازميني‌ها امكان‌پذير است.
ميگوي پينك‌فلويدي
دانشمندان در ساحل اقيانوس آرام در پاناما گونه جديدي از ميگوي هفت‌تيركش را كشف كرده‌اند كه با استفاده از چنگك‌هاي بزرگش صدايي بلند ايجاد مي‌كند؛ صدايي كه ماهي‌هاي كوچك را مي‌ترساند و حتي ممكن است مرگ‌شان را رقم بزند. بلندي صداي حاصل از چنگك‌هاي ميگو - كه بي‌شباهت به صداي انفجار نيست- مي‌تواند به ٢١٠ دسيبل برسد. صداي بلندترين كنسرت‌ها حدود ١٢٠ تا ١٢٩ دسيبل است. دانشمدان براي ناميدن اين نوع ميگو كه چنگك‌هاي صورتي رنگ متمايزي دارد از نام گروه موسيقي راك «پينك فلويد» الهام گرفتند و اسم آن را « Synalpheus pinkfloydi» يا «ميگوي هفت‌تيركش پينك فلويد» ناميدند.
مولكول جوان كننده موش‌ها
با پا به سن گذاشتن، سلول‌هاي پير يا صدمه‌ديده‌اي كه تعدادشان در بافت‌هاي بدن‌مان افزايش يافته‌اند به بروز بيماري‌هاي سالخوردگي دامن مي‌زنند. دانشمندان هلندي مولكولي ساخته‌اند كه پالايش اين سلول‌ها را بر عهده مي‌گيرند. زماني كه اين مولكول‌ها به بدن موش‌هاي پير تزريق شدند، خزهاي بدن موش‌ها رشد دوباره را از سر گرفتند، عملكرد كليه‌شان بهبود يافت و توانستند دو برابر سرعت موشي كه اين مولكول‌ها وارد بدنش نشده، بدوند. كشف اين مولكول يكي از برجسته‌ترين دستاوردها در زمينه پيري و سالخوردگي به
شمار مي‌رود.
افشانه پوستي براي سوختگي
دانشمندان زيست‌پزشكي ابزاري اختراع كرده‌اند كه بر سلول‌هاي بنيادي جراحت‌هاي بيمار پاشيده مي‌شود و به شكل‌گيري مجدد آنها كمك مي‌كند و در پي آن لايه پوستي سالمي را در مدت زمان ٤ روز مي‌سازد. اخيرا كمپاني زيست‌فناوري «RenovaCare» امتيازنامه اين افشانه را خريداري كرده و از آن براي درمانِ آزمايشيِ جراحت‌هاي سوختگي استفاده مي‌كند. در حالي كه اين افشانه مي‌تواند به حذف روند دردناك پيوند پوست كمك كند، مخترعان اين ابزار در انتظار تاييديه سازمان غذا و داروي امريكا هستند.
عقرب ضد سكته
نيش عقرب استراليايي در ١٥ دقيقه جان انسان را مي‌گيرد. البته در صورتي كه فرد درمان نشود. اما دانشمندان، پپتيدي در زهر يكي از گونه‌هاي عقرب استراليايي كشف كرده‌اند كه از زوال سلول‌هاي بنيادي مغز در برابر سكته- حتي تا هشت ساعت پس از بروز سكته- مراقبت مي‌كند. اگر استفاده از اين زهر در درمان آزمايشيِ بيماران عملكرد خوبي داشته باشد، نخستين دارويي معرفي مي‌شود كه مي‌تواند از صدمات مغزي حاصل از سكته مغزي مراقبت كند.
دايناسور نوظهور
دانشمندان اهل تورنتو گونه جديدي از دايناسورها را كشف كرده‌اند كه آن را «زول» ناميده‌اند. دليل انتخاب اين اسم هيولاي سگ‌مانند فيلم «شكارچيان روح» (١٩٨٤) است. اين دايناسور مثل هم‌نامش شاخ‌هايي بالاي چشم‌هايش و دمي خاردار و شبيه به چماق دارد. دانشمندان اسكلت فسيل‌شده اين دايناسور را كه يكي از سالم‌ترين خميده‌خزنده‌سانان كشف شده تا به امروز است (جمجمه و دم سه متري اين دايناسور صدمه نديده است) در مونتانا از زير خاك بيرون آوردند.
قورباغه ضد آنفلوآنزا
يافته‌هاي دانشمندان حاكي از آن است كه ماده لجن‌مانند روي پوست قورباغه‌اي كه در جنوب هند زندگي مي‌كند، شامل مواد ضدميكروبي پپتيدي است كه باكتري‌ها و ويروس‌ها از جمله ويروس‌هاي مخصوص آنفلوآنزاي انساني را از بين مي‌برند و در عين حال از سلول‌هاي عادي مراقبت مي‌كنند. تا به حال درمان آنفلوآنزا با مخاط قورباغه در آزمايشگاه صورت گرفته است.
