بهترین نوع خاک برای کاشت سیب زمینی زمینهای هوموسی نرم از جنس رسی شنیستسیب زمینی
سیب زمینى محصول فصل سرد و طالب آب و هواى خنک مى باشد. دماى مناسب هوا برای کاشت سیب زمینی، روزها ۲۰ درجه سانتى گراد و شب ها ۱۴- ۱۲ درجه سانتى گراد مى باشد. سیب زمینى در هر نوع خاکى که داراى عمق و زهکشى کافى باشد قابل کشت است ولی خاک ترجیحى لوم یا لوم شنى با PH کمى اسیدى (۵/۶- ۰۰) مى باشد. سیب زمینی گونه های مختلفی دارد که معمولاً با نام زودرس، معمولی (second early) و اصلی (main crop) توصیف می شوند. این نام ها نشان میدهند که این سیب زمینی ها چه زمانی محصول میدهند، به چه فضایی احتیاج دارند، با چه فاصله ای از هم و چه موقع باید کاشته شوند.
سیب زمینی بعـد از گنـدم، برنـج و ذرت، بیشتریـن سـهم را در میـزان تولید محصولات غذایـی داراسـت و نقـش مهمـی در تغذیه و سـبد غذایی جمعیـت جهان دارد. در کشـورهای درحال توسـعه، اهمیـت غذایـی سـیب زمینی به مراتـب بیشتـر اسـت و در ایـران نیـز بعـد از گنـدم، رتبـه دوم را بـه خـود اختصاص داده اسـت. بـرای کاشت سیب زمینی، آب مهم تریـن عامـل اسـت کـه بـا توجـه بـه مشـکل کم آبـی در کشـور، تـلاش در جهـت اسـتفاده بهینه از آبهای اسـتحصالی و کاهش برداشـت از منابع آب زیرزمینی، اجتناب ناپذیر اسـت.
نحوه القای جوانه زنی قبل از کاشت سیب زمینی
Chitting یعنی ترغیب سیب زمینی بذری به جوانه زدن پیش از کاشت سیب زمینی است. حدود ۶ هفته پیش از نشاء کردن سیب زمینی این کار را از اواخر دی ماه در نقاط گرم تر کشور و یا در بهمن ماه در نقاط سرد تر کشور شروع کنید. هر سیب زمینی بذری دارای سر گردتر و ضخیمی است که چند «چشم» دارد. قسمت های غده مثل سیب زمینی را به گونه ای بگذارید که سر ضخیم آن در بالاترین قسمت سینی یا جعبه تخم مرغ و در مقابل نور طبیعی زیادی قرار گیرد. زمانی که جوانه ها به ۱.۵ تا ۲.۵ سانتیمتر رسیدند، آماده کاشت در بیرون هستند.
از کاشت سیب زمینی در مکان های مستعد سرما بپرهیزیدمراحل کاشت سیب زمینی
سیب زمینی بیش از هر نوعی از غلات، مواد مغذی مورد نیاز انسان را در زمان كمتر و با زمین كمتر و در شرایط آب و هوائی دشوارتر میتواند تامین كند. در ادامه مراحل کاشت سیب زمینی ذکر شده است:
۱. بذر سیب زمینی تهیه کنید:
بذر سیب زمینی که به دکمه یا تکمه مشهور است را خریداری کنید. این بذر فقط برای کاشت سیب زمینی است و مصرف خوراکی ندارد.
۲. پر کردن نیمی از گلدان با خاک:
ابتدا قبل از شروع کاشت سیب زمینی بهتر است سیب زمینی ها را برای یک روز در یک محیط خنک و تاریک نگهداری کنید. در صورت بزرگ بودن سیب زمینی ها می توانید آن ها را از وسط برش بزنید. توجه کنید در هر نیمه از سیب زمینی جوانه برای رشد وجود داشته باشد. بعد از انتخاب گلدان مناسب با تعداد سوراخ های کافی برای زهکشی، در حدود نصف حجم گلدان را با خاک پر کنید. در گلدان با عمق ۳۰ سانتیمتر در حدود ۱۵ سانتیمتر خاک مناسب می باشد. توجه کنید هر چه حجم گلدان بیشتر باشد تعداد جوانه ها و سیب زمینی های برداشتی بیشتر خواهد بود.
کاشت سیب زمینی داخل گلدان یکی از ساده ترین راه های پرورش سیب زمینیست۳. ته گلدان را سوراخ کنید:
بذر سیب اگر به بازه زمانی طولانی در آب زیاد قرا بگیرد می پوسد. پس لازم است در کاشت سیب زمینی برای جلوگیری از این امر، سوراخ هایی را ته ظرف ایجاد کنید تا آب اضافی از آن خارج شود.
