۲ زن به طور مشترک برای اولین بار برنده نوبل شیمی ۲۰۲۰ شدند

به گزارش مهر به نقل از وب سایت نوبل، امانوئل شارپنتیر پروفسور و پژوهشگر فرانسوی در حوزه میکروبیولوژی، ژنتیک (Genetics) و بیوشیمی است. او ۵۱ ساله و از سال ۲۰۱۵ میلادی مدیر موسسه زیست عفونی مکس پلانک در آلمان است.

جنیفر دوندا بیوشیمیست ۵۶ ساله آمریکایی است که برای پژوهش های پیشتازانه خود در حوزه مهندسی ژنتیک CRISPR مشهور است. وی استاد دپارتمان شیمی و دپارتمان بیولوژی مولکولی و سلولی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا است.

به طور دقیقتر امانوئل شارپنتیر و جنیفر دوندا ابزار مهندسی ژنتیک CRISPR/Cas۹ را کشف کردند. محققان با استفاده از این قیچی ژنتیکی می توانند دی ان ای حیوانات، گیاهان و میکروارگانیسم ها را با دقتی بی سابقه تغییر دهند. این فناوری تاثیر مهمی بر علوم زیستی دارد و همچنین به توسعه درمانهای نوین برای سرطان کمک می کند. پژوهشگران امیدوارند در آینده با کمک این ابزار بیماری های موروثی را درمان کنند.

جالب آنکه کشف این قیچی ژنتیک غیر منتظره بود. امانوئل شارپنتیر هنگام تحقیق درباره Streptococcus pyogenes، یکی از باکتری هایی که بیشترین ضربه به انسان را می زند، یک مولکول ناشناخته به نام tracrRNA را کشف کرد. تحقیق او نشان داد این مولکول بخشی از سیستم ایمنی باستانی باکتری به نام CRISPR/Cas است که با قطع کردن دی ان ای ، ویروس ها را خنثی می کند.

شارپنتیر کشف خود را در ۲۰۱۱ میلادی ثبت کرد. در مرحله بعد او با جنیفردوندا محقق و بیوشیمیست شناخته شده که دانش وسیعی درباره RNA دارد، همکاری کرد. آنها با همکاری یکدیگر در آزمایشگاه قیچی ژنتیک باکتری را دوباره بازسازی و ترکیبات مولکولی آن را ساده تر کردند تا استفاده از آن آسان شود. آنها پس از برنامه ریزی دوباره قیچی ژنتیک، نشان دادند می توان از آن برای قطع هر مولکول دی ان ای در محیط از پیش تعيين شده ، استفاده کرد. پس از این فرایند نیز می توان در محل قطع دی ان ای ، کد حیات را به سادگی بازنویسی کرد.

از زمان کشف قیچی ژنتیک مذکور در سال ۲۰۱۲ میلادی، بارها از این ابزار در تحقیقات استفاده شده است.

سال قبل جان بی گوداناف، ام استنلی ویتینگهام و آکیرا یوشینو برای توسعه باتری های لیتیوم یونی قابل شارژ این جایزه را دریافت کردند.

در تاریخچه نوبل تا پیش از ۲۰۲۰ میلادی فقط ۵ زن برنده این جایزه شده اند و در ۳ مورد آن را با همتایان مذکر خود سهیم شده اند. این اولین بار است که دو زن به طور مشترک برنده نوبل شیمی شده اند.