به گزارش ایرنا، به منظور پرداختن به این بحث که آیا برخورد یک سیارک بزرگ یا فعالیت آتش فشانی در ۶۶ میلیون سال پیش به انقراض دایناسورها و گونه های متعدد دیگر منجر شد، یک گروه تحقیقاتی در دانشگاه «دارتموت» از یک رویکرد نوآورانه استفاده کرد. این محققان دانشمندان را کنار گذاشتند و اجازه دادند رایانه ها در این خصوص تصمیم بگیرند.
این محققان در نشریه «ساینس» گزارش داده اند که از یک شیوه مدل سازی جدید که از پردازشگرهای به هم پیوسته نیرو می گیرد برای بررسی داده های زمین شناسی و آب و هوایی بدون ورودی (input) انسانی استفاده کرده اند. آنها وظیفه تحلیل سابقه فسیلی بطور معکوس را به حدود ۱۳۰ پردازشگر محول کردند تا از این طریق بتوانند رویدادها و شرایط منجر به انقراض دایناسورهای «کریتاکیوس- پالیوژن» (K- Pg) را مشخص کنند. انقراض این دایناسورها راه را برای ظهور پستانداران از جمله نخستی ها هموار کرد که بعدها به پیدایش انسان های اولیه منجر شد.
منظر جدید به رویدادهای تاریخی
«الکس کاکس» مولف اول این مطالعه از دانشکده علوم زمین دانشگاه دارتموت گفت: بخشی از انگیزه ما این بود که این مساله را بدون یک فرضیه یا سوگیری از پیش مشخص شده ارزیابی کنیم.
او ادامه داد: بیشتر مدل ها در یک جهت به سمت جلو حرکت می کنند. ما از یک مدل چرخه کربنی استفاده کردیم تا بتوانیم در جهت دیگر حرکت کنیم و از این تاثیر برای یافتن علت از طریق آماری استفاده کردیم.
وی تاکید کرد: در پایان تفاوتی نمی کند ما چه فکر می کنیم یا پیش از این چه فکر می کردیم. این مدل به ما نشان می دهد که چگونه به آن چیزی که در سابقه زمین شناختی مشاهده می کنیم رسیدیم.
این مدل بیش از ۳۰۰ هزار سناریوی احتمالی درباره انتشار دی اکسید کربن، تولید دی اکسید گوگرد و تولیدات زیست شناسی را در یک میلیون سال پیش و پس از انقراض K- Pg بررسی کرد و از طریق نوعی یادگیری ماشین موسوم به« زنجیره مارکوف مونت کارلو» این پردازشگرها برای مقایسه و محاسبه مجدد نتایج خود کار کردند تا هنگامی که به سناریویی دست یافتند که با سوابق فسیلی موجود همخوانی دارد.
کشف علل انقراض
بقایای ژئوشیمیایی و ارگانیک در سوابق فسیلی بطور روشن شرایط فاجعه آمیز در دوره انقراض دایناسورهای یاد شده را ثبت می کند. هر چند تاثیرات شرایط ایجاد شده در آن زمان روشن است، اما علت این انقراض نامشخص مانده است. فرضیه های اولیه علت این رویداد را به فعالیت آتش فشانی نسبت داده بود، اما با کشف یک محل اصابت فضایی در مکزیک موسوم به Chicxulub ناشی از برخورد یک سیارک به قطر یک مایل، فرضیه های قبلی تا حدی از اعتبار افتاد. اما این دو فرضیه بعدها شروع به همگرایی و همپوشانی کردند و بنظر میرسد شاید در آن زمان در سیاره زمین دچار فعالیت های آتش فشانی بوده و برخورد یک سیارک بزرگ هم مزید بر علت شده است. اما محققان درصدد برآمدند از طریق بررسی با هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در این خصوص به نتیجه مشخصی برسند.
مدل مورد استفاده این محققان حاکی است که انتشار گازهای ناشی از فعالیت های آتش فشانی به تنهایی برای ایجاد یک انقراض گسترده کافی بوده است. این فعالیت ها برای مدت حدود ۳۰۰ هزار سال پیش از برخورد سیارک ادامه داشته است. این آتش فشان ها در مدت نزدیک به یک میلیون سال فعالیت خود حدود ۱۰.۴ تریلیون تن دی اکسید کربن و ۹.۳ تریلیون تن گوگرد را وارد جو کرده اند.
این مدل همچنین کاهش شدید در تجمیع کربن ارگانیک در اعماق اقیانوس ها در زمان اصابت سیارک را افشا کرده که احتمالا ناشی از این بوده که برخورد سیارک موجب نابودی گونه های مختلف حیوانی و گیاهی شده است. این مدل همچنین نشان داد برخورد سیارک موجب افزایش کربن و دی اکسید گوگرد نشده که نشان می دهد نقش سیارک در انقراض ارتباطی با انتشار گازها نداشته است.
نتیجه گیری: نوآوری روش شناسی و کاربردهای آینده
در شرایط امروزی، مصرف سوخت های فسیلی از سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ موجب ورود حدود ۱۶ میلیارد تن دی اکسید کربن به درون اتمسفر در هر سال شده است. هر چند این میزان انتشار زیادی است، ولی هنوز باید چند هزار سال به همین شکل ادامه داشته باشد تا به سطح انتشار آتش فشان های دوران باستانی دایناسورها برسد.
این شیوه تحقیقاتی می تواند برای محاسبه معکوش سایر مدل های سامانه های زمینی مانند آب و هوا و چرخه کربن مورد استفاده قرار گیرد تا رویدادهای زمین شناسی که نتایج آن ها شناخته شده است، ارزیابی شود، اما عوامل منجر به آنها شناخته شده نیست.
- 12
- 4
