به گزارش ایسنا، جایزه نوبل فیزیک امسال، به "جیمز پیبل"(James Peebles) برای کشفیات نظری در کیهان شناسی فیزیکی و "میشل مِیِر"(Michel Mayor) و "دیدیه کولوز"(Didier Queloz) برای کشف یک سیاره فراخورشیدی که به دور یک ستاره شبیه به خورشید می چرخد، اهدا شد. نیمی از جایزه مالی ۱.۱ میلیون دلاری نوبل فیزیک ۲۰۱۹ به جیمز پیبلز تعلق گرفته و نیمی دیگر بین مِیِر و کولوز تقسیم خواهد شد.
پیبلز در پژوهش خود، کیهان را با میلیاردها کهکشان و خوشههای کهکشانی آن مورد بررسی قرا داده است. چارچوب نظری او، بنیانی برای درک سابقه کیهان از زمان وقوع بیگ بنگ تا به امروز به شمار میرود.
میشل مِیر و دیدیه کولوز در پژوهش خود، کهکشان محل سکونت ما یعنی راه شیری را در جستجوی جهانی ناشناخته مورد بررسی قرار دادهاند. آنها در سال ۱۹۹۵ نخستین سیاره فراخورشیدی را بیرون از منظومه شمسی پیدا کردند. سیاره ای که به دور یک ستاره شبیه خورشید موسوم به پگاسی ۵۱ میچرخید.
اکتشاف کولوز و مایور توانست تحول بزرگی در ستارهشناسی به وجود آورد. پس از این کشف بزرگ، بیش از چهار هزار سیاره فراخورشیدی در راه شیری کشف شدهاند و همچنان، سیارات بزرگی در اندازهها، شکلها و مدارهای گوناگون در حال ظهور هستند.
برندگان نوبل ۲۰۱۹ که هستند؟
جیمز ادوین پیبلز
"فیلیپ جیمز ادوین پیپل" (Phillip James Edwin Peebles)، فیزیکدان و کیهان شناس نظری آمریکایی- کانادایی و استاد بازنشسته دانشگاه پرینستون آمریکا است. پیبلز یکی از کیهانشناسان نظری برجسته جهان به شمار میرود و نقش مهمی در پروژههایی مانند هستهزایی، ماده تاریک، تابش زمینه کیهانی و تشکیل ساختار بر عهده داشته است. او برای پژوهشهای خود در مورد کیهانشناسی فیزیکی موفق شد جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۹ را به دست آورد.
میشل مِیر
"میشل مِیر" (Michel Mayor)، اخترشناس سوئیسی و استاد دانشگاه ژنو است. او در سال ۲۰۰۷ بازنشسته شد اما همچنان به عنوان پژوهشگر در رصدخانه ژنو فعالیت میکند. مِیر در سال ۱۹۹۵ موفق شد به همراه "دیدیه کولوز" (Didier Queloz)، نخستین سیاره فراخورشیدی را بیرون از منظومه شمسی کشف کند که به دور یک ستاره شبیه خورشید موسوم به "پگاسی ۵۱" میچرخید.
دیدیه کولوز
"دیدیه کولوز"(Didier Queloz)، یک اخترشناس سوئیسی و از پژوهشگران "آزمایشگاه کاوندیش"(Cavendish Laboratory) در دانشگاه کمبریج است که در دانشگاه ژنو نیز تدریس میکند.
اسامی نامزدهاینوبل شیمی
چند پژوهشگر که مطالعات مهمی در زمینه علم شیمی انجام دادهاند میتوانند نامزد دریافت جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۹ از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد باشند.
نخستین فردی که احتمال برنده شدن جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۹ را دارد، "آلیسون نارایان"(Alison Narayan) پژوهشگر حوزه آنزیم از "دانشگاه میشیگان" است که یکی از ۱۲ فرد با استعداد در حوزه شیمی است.
نامزد دوم "جس وید"(Jess Wade) فیزیکدان "کالج سلطنتی لندن" است که به مطالعه "دیودهای ساطع کننده نور ارگانیک مبتنی بر پلیمر"(polymer-based organic light-emitting diodes) میپردازد.
نامزد سوم، "استیون تاونسند"(Steven Townsend) از "دانشگاه وندربیلت" آمریکا است که در مورد اجزای مولکولی شیر انسان تحقیق میکند.
چهارمین گروهی که میتوانند برنده جایزه نوبل شیمی امسال باشد "جان.بی گودایناف"(John B. Goodenough) و همکارانش هستند. زیرا آنها در توسعه باتریهای لیتیوم یونی کمک بسیاری کردهاند. جان بی. گودایناف دانشمند زمینه فیزیک حالت جامد اهل ایالات متحده آمریکا است. او در حال حاضر استاد مهندسی مکانیک و علم مواد در دانشگاه تگزاس در آستین است. در سال ۲۰۱۴، او جایزه "چارلز استارک دراپر"(Charles Stark Draper Prize) را برای کمک به توسعه باتری لیتیم-یون دریافت کرد. وی همچنین برنده جوایز دیگری همچون جوایز "همکار انجمن سلطنتی"(FRS) و "مدال ملی علوم"(National Medal of Science) شده است.
پنجمین نامزد دریافت این جایزه گروهی متشکل از سه پژوهشگر هستند که نقش مهمی در فناوری کریسپر داشتهاند. نام این سه فرد "جنیفر دودنا"(Jennifer Doudna)، "امانوئل چارپنتیر" (Emmanuelle Charpentier) و "یوشیزومی ایشینو"(Yoshizumi Ishino) است.
ششمین نامزد دریافت این جوایز میتوانند "اوین وان دیشوک"(Ewine van Dishoeck) و "کریستوف ماتیجازسفکی"(Krzysztof Matyjaszewski) توسعه دهندگان "پلیمریزاسیون رادیکالی انتقال اتم" (atom transfer radical polymerization) باشند.
هفتمین نامزد دریافت این جایزه "عمر یاغی"(Omar Yaghi) دانشمند "چهارچوب آلی فلزی"(metal-organic frameworks) است.
هشتمین نامزد دریافت این جایزه، "رلف هوزگن"(Rolf Huisgen) و "مورتن ملدل"(Morten Meldal) برای ایجاد واکنشهای حلقهزایی هستند.
نهمین نامزد دریافت این جایزه "ادوین ساوترن"(Edwin Southern) برای اختراع ابزار بیولوژی مولکولی "Blot Southern" است.
دهمین نامزد دریافت این جایزه "ماروین کارترز"(Marvin Caruthers)، "لروی هود"(Leroy Hood) و "مایکل هاکاپیلر"(Michael Hunkapiller) برای پیشگام سازی پروتئین و ابزارهای توالی و ساخت دی.ان.ای هستند.
مراسم اهدای جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۹ روز چهارشنبه ۹ اکتبر در آکادمی سلطنتی علوم سوئد برگزار خواهد شد.
- 18
- 2