به گزارش ایسنا به نقل از آرس تکنیکا، اهدای این جایزه از سال ۱۹۹۱ آغاز شده است. نباید جایزه ایگ‌نوبل را با جایزه نوبل اشتباه گرفت، زیرا جوایز ایگ‌نوبل به قلمرو عجیب و غریب علم مربوط هستند و به پژوهش‌هایی اهدا می‌شوند که ابتدا مردم را می‌خندانند و سپس آنها را به تفکر وادار می‌کنند.
مراسم این جایزه، به طور معمول در "سالن تئاتر ساندرز" (Sanders Theater) دانشگاه هاروارد برگزار می‌شود و ارائه آن بر عهده گروهی از افراد برجسته و شایسته جایزه نوبل است. مراسم اهدای این جایزه سال گذشته در پی همه‌گیری کووید-۱۹ به صورت مجازی برگزار شد.
هرساله ۱۰ جایزه در چندین رشته اعطا می‌شود. این رشته‌ها علاوه بر رشته‌های مورد توجه در اهدای جایزه نوبل مانند شیمی، فیزیک، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح، شامل موارد دیگری ازجمله "بهداشت عمومی"، "مهندسی"، "زیست‌شناسی" و "پژوهش‌های میان‌رشته‌ای" نیز می‌شود.
در ادامه به معرفی برخی از جوایز اعطا شده در سال ۲۰۲۲ می‌پردازیم.
ایگ‌نوبل زیست‌شناسی
سولیمری گارسیا هرناندز (Solimary García-Hernández) و گلوکو ماچادو (Glauco Machado) برندگان این بخش هستند که به بررسی تاثیر دُم‌اندازی و یبوست عقرب بر حرکت و جفت‌یابی این جانور پرداخته‌اند. طبیعت راه‌های مختلفی برای بقای موجودات در برابر شکارچیان ایجاد کرده است که قطع و جدا کردن بخشی از بدن هنگام مواجهه با تهدید، یکی از آنها است. برخی از گونه‌های حشرات و عنکبوت‌ها پاهای خود را جدا می‌کنند و مارمولک‌ها دُم خود را قربانی می‌کنند. به تازگی کشف شده که برخی از گونه‌های عقرب نیز مکانیسمی مشابه مارمولک‌ها دارند. اما این نوع عقرب‌ها با جدا کردن دُم خود بخش "پس‌تنه" را به طور کامل از دست می‌دهند. این بخش شامل نیش، غدد سمی، بخش‌هایی از دستگاه تنفسی، دستگاه گردش خون و بخش انتهایی دستگاه گوارش می‌شود و در نتیجه عقرب پس از چند ماه در نتیجه ابتلا به یبوست جان خود را از دست می‌دهد. این دو محقق می‌خواستند بدانند که آیا از دست دادن پس‌تنه بر سرعت حرکت این جانور نیز تاثیر می‌گذارد یا خیر. عقرب با از دست دادن این بخش، در ابتدا شاهد کاهش ۲۵ درصدی توده بدنی خود است؛ در صورتی که در ادامه یبوست باعث افزایش توده بدنی جانور می‌شود. فرضیه آنها این بود که سرعت حرکت عقرب در کوتاه مدت افزایش و سپس کاهش می‌یابد. آنها به بررسی ۱۵۴ عقرب پرداختند و این فرضیه رد شد. این بدان معناست که عقرب علاوه بر قابلیت فرار از شکارچی می‌تواند به جفت‌گیری بپردازد.
ایگ‌نوبل پزشکی
جایزه ایگ‌نوبل پزشکی به ۹ محقق اهدا شد. آنها نشان دادند که جایگزین کردن یک روش سنتی در شیمی‌درمانی سمی با بستنی در کاهش عوارض جانبی این فرآیند اثر می‌گذارد.
بیماران سرطانی که تحت شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قرار می‌گیرند، به احتمال زیاد به وضعیتی به نام موکوزیت دهان مبتلا می‌شوند، زیرا این درمان‌ها سلول‌های اپیتلیال پوششی دستگاه گوارش را شکسته و آنها را در برابر عفونت آسیب‌پذیر می‌کند. افزایش بزاق در بیماران با زخم در دهان، لثه و یا زبان همراه است و آنها ممکن است در بلع با مشکل مواجه شوند. در موارد شدید، ترکیب بزاق اضافی، مخاط و درد به همراه حالت تهوع و استفراغ غذا خوردن را غیر ممکن می‌کند.
