کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارهای گوناگون (+ تاریخچه)

هوش مصنوعی، پیشرفت بزرگی در حل کردن یکی از بزرگترین معضلات جهان دارد

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی (Artificial intelligence) شاخه ای از علوم کامپیوتر است که در آن به ساخت ماشین هایی هوشمند پرداخته می شود که مثل انسانها عمل می کنند و واکنش انجام می دهند. یک عامل هوشمند، سیستمی است که با شناخت محیط پیرامون خویش، شانس موفقیت خود را بعد از تحلیل و بررسی فزونی می دهد. هوش مصنوعی در آینده ای نه چندان دور زندگی بیشنر انسانها را تحت ‌تأثیر قرار خواهد داد. بنا بر تحقیق معتبر دانشگاه آکسفورد که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفته است؛ ۴۷ درصد از کل جایگاه های شغلی آمريکا در سال ۲۰۳۰ به شکل اتوماسیون و بدون حضور انسان انجام می گیرند. محققین بر این باورند که نهایتا مهندسان نرم افزار روزی با برنامه ای هوشمند جایگزین خواهند شد؛ برنامه ای که میتواند کدها را خودa کپی کند، بنویسد و آنها را بهبود بخشد.

تاریخچه هوش مصنوعی 

شروع و سرچشمه هوش مصنوعی به سال های جنگ جهانی دوم بر می گردد. هنگامی که نیروهای آلمانی برای رمزنگاری و ارسال ایمن پیام ها از ماشین enigma استفاده می کردند و دانشمند انگلیسی، آلن تورینگ در تلاش برای شکست این کدها برآمد. تورینگ بهمراه تیمش ماشین bombe را ساختند که enigma را رمز گشایی می کرد. هر دو ماشین enigma و bombe پایه های یادگیری ماشینی (machine learning) هستند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی یا همان Artificial intelligence می باشد. تورینگ ماشینی را هوشمند می دانست که بدون این که به انسان حس صحبت با ماشین را بدهد، با وی رابطه برقرار کند و این مسأله پایه علم هوش مصنوعی است یعنی ساخت ماشینی که همانند انسان فکر، تصمیم گیری و عمل کند.

رفته رفته با پیشرفت فناوری و دیگر سخت افزارهای مورد نیاز برای توسعه و گسترش هوش مصنوعی، ابزار هوشمند و سرویس های هوشمندی به بازار ارائه شدند که از هوش صناعی در خیلی از فرآیندهایشان استفاده می کردند. بسیاری از سرویس های معروفی همانند موتورهای جست و جو، ماهواره ها و … از هوش مصنوعی استفاده می کردند. با معرفی تلفن های هوشمند و بعد از آن گجت های هوشمند، هوش مصنوعی گام بلندی را برای ورود به زندگی انسان های پشت سر گذاشت. از این زمان به بعد هوش صناعی برای انسانها جلوه کاربردی تری پیدا کرد و انسانها بیشتر با کلمه هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شدند.

هوش مصنوعی، هوشی است که توسط دستگاهها ارائه می گردد

سطوح مختلف هوش مصنوعی 

یک سیستم هوش مصنوعی طبق آن چه که از دنیای بیرون درک می کند و میتواند به آن جواب دهد، دارای سه سطح می باشد. هوش صناعی محدود، عمومی و سوپر هوش مصنوعی. در ادامه هر کدام را مفصل توضیح می دهیم.

۱- هوش مصنوعی محدود:

در بعضی منابع از این بخش هوش مصنوعی تحت عنوان هوش ضعیف هم یاد می کنند، این بخش از هوش مصنوعی معمولاً در یک زمینه ی محدود عمل می کند، به صورت خلاصه و کلی میتوان گفت که هوش مصنوعی محدود در واقع یک شبیه سازی از هوش انسانی است. هوش مصنوعی محدود در اکثر اوقات به روی یک کار یا عملکرد خاص و مشخص تعریف می شود و در محدوده ی تعریف شده هم عملکردی بسیار عالی و دقیق را ارائه می دهد. احتمالا در نگاه اول این ماشین ها – که دارای هوش مصنوعی محدود هستند – بسیار هوشمند بنظر برسند، ولی حقیقت داستان این است که ماشین های دارای هوش مصنوعی از نوع محدود، حتی از ساده ترین و ابتدائی ترین سطوح هوش انسان هم ساده تر کار می کنند.

۲- هوش مصنوعی عمومی:

منظور از هوش مصنوعی عمومی ماشینی است که میتواند دنیای اطراف خویش را شبیه یک انسان درک کند و دارای ظرفیت و گنجایش مشابه برای انجام کارها و وظایفی است که یک انسان بطور معمول آنها را انجام می دهد. اکنون هوش مصنوعی عمومی وجود ندارد ولی رد پای آنرا می توانیم در داستان های دارای ژانر عملی- تخیلی مشاهده کنیم. از نظر تئوری یک هوش مصنوعی عمومی میتواند همسطح انسان فعالیت کند و یا حتی در زمینه هایی مثل حافظه و … از او بهتر عمل کند. با این سطح از آگاهی و دانش یک ماشین میتواند تمام کارهایی که زمانی بر انسان محول می شد را بدون احتیاج بوجود انسان انجام دهد و با گذشت زمان اکثر ماشین های دارای هوش مصنوعی عمومی میتوانند در خیلی از زمینه ها جای انسان را پر کنند.

