دلایل اصلی افزایش دمای قطب شمال

در ماه فوریه‌‌ی سال جاری میلادی، درجه‌ی حرارت قطب شمال با یک صعود بی‌سابقه به ۲۰ درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از دمای میانگین رسید. به‌عقیده‌ی دیوید فیلیپس، متخصص آب و هوا در سازمان Enviroment Canada، دمای شمال کانادا هم آمار مشابهی را نشان می‌دهد که ۱۰ الی ۱۲ درجه‌ی سانتی‌گراد بیشتر از دمای میانگین است.

از ۱۶ تا ۱۸ فوریه، دما در  آلرت، نوناوت و  شمالی‌ترین بخش قابل سکونت زمین، به ترتیب به ۷- درجه‌ی سانتی‌گراد (۱۷.۴ درجه‌ی فارنهایت)، ۴.۷- درجه‌ی سانتی‌گراد (۲۳.۵ درجه‌ی فارنهایت)، و ۱۰- درجه‌ی سلسیوس (۱۴ درجه‌ی فارنهایت) رسیدند. به‌گفته‌ی فیلیپس بیشترین دمای نرمال در این موقع از سال ۳۰- درجه‌ی سانتی‌گراد (۲۲- درجه‌ی فارنهایت) است:

این رکورد، رکورد قبلی را به‌طور کلی نابود کرد. تا جایی که افزایش دما نسبت به سال گذشته ۲۵ درجه بوده است.

سه دلیل عمده برای افزایش دمای قطب شمال وجود دارد، دانشمندانی مثل فیلیپس این دما را برای آینده‌ی زمین نگران‌کننده می‌دانند:

۱. افزایش‌ها تصادفی نیستند

به‌عقیده‌ی فیلیپس، این دماها خارج از محدوده‌ی قابل انتظار هستند. یقینا درجه‌ی حرارت در قطب شمال گاهی دچار نوسان می‌شود؛ اما امسال به‌طور کلی دما بالاتر از محدوده‌ی میانگین بود. حقیقت نگران‌کننده‌تر این است که موج‌های گرما دوام بیشتری دارند و بیشتر از گذشته تکرار می‌شوند.

رابرت روهد، دانشمند ارشد علوم آب و هوا در سازمان غیرانتفاعی Berkeley Earth می‌گوید: در طی ۵۰ سال بازسازی‌های قطب شمال، رویداد گرمایش فعلی بسیار شدید و طولانی‌ترین رویداد گرمایشی مشاهده‌شده در طول زمستان بوده است.

میانگین دمای روزانه در قطب شمال، ۱۹۵۸ -۲۰۰۲ در مقایسه با آمار ۲۰۱۸

دماهای بالا محدود به یک موقعیت نیستند. دما در سیبری در دوره‌های مختلف به بالای ۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد  هم می‌رسد (۶۳ درجه‌ی فارنهایت). با این حال، گرینلند امسال به مدت ۶۱ ساعت شاهد دماهای بالای سطح انجماد بود، دوام این گرمایش سه برابر سال ۲۰۱۷ است. به‌گفته‌ی  روت موترام از مؤسسه‌ی مترولوژی دانمارک، چنین دمای بالایی در قطب شمال از دهه‌ی ۱۹۵۰ بی‌سابقه بوده است.

۲. افزایش‌ها به تغییرات بزرگ‌تر محیطی وابسته هستند

موانع طبیعی که در طول تاریخ مانع  افزایش دمای بیش از حد قطب شمال می‌شدند، درحال تغییر بوده و دماهای بالاتر قطبی نشانه‌‌ی بارزی از این تغییرها هستند. کارشناسان معتقدند احتمال از بین رفتن یا انتقال حلقه‌ی شمالی قطبی وجود دارد. این حلقه‌، سیستمی از بادهای کم‌فشار و قدرتمند است که شمال را منجمد نگه می‌دارد؛ بنابراین هوای گرم بیشتری از جنوب وارد این منطقه می‌شود. به‌عقیده‌ی دانشمند پژوهشی ارشد در مرکز ملی داده‌های یخ و برف در کلورادو، این پدیده، تندبادهای قطبی را همراه خواهد داشت.

تندباد قطبی معمولا از غرب به شرق جریان می‌یابد، اما گاهی هوای سرد را به خارج از قطب منتقل کرده و هوای گرم را جذب می‌کند. این رفتار می‌تواند منجر به تغییرات آب‌وهوایی شدید فراتر از قطب شما شده و حتی باعث پائین آمدن دما در اروپا شود. تکرار و تراکم این رویدادها در سال‌های گذشته افزایش یافته است. بنا به توضیح میر:

در سه سال اخیر، حداقل یکی از این رویدادها رخ داده‌اند و دمای مناطق نزدیک به قطب شمال به بالاتر از سطح انجماد رسیده‌اند، تأثیر این کاهش دما به‌خصوص به‌دلیل عدم وجود نور خورشید می‌تواند بسیار قابل توجه باشد.

۳. اکوسیستم‌ها را نابود می‌کنند

تغییرات آب‌وهوایی قطب شمال تنها به ضرر محیط نیستند. بلکه به اکوسیستم‌های منطقه‌ای و جوامع انسانی هم آسیب می‌زنند. برای مثال  زندگی و فعالیت‌های فرهنگی بومیان کانادا به وضعیت آب‌وهوایی و محیط وابسته است. ترور بل، یکی از اساتید جغرافیا در دانشگاه نیوفاندلند می‌گوید:

به‌دلیل وابستگی بالای زندگی مردم بومی به قطب شمال و زمین آن، تأثیر این گرمایش شدید خواهد بود. این شرایط آب‌وهوایی شدید می‌توانند بر تمام فعالیت‌های این جوامع از تأمین غذا تا توانایی آن‌ها برای سفر تأثیر بگذارند؛ حتی می‌تواند سلامت جسمی و روحی آن‌ها را هم به خطر بیندازد. تغییرات شدید آب‌و‌هوایی شرایط غیرمنتظره و غیرقابل پیش‌بینی مثل تصادف روی یخ و حتی ضربه‌های روحی را به‌دنبال خواهند داشت.

با این که تغییرات آب‌وهوایی سال‌های گذشته قابل ذکر هستند، اما بعضی از آن‌ها تنها در حد تخمین‌های محافظه‌کارانه در مورد تأثیر بر منطقه در طولانی‌مدت باقی خواهند ماند.

مایکل مان، رئیس مرکز علوم زمینی دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: برای پاسخ به این سؤال که آیا  این اثر بر کل پیش‌بینی‌های گرمایش قطبی تأثیر می‌گذارد، هنوز زود است. با این حال، تأثیر بالقوه‌ی این رویدادهای گرمایشی قابل چشم‌پوشی نیست.  پدیده‌های گرمایشی اولیه به‌دلیل حلقه‌های بازخورد مرتبط با ذوب یخ و انتشار احتمالی متان (یک گاز گلخانه‌ای بسیار قوی)، می‌توانند منجر به گرمایش بیشتر شوند.

در صورت بروز این اتفاق، شاهد بالا آمدن سطح دریاها و دماهای بالاتر در کل کره‌ی زمین خواهیم بود، این پدیده می‌تواند ضررهای زیادی را برای جهان به دنبال داشته باشد.