یک اقدام پیشگیرانه رایج برای این عارضه، کرایوتراپی است که معمولاً شامل مکیدن چیپس‌های یخ می‌شود. اما بیماران همیشه به طور کامل از کرایوتراپی پیروی نمی‌کنند، زیرا این چیپس‌ها به طور ناخوشایندی سرد هستند. بیماران به‌ویژه اطفال زمانی که بستنی جایگزین این چیپس‌های یخی می‌شود، در برابر این عارضه بهتر پاسخ می‌دهند. تا کنون هیچ مطالعه‌ای به طور خاص در مورد سرما درمانی به وسیله بستنی انجام نشده بود، بنابراین نویسندگان این مطالعه تصمیم گرفتند این شکاف را در پژوهش‌های علمی پر کنند.
این یک مطالعه با حضور ۷۴ بیمار با میانگین سنی ۵۸ سال انجام شد. سرما درمانی آنها شامل سه وعده بستنی بود که از کافه تریای بیمارستان تهیه می‌شد. به بیماران گفته شد که به آرامی غذا بخورند تا بستنی در دهان آنها ذوب شود. نتیجه این بود که تنها ۲۸.۸۵ درصد از بیمارانی که این روش را دنبال کرده بودند، در مقایسه با ۵۹ درصدی که این فرآیند را انجام نداده بودند، دچار موکوزیت دهان شدند. این بدان معناست که خوردن بستنی یک اقدام پیشگیرانه خوب در برابر ایجاد موکوزیت دهان در بیماران سرطانی است.
ایگ‌نوبل مهندسی
پنج محقق به دلیل تلاش‌هایشان برای کشف کارآمدترین راه برای استفاده از انگشتان دست هنگام چرخاندن دستگیره در، موفق به دریافت ایگ‌نوبل مهندسی شدند.
محققان این مطالعه با تاکید بر اهمیت طراحی خوب دستگیره در، به ویژه برای ابزاری که به صورت چرخشی کنترل می‌شوند، به انجام این تحقیقات پرداختند. ممکن است که استفاده از دستگیره‌های چرخشی برای افراد مسن با مشکلات فیزیکی راحت‌تر از اهرم‌ها باشد. این مطالعه با هدف تعیین اینکه چگونه تعداد انگشتان در پاسخ به قطر دستگیره تغییر می‌کند، انجام شد.
۳۲ داوطلب که همه دانش‌آموزان ۱۹ تا ۲۰ ساله بودند، در این مطالعه شرکت کردند و مشخص شد بیشتر اوقات افراد از انگشت شست و سبابه استفاده می‌کنند و با افزایش قطر دستگیره از انگشتان اضافی بیشتری استفاده می‌شود. داوطلبان از دو تا سه انگشت برای قطر ۱۰ تا ۱۱ میلی‌متری، سه تا چهار انگشت برای دستگیره ۲۳-۲۶ میلی‌متری و از چهار تا پنج انگشت برای دستگیره ۴۵-۵۰ میلی‌متری استفاده کردند.
ایگ‌نوبل فیزیک
۶ محقق برای تلاش‌هایشان در درک تاثیر نحوه شنا کردن جوجه اردک‌ها در کاهش مصرف انرژی متابولیسمی، این جایزه را دریافت کردند.
در سال ۱۹۹۴، "فرانک فیش"، زیست‌شناس کنجکاو و از برندگان ایگ‌نوبل فیزیک سال جاری به بررسی تاثیر حرکت گروهی حیوانات در کاهش مصرف انرژی هر حیوان پرداخت. این در مورد دوچرخه‌سواران صدق می‌کند و آنها برای دستیابی به کاهش ۳۸ درصدی مقاومت در برابر باد و کاهش ۳۵ درصدی در توان خروجی از این روش استفاده می‌کنند. اگرچه مدل‌های فرضی متعددی برای حیوانات در این مورد وجود داشت، اما داده‌های تجربی کم بودند.
با این حال مطالعه جوجه اردک‌هایی که از مادر خود تقلید می‌کنند و به صورت فردی شنا می‌کنند، بسیار آسان‌تر بود. "فیش" دریافت که شنا کردن به این صورت واقعاً باعث کاهش مصرف انرژی متابولیسمی می‌شود.
به سرعت به سال ۲۰۲۱ می‌رسیم، زمانی که محققان تصمیم گرفتند کار "فیش" را دوباره بررسی کنند و شنای جوجه اردک‌ها را از منظر "پدیده تداخل موج" توضیح دهند. آنها دریافتند که جوجه اردک‌ها به طور غریزی بر روی موج‌هایی که مادر آنها ایجاد می‌کند، سواری می‌کنند. این کار به طور قابل توجهی کشش سطحی را کاهش می‌دهد. این مطالعه به پاسخ به این سؤال عملی کمک می‌کند که چگونه این نوع شنا به کاهش مصرف انرژی جوجه اردک‌ها کمک می‌کند.
- 13
- 2