پایان دادن به نیاز حضور نیروی انسانی در خیلی از امور و استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی عمومی یا کامل میتواند مثل هر تکنولوژی دیگری هر دو جنبه مثبت و منفی در زندگی اجتماعی و فردی انسانها داشته باشد ولی با تمامی این ها وجود آن بسیار مفید و در عین حال اجتناب ناپذیر خواهد بود. به کمک هوش مصنوعی عمومی که دارای توانایی ها و ظرفیت های متعددی برای کمک به بشریت میباشد، خیلی از مشکلاتی که انسان امروزی با آن سر و کله می زند، شبیه تغییرات شدید آب و هوایی، حل خواهد شد.

سیستم های هوش مصنوعی عمومی میتواند از کارهای عادی تا کارهای بسیار مهم و بزرگ را به برترین شکل انجام دهند. در سطح عمومی آنها میتوانند کارهایی مانند رانندگی، دستیار شخصی هوشمند با توانایی درک تمامی نیازهای کاربر، یک دستیار پزشک و یا سیستم تشخیص بیماری و… باشد. در سطوح بالا این سیستم ها میتوانند کارهایی را انجام دهند که به زندگی و امنیت و جان انسانها بستگی دارد و میتوانند به خوبی از پس چنین کارهایی بر بیایند.

 تکنیک های مدرن هوش مصنوعی گسترده و بسیار زیاد هستند

۳- سوپر هوش مصنوعی:

سوپر هوش مصنوعی در واقع عبارتی است که برای هوش مصنوعی استفاده می شود که سطح هوش و درک انسانی را پشت سر گذاشته و به نوعی دارای هوش فرا بشری خواهد شد. تابحال هنوز هیچ جامعه ای نتوانسته به سوپر هوش مصنوعی دست پیدا کند. در واقع رسیدن یا نرسیدن و یا حتی زمان رسیدن به آن در هاله ای از ابهام می باشد. همچنین این مسئله که چنین هوش مصنوعی چه کارهایی انجام می دهد و یا این مسأله که آیا قرار است تهدیدی برای بشر باشد یا فرصتی برای او، هم مبهم است و خیلی از صاحب نظران نظرات بسیار متفاوتی را در این باره دارد و بحثی داغ بین صاحبان غول های تکنولوژی می باشد. برای رسیدن به این سطح از هوش مصنوعی، یک سیستم هوشمند باید تست تورینگ را پشت سر گذاشته باشد و هیچ ماشینی تابحال به سطحی از درک و شعور و وسعت دانش یک انسان بالغ نرسیده است که از این تست سر بلند بیرون آمده باشد.

شاخه های هوش مصنوعی 

در علم هوش مصنوعی شاخه های (Branch) گوناگونی وجود دارد که برای حل مسائل گوناگون از یک یا چند تا از این شاخه ها استفاده می شود. در کل این شاخه بندی چندان علمی نیست؛ ولی میتواند برای ایجاد تصویری کلی از رویکردهای هوش صناعی برای حل مسائل مورد استفاده قرار گیرد. بعضی از این شاخه ها عبارتند از:

- یادگیری ماشین

- شبکه عصبی مصنوعی

- بینایی ماشین

- سیستم های خِبره

- پردازش زبان طبیعی 

- محاسبات تکاملی یا فرگشتی

- روباتیک

- سیستم های فازی

هوش مصنوعی برای روبات ها بسیار پر کاربرد است 

کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارهای گوناگون

کاربردهای هوش مصنوعی بی نهایت است. هوش مصنوعی مشغول تغییر و تحول در تمامی حوزه ها از سیاست گرفته تا کشاورزی و سرگرمی است. حوزه هایی که اکنون هوش مصنوعی در آن بکار میرود شامل پزشکی و سلامت، حمل و نقل، فضانوردی، سرگرمی و بازی، مالی و تجاری، شبکه های اجتماعی، رباتیک، کشاورزی، آموزش است. البته این لیست بسیار طولانی تر است و به مروز زمان طولانی‌تر خواهد شد. در این جا به مرور چند مورد از کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع گوناگون می پردازیم.

* هوش مصنوعی در حوزه سلامت:

یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت است. مهم ترین نکته در این حوزه بهبود نتایج بیماران و در عین حال کاهش هزینه است. شرکتهای فعال در حوزه سلامت می خواهند با استفاده از یادگیری ماشین، روند تشخیص و درمان را بهتر و سریعتر انجام دهند. یکی از شناخته شده ترین فناوری ها در این زمینه سیستم IBM Watson است. این سیستم زبان طبیعی را درک می کند و قادر به پاسخگویی به سوالاتی که از آن پرسیده می شود است.

