چسبیدن نوعی مارمولک به دیوار با کمک چربی

طبق مطالعه ای که روز چهارشنبه شش ژوئیه (۱۵ تیر) منتشر شد مارمولک گکو در حالی به راحتی به دیوار می چسبد که لایه نازکی از چربی (لیپید) نوک پاهایش را پوشانده است. این موضوع جاذبه را به چالش می کشد.

دانشمندان مدت هاست مجذوب توانایی تقریباً فراطبیعی این نوع مارمولک کوچک در چسبیدن به دیوار و کشف راز آن بوده اند.

آن ها چندین سال است که می دانند نوک پاهای مارمولک های گکو دارای میلیون ها مویچه (setulae) میکروسکوپی الاستیک است که به ترتیب خاصی چیده شده اند و چیزی شبیه کاردک را ایجاد می کنند. این ریزساختار امکان تطبیق شکل سطحی را که مارمولک روی آن حرکت می کند، ممکن می سازد. این پدیده از سوی نیروهای به اصطلاح واندروالسی توضیح داده می شود.

چرنو جی، فیزیکدان مؤسسه ملی استاندارد و تکنولوژی ایالات متحده که یکی از نویسندگان تحقیق در مجله بیولوژی لترز (Biology letters) است می گوید: «ما پیش از این چیزهای زيادي درباره رفتار مکانیکی مویچه ها می دانستیم. اکنون درک بهتری از نحوه عملکرد آنها در سطح مولکولی داریم.»

محققان مؤسسه ملی استاندارد و تکنولوژی آمريکا با استفاده از میکروسکوپ اشعه ایکس دریافتند که مویچه ها و سطح کاردکی شکل که مویچه ها روی آن قرار گرفته اند در یک لایه چربی به ضخامت یک نانومتر پوشیده شده است.

این لیپیدها از بافت (پروتئین های اسپاتول) با تشکیل سدی در برابر کم آبی محافظت می کنند. لیپیدها همچنین میتوانند سطوح را آب گریز کنند و در نتیجه از ابزار چسبنده مارمولک با افزایش تعاملات آب گریز- آب گریز با سطوح حمایت کنند.

توبیاس ویدن، شیمیدان دانشگاه آرهوس دانمارک و یکی از نویسندگان مطالعه می گوید: «سطح کاردکی شکل با دفع هر مولکول آب، تماس نزدیک تری با سطوح خواهد داشت.» به گفته این محقق، این موضوع در کل به گکوها کمک می کند تا به سطوح مرطوب بچسبند.

دان فیشر، فیزیکدان موسسه ملی استاندارد و تکنولوژی آمريکا می گوید می توانید پاها و دست های گکوها را تصور کنید که روی سطوح مرطوب لیز نمی خورند. او سپس به ایده دیگری فکر می کند و می گوید شاید وسیله نقلیه ای با قابلیت حرکت روی دیوار ایجاد شود.

ولی باید منتظر ماند تا بیشتر درباره سودمندی این لایه لیپیدی تحقیق صورت گیرد.