دانشمندان در آخرین مطالعات خود دریافتند که تغییرات آب و هوایی باعث می شود گیاهان استرس بیشتری داشته باشند، ولی هورمونی را یافتند که می تواند به گیاهان دربرابر خطرات محیطی کمک کند.
به گزارش سیناپرس، گیاهان ظرفیت رشد مداوم برای صدها سال را دارند که به آنها انرژی جوانه زدن و رشد می دهد. اما شرایط در حال تغییر تحمیل شده توسط تغییرات آب و هوایی، رشد طبیعی گیاهان دستخوش تغییر شده و آن ها را تحت فشار قرار می دهد زیرا مجبورند با دماهای بالاتر و رویدادهای شدید آب و هوایی مقابله کنند.
در جستجوی راهکار این معضل، دانشمندان دانشگاه ریورساید ایالات متحده اکنون در حال بررسی مکانیسمی هستند که از طریق اسید سالیسیلیک از گیاهان دربرابر خطرات محیطی محافظت کند. این تیم تحقیقاتی می خواهد نقش این اسید در گیاهان را بهتر درک کند تا بتواند گیاهان را بری تولید بیشتر تشویق کرده و از آن ها در برابر تغییرات آب و هوایی محافظت کند.
کتایون دهش (Katayoon Dehesh) پژوهشگر ارشد ایرانی الاصل این مطالعات در این باره گفت: از آنجایی که اسید سالیسیلیک به گیاهان کمک می کند تا در برابر استرس هایی که با تغییرات آب و هوایی شیوع بیشتری پیدا کرده، مقاومت کنند، توانایی گیاهان برای افزایش توانایی تولید آن نشان دهنده گامی رو به جلو در به چالش کشیدن تأثیرات تغییرات آب و هوایی بر زندگی روزمره است.
او در ادامه می افزاید: اسید سالیسیلیک (SA) نقش بزرگی در رشد و نمو همه گیاهان ایفا کرده و پاسخ آن ها را به عوامل استرس زا افزایش می دهد و بعنوان یک محرک برای تحمل شرایط استرس زای محیطی مانند سرما، گرما و خشکی و همچنین شرایط تنش ناشی از آمونیاک و استرس نمک عمل می کند.
به گفته پژوهشگران، یکی از مهمترین اثرات اسید سالیسیلیک تحریک تولید آنتی اکسیدان است که پاسخ و تحمل گیاه را به بیماری های مختلف افزایش داده و به مقابله با استرس کمک می کند. اسید سالیسیلیک همچنین نقش های فیزیولوژیکی مهمی مانند تحریک گلدهی و انتقال مواد مغذی و کنترل سنتز پروتئین (Protein) دارد.
انسان ها هم با این نوع اسید بسیار آشنا هستند. فراتر از عملکردهای آن در گیاهان، اسید سالیسیلیک و یکی از مشتقات آن که معمولاً بعنوان آسپرین (Aspirin) شناخته می شود، عوامل دارویی مهمی برای انسان هستند.
این دارو معمولاً برای آکنه، پسوریازیس و زگیل استفاده شده و یکی از پرمصرف ترین داروها در جهان برای درمان تب، درد و التهاب و در عین حال کاهش خطر حمله قلبی و سکته است.
در این مطالعات، محققان بر روی یک گیاه خاص به نام آرابیدوپسیس (Arabidopsis) تمرکز کردند، اما معتقدند که می توانند یافته های خود را در مورد پاسخ های استرس در سلول های این گیاه به بسیاری از انواع گیاهان دیگر، از جمله گیاهانی که برای رشد غذا استفاده می شوند، اعمال کرده و در نتیجه محصول را بهبود بخشند.
در ادامه کتایون دهش توضیح می دهد که استرس های محیطی باعث تشکیل گونه های اکسیژن فعال در همه موجودات زنده از جمله انسانها می شود.
جین ژنگ وانگ (Jin- Zheng Wang) یکی دیگر از محققان این مطالعه توضیح داد که در سطوح پائین، اکسیژن فعال عملکرد مهمی در گیاهان دارد و تولید هورمون های محافظ مانند اسید سالیسیلیک را قادر می سازد، اما تجمع مداوم آن می تواند باعث تغییرات دی ان ای و مشکلات دیگر شود.
محققان دریافتند که گرما، خشکسالی یا تابش مداوم آفتاب باعث می شود دستگاه قندساز در سلول های گیاهی یک مولکول هشدار اولیه به نام MEcPP ایجاد کند. تجمع این مولکول باعث تولید اسید سالیسیلیک شده و زنجیره ای از اقدامات محافظتی را در سلول ها آغاز می کند، درست مثل این که گیاهان برای دردهای خود از مسکن استفاده می کنند.
شرح کامل این پژوهش و یافته های حاصل از آن در آخرین شماره مجله تخصصی Science Advances منتشر شده است.
- 12
- 6