این سیستم تمام اطلاعات مربوط به بیمار از منابع موجود را استخراج می کند تا یک فرضیه ایجاد کند و بعد از اطمینان آنرا ارائه می دهد. دیگر برنامه هایی که هوش مصنوعی دارند مثل چت بات ها، میتوانند به بیماران برای برنامه ریزی قرار ملاقات، پاسخ به سوالات، صدور صورت حساب کمک کنند و یا به صورت یک دستیار سلامت مجازی به شخص بازخوردهای پزشکی ارائه دهند.

مزایای هوش مصنوعی اینست که امکان دیدن مشکلات اجتماعی را از جنبه متفاوتی فراهم می‌کند

* هوش مصنوعی در حوزه اقتصاد:

سیستم های هوش مصنوعی در برنامه های مالی شخصی، مثل Mint یا Turbo Tax، میتوانند اطلاعات مالی شخصی هر شخص را جمع آوری کنند و به آنها مشاوره مالی دهند. از برنامه های دیگر مثل IBM Watson حتی در روند خرید خانه نیز میتوان استفاده کرد. امروزه نرم افزارها در وال استریت بخش عظیمی از معاملات را انجام می دهند.

* هوش مصنوعی در برقراری امنیت:

از هوش مصنوعی و تکنولوژی پردازش تصویر در برقراری امنیت، ردیابی مجرمان، پیدا کردن هویت خلافکاران و… استفاده می شود. این سیستم ها قادرند با استفاده از هوش مصنوعی چهره افراد گوناگون، موجودیت اشیاء و … را تشخیص دهند و زمان مشاهده انجام تخلفات یا عملی مجرمانه آنرا تشخیص داده و به ارگان مربوطه اخطار دهد.

* هوش مصنوعی در حوزه کامپیوتر:

کاربردهای هوش مصنوعی در علم کامپیوتر، تلفیق تحلیل داده با کامپیوترهای کوانتومی است که سبب افزایش بسیار زیاد سرعت تجزیه و تحلیل داده ها خواهد شد. این زوج سبب تحولات متعددی در آینده همه حوزه ها و صنایع خواهند شد چون در قرن ۲۱، داده، سوخت تکنولوژی ها و صنایع محسوب می شود.

یکی از کاربرد های هوش مصنوعی، کمک کردن به افراد ناتوان برای غلبه بر مشکلات است

* هوش مصنوعی در حوزه آموزش و پرورش:

هوش مصنوعی در این حوزه میتواند به خودکار شدن نمره دهی و درجه بندی دانش آموزان کمک کند و به معلمان زمان بیشتری بدهد. هوش مصنوعی می تواند دانش آموزان را ارزیابی کند و با نیازهای آنها سازگار باشد و با هر شخص، متناسب با سرعت او کار کند. سیستم های مربی هوش مصنوعی میتوانند پشتیبانی بیشتری به دانش آموزان ارائه دهند و اطمینان حاصل کنند که روند آموزش آنها در راه درستی قرار دارد. Artificial intelligence میتواند نحوه یادگیری و مکان یادگیری دانش آموزان را تغییر دهد و حتی بعضی از معلمان او را عوض کند.

* هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی:

یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی استفاده از کوادکوپتر و تصاویر ماهواره ای برای کنترل محصول، آب، کود، آفت و علف های هرز در زمین های کشاورزی و باغات است. الگوریتم های هوش مصنوعی میتوانند با ارزیابی و آنالیز تصاویر زمین های کشاورزی، مشکلات موجود را گزارش داده و همچنین به بهره وری بیشتر از زمین های کشاورزی کمک کنند تا کشاورزان استفاده از آب و کود را کاهش و تولید محصول را فزونی دهند.

* هوش مصنوعی در حوزه قانون و قضا:

روند کشف اسناد و مدارک غالبا برای انسانها بسیار سخت است. اتوماسیون و هوش مصنوعی می تواند به این فرآیند کمک کرده و کارآمدتر از زمان استفاده کند. استارتاپ ها در حال ساخت دستیارهای رایانه ای هستند که پرسش و پاسخ ها را غربال می کنند و میتوانند با بررسی و طبقه بندی و یک بانک اطلاعاتی، سؤالات برنامه ریزی شده در زمینه هستی شناسی را پاسخ دهند.

* هوش مصنوعی در فروش آنلاین:

سایت های فروش آنلاین از نخستین تجارت هایی هستند که از هوش مصنوعی به درآمد رسیده اند. پیشنهادهایی که سایت هایی مثل آمازون و دیجیکالا به شما میدهند، از الگوریتم های پیچیده هوش مصنوعی و یادگیری عمیق (Deep Learning) با توجه به الگوی خرید گذشته شما، مکان و زمان و سایر فاکتورها استفاده می کنند. همینطور چت بات هایی که در سایت ها برای ارتباط به کاربران استفاده می شود از هوش مصنوعی برای پاسخ به مشتریان خود استفاده می کنند.

در صورتی که مایلید بیشتر درباره هوش مصنوعی و توسعه کسب و کار بدانید پیشنهاد می کنم مقاله چگونه از هوش مصنوعی کسب درآمد کنم را مطالعه نمائید.

هوش مصنوعی می‌تواند امکان محافظت و تجزیه و تحلیل داده‌ها را با کمترین هزینه فراهم کند

گردآوری: بخش علمی سرپوش