خون عفونت‌كش مارمولك
دانشمندان تركيب ضدميكروبي جديدي را در خون اژدهاي كومودو- بزرگ‌ترين مارمولك دنيا- كشف كرده‌اند كه از بين‌برنده عفونت‌هاي كشنده حيوانات كم‌طاقت است. (بزاق اين مارمولك شامل حداقل ٥٧ نوع باكتري است كه نيش آنها را مرگبار كرده است.) در آزمايشگاه، اين ماده جراحت‌هاي عفوني موش را سريع‌تر از بيماري‌هاي ديگر اين جانور درمان كرد؛ بنابراين حالا پزشكان گزينه‌اي تازه براي مبارزه با باكتري‌هاي مقاوم در برابر آنتي‌بيوتيك‌ها در اختيار دارند.
سنگ‌افراشت‌هاي باستاني در برزيل
محققان با استفاده از زنبور عسل، بيش از ٤٥٠ خاكريز را پيدا كرده‌اند كه راه‌آب‌هايي آنها را احاطه كرده است؛ درست مانند استون هنج. آنها اين سنگ‌افراشت‌ها را در دورافتاده‌ترين نقطه شمالي برزيل كشف كرده‌اند كه نشان مي‌دهد پيش‌تر از زماني كه دانشمندان تخمين زده بودند، انسان‌ها ساكن اين منطقه بودند. در حالي كه نيت آنها از سكونت در اين نقطه نامعلوم است اما حضورشان به حداقل ١٠٠٠ سال پيش بازمي‌گردد؛ يعني سال‌ها پيش از آنكه اروپايي‌ها وارد اين قاره شوند.
رحمي براي تغذيه نوزادان نارس
در يافته‌اي كه مي‌توان آن را دستاوردي در درمان نوزادان نارس دانست، دانشمندان رحمي مصنوعي ساخته‌اند كه قادر به زنده نگه داشتن بره‌هاي نارس و رشد طبيعي آنهاست. بره‌ها به مدت چهار هفته در اين وسيله كه شبيه به كيسه بزرگي است و با مايع آمينوتيك پر شده، به سر مي‌برند. اين «رحم» به زودي به نوزدان نارس انساني براي رشد خارج از رحم انسان كمك مي‌كند.
قاره‌اي پنهان در اعماق اقيانوس
دانشمندان شواهدي مبني بر وجود قاره‌اي جديد- نصف قاره استراليا- در جنوب غربي اقيانوس آرام و پايين كشور نيوزيلند ارايه كرده‌اند و آن را زيلانديا (Zealandia) ناميده‌اند. اگرچه ٩٤ درصد اين سرزمين زير آب قرار دارد اما زمين‌شناسان مي‌گويند تمامي معيارهاي لازم را براي اينكه هشتمين قاره زمين نام بگيرد، داراست. از آنجايي كه اكثريت دانشمندان رسما وجود اين قاره را تاييد نكرده‌اند بنابراين بايد منتظر ماند كه آيا زيلانديا در نقشه‌هاي آينده زمين جاي خواهدگرفت يا نه.
ابزاري براي اصلاح دي‌ان‌اي
دانشمندان چيني تكنيك اصلاح ژني را اختراع كرده‌اند كه با توسل به آن مي‌توان برخي بيماري‌هايي را كه جهش دي‌ان‌اي را در رويان سبب مي‌شود، از بين برد. در آينده مي‌توان اين تكنيك را روي رويان‌هاي انساني زيست‌پذير اعمال كرد تا بيماري‌هاي ژنتيكي جدي ميراث نسل بعد نشود. اين تكنيك نگراني‌هايي اخلاقي را در مورد طراحي و اصلاح انسان‌ها و تغيير ميراث ژنتيكي بشر به وجود آورده است.
اكسير زندگي؛ نابودگر سرطان
داروي ايمونوتراپي كه ياخته‌هاي خوني بيمار را به از بين‌برندگان سرطان تبديل مي‌كند در صف دريافت تاييديه از سوي سازمان غذا و داروي امريكاست. در آزمايشي باليني كه در حال انجام است، اين درمان بر بيماران دچار لنفوم‌هاي پيشرفته اعمال مي‌شود كه بدن‌شان به درمان‌هاي استاندارد پاسخ نداده‌اند يا مكررا بيماري‌شان عود مي‌كند. در اين آزمايش‌ها پس از گذشت سه ماه، ٨٣ درصد بيماران بيماري‌شان بطور كامل بهبود يافته اند. با ادامه روند آزمايش‌ها، دانشمندان اميدوارند اين درمان گام بعدي در مداواي سرطان باشد.
- 12
- 6
