درخت انگور:
یکی از بزرگترین گیاهان بالارونده و بسیار قدیمی انگور است. قدمت این درخت به دوران مصر باستان برمی گردد یعنی چیزی حدود ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح. انگور درخچه ای به آسیای صغیر و ایران مربوط است و هنوز هم در مناطق مختلف از آن با عنوان وحشی و نیمه وحشی یاد می شود.
انگور می تواند با پیچک هایی که ایجاد می کند خود را از موانع و دیوارها بالا بکشد و زیبایی فضا را بیشتر کند. طول ساقه های این درخچه گاهی تا ۱۵ متر هم می رسد. انگور کاربردهای متوعی دارد که می توان به؛ میوه درخت، آب انگور، دوشاب، کشمش، سرکه، برگ درخت و شیره انگور اشاره کرد.
میوه انگور هم چهار نوع مختلف دارد که شامل انگور سبز، انگور قرمز، انگور سیاه و انگور زرد هستند. اختلاف مربوط به این دسته فقط به رنگشان مربوط نیست بلکه در طعم و جنس هم با یکدیگر تفاوت دارند.
ارقام مختلفی از انگور در ایران کشت می شود که از جمله آنها می توان به؛ ریش بابا، قندهاری، عسگری، مراغهای، کرمانشاهی، بیدانه، شانی، چشم گاوی، سلطانی، یاقوتی قرمز، امیری، شاهرودی، حلقو، مهره، گوهر، لعل، فخری و حاجی عباسی اشاره کرد.
شرایط کاشت انگور:
انگور بزرگ ترین محصول میوه ای روی زمین است که برای تکامل نیاز به آب و هوای معتدل دارد، این گیاه زمستان های معتدل و تابستان های گرم و خشک را ترجیح می دهد. در صورتی که زمستان پایدار و سرد باشد می تواند این گیاه را از بین ببرد، از طرفی رطوبت بالا هم احتمال بیماری های گیاهی را برای انگور افزایش می دهد.
برای کاشتن انگور باید خاک پی اچ ۵/۵ تا ۷ توصیه می شود که برای رسیدن به این مقدار می توان خاک نامتوازن را با آهک و گوگرد بنابر نظر کارشناس تنظیم کرد. بهترین نوع خاک برای رشد انگور خاک لوم شنی است زیرا می تواند ترکیبی از خصوصیات خاص را ایجاد کند از جمله آنها می توان به؛ زهکشی خوب، پی اچ مناسب، مقدار متوسط ماده آلی مغذی و... اشاره کرد. خاک ها لوم-سیلت و خاک رس-لوم تا زمانی که زهکشی خوبی دارند برای کشت انگور مناسب هستند.
عمق ریشه انگور:
در صورتی که می خواهید درخت انگور بکارید باید دانه آن را در یک گلدان قرار دهید و خاک را کاملا آماده کنید به طوری که کاملا کود خورده باشد، در این صورت می توانید کی دانه را به نهال تبدیل کنید. بعد از آن باید نهال را به خاک منتقل کنید؛ به این منظور چاله ای با عمق ۵۰ سانتیمتر بکنید و نهال را داخل آن بگذارید. در ادامه این مراحل را به شکل مفصل تر توضیح می دهیم.
مراحل کاشت درخت انگور:
انتخاب گونه مناسب انگور جهت کشت:
همانطور که اشاره شد انگور گونه های بسیار زیادی دارد، اما اگر شما قصد دارید این گیاه را در منزل پروش دهید بهتر است گونه ای را انتخاب کنید که بیشترین هماهنگی را با آب و هوای منطقه شما دارد. در مورد اقلام مختلف انگور تحقیق کنید و دو نکته را در نظر بگیرید:
اول؛ دلیل شما برای پرورش این گیاه چیست؟ می خواهید تنها از میوه آن استفاده کنید، به طور صنعتی از کشمش آن بهره بگیرید یا فقط به جنبه زیبایی این گیاه در منزل فکر می کنید. با شناختن هدفتان می توانید بهترین گونه را انتخاب کنید.
دوم؛ شرایط آب و هوایی منطقه تان را در نظر بگیرید، تحقیق کنید کدام انگور در کدام شرایط رشد بهتری خواهد داشت.
جمع آوری هسته:
بعد از اینکه بهترین و مناسب ترین نوع انگور را انتخاب کردید، مراحل اصلی با جمع آوری هسته ها آغاز می شوند. این هسته ها می توانند از انگورهایی که از بازار خریداری کرده اید جمع آوری شوند و هم می توانند از باغبان های دیگر گرفته شوند.
جدا کردن هسته های زایا:
با بررسی هسته انگورها از زایا و سالم بودن آن ها مطمئن شوید. برای این کار می توانید هسته را بین دو انگشت خود قرار دهید و به ارامی فشار وارد کنید، اگر سفت و محکم بودند یعنی سالم هستند. از طرفی رنگ هسته ها می تواند از سلامت آنها خبر دهد، در صورتی که یک آندوسپرم خاکستری کم رنگ یا سفید را در زیر لایه دانه مشاهده کنید دانه شما وضعیت خوبی دارد. روش دیگری که می توان از آن استفاده کرد این است که؛ هسته ها را داخل آب قرار دهید اگر هسته ای رو آب شناور ماند یعنی غیر زایا است ولی اگر پایین رفت سالم است.
