به گزارش ایسنا، در مطالعات مختلف، توزیع گسترده و افزایش تراکم پلاستیک در آب های سطحی دریاهای جهان گزارش شده است. ولی با این حال، اطلاعات در مورد تاثیرات این مواد پلاستیکی در زندگی موجودات، زیاد نیست.
قطعات کوچک پلاستیک که اندازه ای کم تر از ۵ میلی متر داشته باشند، میکروپلاستیک نامیده می شود. میکروپلاستیک ها بعنوان یک آلاینده نوظهور در اقیانوس ها حضور دارند و حضور آنها در مصب اقیانوس ها، آب های شیرین و حتی در یخ های قطب شمال گزارش شده است.
قطعات پلاستیکی در اثر فعالیت های انسانی بوجود می آیند و وارد آب دریاها و اقیانوس ها می شود. قطعات پلاستیک میتوانند به مدت طولانی در محیط باقی مانده و بر اثر عوامل طبیعی مانند تابش فرابنفش و عوامل فیزیکی به قطعات ریزتر و کوچک تر تجزیه شوند.
این مواد علاوه بر اشغال محیط های دریایی، توسط موجودات دریایی نیز بلعیده می شوند و از این طریق وارد زنجیره غذایی می شوند. همچنین پرندگان ممکن است به دلیل شباهت پلاستیک به طعمه، آن را ببلعند. این قطعات به دلیل غیرقابل هضم بودن، باعث مسدود شدن مجرای گوارشی، کاهش حجم مفید دستگاه گوارش آن ها ، خفگی و گاهی مرگ جانور می شود.
میکروپلاستیک ها در سراسر دنیا به یک معضل عمده تبدیل شده اند، با این حال مطالعات زيادي در مورد بلع میکروپلاستیک ها توسط پرندگان دریای خزر؛ به عنوان بزرگ ترین دریاچه جهان، انجام نشده است.
بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه، لاشه پرندگانی که به دلایل مختلف تلف شده بودند، میکروپلاستیک های موجود در دستگاه گوارش آنها را بررسی کردند. در دو استان گیلان و مازندران، در مجموع ۴۶ لاشه گونه خوتکای معمولی که در حاشیه سواحل، تورهای صیادی و کارگاه های تاکسیدرمی یافت شده بودند، تشریح شد و سنگدان آنها با استفاده از استریومیکروسکوپ از نظر وجود قطعات پلاستیک، مورد بررسی قرار گرفت.
در مجموع از لاشه های بررسی شده، ۳۱۶ قطعه میکروپلاستیک به اشکلال مختلف شناسایی شد. این قطعات بین ۰.۰۷۱ میلی متر تا ۱۳.۵۴۳ میلی متر بودند و همچنین بيش ترین تنوع اشکال، مربوط به قطعات فیبری بلند خطی بود و میکروپلاستیک ها توسط درصد بالایی از پرندگان بررسی شده، بلعیده شده است.
مقایسه مناطقی که لاشه پرندگان در آن جا یافت شده بود، نشان داد که فراوانی میکروپلاستیک ها به فاصله از منابع و مراکز جمعیت انسانی بستگی دارد و وفور قطعات فیبر در لاشه این پرندگان، احتمالاً به دلیل مجاورت با مناطق شهری است.
پژوهشگران این مطالعه می گویند: پایش و نظارت پیوسته بر محیط های آبی به کمک میکروپلاستیک ها در مناطقی که کلونی های پرندگان یافت می شود، باید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته این محققان، نظارت پیوسته بر روی میزان قطعات میکروپلاستیک در پرندگان آبزی و کنارآبزی حوضه جنوبی دریای خزر به خصوص در خوتکاها که در نزدیکـی نواحی جمعیت انسانی هستند و از نظر اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت در پایین ترین رده نگرانی قرار دارند، می توانند ابزار خوبی برای نظارت پیوسته بر میزان ورودی پساب های خانگی به اکوسیست های آبی باشند.
در انجام این تحقیق، بهاره کردزنگنه و سید محمود قاسم پوری از گروه علوم محیطی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، ابوالقاسم خالقی زاده پژوهشگر انستیتوی گیاه پزشکی کشور و محمد ذاکری از گروه شیلات دانشگاه هرمزگان با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «نخستین مشاهده بلع قطعات میکروپلاستیک در پرندگان آبزی سواحل جنوبی دریای خزر:خوتکای معمولی (Anas crecca)» در نشریه علمی پژوهشی اقیانوس (Ocean) شناسی منتشر شده است.
- 11
- 5