آماده کردن هسته ها:
برای کاشتن هسته های انگور باید آنها را کاملا بشویید و از هرگونه تفاله یا ماده دیگر پاک شوند سپس هسته ها را به مدت ۲۴ ساعت در آب مقطر خیس کنید.
طبقه بندی هسته های انگور:
بسیاری از هسته های که در جهت کاشت درخت انگور استفاده می شوند به یک شرایط نیاز دارند تا وارد دوره جوانه زنی شوند، این دوره باید در شرایط سرد و مرطوب اتفاق بیوفتد. در طبیعت با کاشتن هسته ها در دوره سرد زمستانی این شرایط محیا می شوند، شما هم می توانید از این روند تقلید کنید، بهترین زمان برای شروع طبقه بندی هسته های انگور در حدود آذرماه است.
برای این کار باید یک لایه خاک آماده کنید؛ سینی را با یک محیط نرم مانند حوله مرطوب با ماسه یا پیت ماس که خیس شده پر کنید. استفاده از پیت ماس یکی از بهترین انتخاب ها است زیرا خاصیت ضدقارچی آن می تواند احتمال وارد شدن آسیب قارچی به هسته ها را حداقل برساند.
هسته ها را داخل خاک قرار داده و با حدودا ۱۱ سانتی متر خاک و مواد لازم روی آنها را بپوشانید. هسته ها را داخل یخچال قرار دهید و دمای ۱ تا۳ درجه سانتی گراد را برای آنها فراهم کنید. یخچال می تواند محیط مناسبی برای کشت هسته انگور باشد، این فرآیند نیازمند ۲ تا ۳ ماه زمان است، باید توجه کرد که هسته ها در این مدت نباید یخ بزنند.
کاشتن هسته های انگور در گلدان:
بعد از گذشتن ۱ تا ۲ ماهی که گفته شد در اوایل بهار هسته ها را از یخچال خارج کنید و در گلدان های مناسبی که از خاک پر شدند بکارید. هسته ها را به شکل جداگانه در گلدان های بزرگتر گذاشته و بین هر کدام ۴ سانتی متر فاصله بگذارید. مطمئن شوید هسته ها به اندازه کافی گرم می مانند. برای رسیدن هسته ها به جوانه زنی مناسب باید دمای روز را ۲۰ درجه سانتی گراد و دما شب را ۱۵ درجه تنظیم کنید. شما می توانید از محیط های گلخانه ای یا گرم کننده استفاده کنید تا بذرها در دمای مناسب قرار بگیرند.
در این مدت باید محیط خاک را مرطوب نگه دارید اما خیلی خیس نه، در صورتی که دیدید سطح خاک خشک است آن را با اسپری آب مرطوب کنید. مدت زمانی که نیاز است هسته های انگور جوانه بزنند به طور معمول ۲ تا ۸ هفته است.
نهال های ایجاد شده را جابجا کنید:
زمانی که نهال ها به ۸ سانتی متر رسیدند آنها را در گلدان های کوچک با عمق ۱۰ سانتی متر بگذارید. می توانید این نهال ها را تا زمانی که به ۳۰ الی ۴۰ سانتی متر رسیدند در همین گلدان نگهداری کنید.
محل مناسبی را برای کاشتن درخت انگور انتخاب کنید:
برای رشد مناسب درخت ها نیاز است ۷ الی ۸ ساعت آفتاب به آنها بتابد. درخت های انگور را با فاصله ۲/۵ متری از یکدیگر بکارید.
خاک باغچه را قبل از کاشت آماده کنید:
اگر می خواهید انگور را در منزل کاشته و پرورش دهید باید خاک باغچه را خیلی خوب زهکشی کنید، اگر خاک رس باشد یا خاک را کم زه کشی کرده اید می توانید با استفاده از کمپوست، شن و ماسه یا سایر اصلاحات خاک وضعیت را بهبود دهید. همانطور که اشاره شد برای پروش دادن بهترین درخت انگور باید اسیدیته خاک را بررسی کنید. به طور کلی نیاز است خاک پی اچ ۵/۵ تا ۷ داشته باشد.
کوددهی را بعد از کاشت درخت انگور انجام دهید:
دو هفته بعد از کاشتن درخت انگور باید مقداری کود ۱۰-۱۰-۱۰ به خاک اطراف نهال اضافه کنید، سپس هر سال یکبار این عمل را تکرار کنید.
حمایت مناسب از درخت انگور:
برای داشتن رشد مناسب درخت های انگور باید ساقه ها را حمایت کنید، دو سال بعد از اینکه هسته ها را کاشتید، زمانی که نهال هنوز کوچک است نوک آن را با سیم داربست به دیوار بسته و اجازه دهید تا در امتداد سیم رشد کند.
از درخت انگور به درستی مراقبت کنید:
یکسال اول بعد از کاشت انگور زمان بسیار حساسی جهت افزایش بهره وری درخت در آینده است. باید ر این زمان درخت را به خوبی هرس کنید، سه شاخه قوی را انتخاب کنید و به آنها اجازه دهید رشد کنند ولی دیگر شاخه ها را هرس کنید تا آن سه شاخه مورد نظر قوی تر شوند.
تا چهار سال اول باید درخت به خوبی کوددهی شوند تا در نهایت بعد از چهار سال بتوان میوه را برداشت کرد.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 17
- 1