۴. غنی سازی خاک:
اگر خاک گلدان برای کاشت سیب زمینی را با کود چند منظوره مخلوط کنید، مواد غذایی مورد نیاز بذر تامین می شود. همینطور شما میتوانید میزان کود حیوانی مانند کود مرغی، ماهی خشک خرد شده، پودر استخوان و خزه دریایی نیز استفاده کنید.
برای کاشت سیب زمینی، آنرا در ظرفی بکارید که عمق و عرض آن حداقل ۳۰ سانتی متر باشد۵. بذرهای سیب زمینی را در جای سرد و تاریک قرار دهید:
برای کاشت سیب زمینی، بذرها را داخل ظرفی مانند جعبه تخم مرغ بگذارید و در جای تاریک، خشک و خنک قرا دهید. کابینت یا انباری داخل زیر زمین برترین مکان برای نگهداری آنهاست. هر روز به آن ها سر بزنید. بعد از این که تعدادی دکمه روی آن ها ایجاد شد، سیب زمینی ها را به مکانی روشن و خنک انتقال دهید. سیب ها را در آن جا قرار دهید تا دکمه های آن زیادتر شده و جوانه هایی به رنگ سبز تیره کوچک روی آن رشد کند.
۶. دکمه های اضافی را جدا کنید:
هر چه دکمه های بیشتری داشته باشید، سیب زمینی های بیشتری خواهید داشت. از طرفی هر چه تعداد دکمه ها بیشتر باشد، سیب های کوچک تری برداشت خواهید کرد در واقع کیفیت کمتری خواهند داشت؛ پس بهتر است در کاشت سیب زمینی سه تا از دکمه های بزرگتر و سفت تر را نگه دارید و بقیه را یا چاقویی تیز جدا کنید.
۷. سیب زمینی را نصف کنید:
هنگام کاشت سیب زمینی اگر نمی خواهید دکمه ها را جدا کنید، میتوانید سیب را نصف کرده و از هر نیمه بعنوان یک بذر مستقل استفاده کنید. هر نیمه باید وزنی حدود ۴۵ تا ۶۰ گرم داشته باشد و دو یا سه دکمه روی آن باشد. هر نیمه را چند روز در معرض هوای آزاد بگذارید تا سطح باز آن ها خشک و پینه ای شود.
۸. کاشت سیب زمینی:
در این مرحله سیب زمینی هایی که در حدود یک روز در فضای تاریک و خنگ نگهداری شده است را بر روی خاک گذاشته، به صورتی که جوانه ها به سمت بالا باشند. کف گلدان را سنگریزه یا تکه های شکسته شده گلدان های سفالی بریزید. وجود آنها روند زهکشی را آسان تر کرده و سبب می شود آب اضافی از گلدان خارج شود. ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر از گلدان را خاک بریزید با دستتان به آرامی روی خاک فشار وارد کنید تا هوای بین خاک از بین رفته و توده منسجم و محکمی ایجاد شود. توجه داشته باشید کاشت سیب زمینی را در گلدانی با عمق ۳۰ سانتیمتر در حدود ۳ سیب زمینی با فاصله های معین بکارید تا سبب شلوغی و تراکم گلدان نشود. بعد از ثابت کردن جای سیب زمینی ها روی آن ها را با خاک بپوشانید.
برای کاشت سیب زمینی گلدان را تا نیمه پر از کود چند منظوره یا کود مرغوب خاک باغچه کنید۹. آبیاری گلدان:
بعد از اتمام کاشت سیب زمینی، گلدان را مقداری آبیاری نمایید تا خاک خیس شده و اندکی آب از زیر گلدان خارج شود. سیب زمینی به صورت کلی احتیاج به آب زیادی ندارد. با توجه به منطقه جغرافیایی و وضعیت دما به آبیاری گلدان ادامه دهید. بطور رایج گلدان به ۳۰ الی ۵۰ میلی لیتر آب در هفته نیازمند است. در فصل گرما گلدان نیاز به آبیاری بیشتری دارد. اگر در ابتدای کاشت سیب زمینی به گلدان آب زیادی بدهید و بعد به گلدان آب لازم نرسد سبب بد شکل شدن سیب زمینی ها خواهد شد. در حدود ۲ هفته پیش از برداشت آبیاری را قطع کنید.
۱۰. فضای نگهداری از گلدان سیب زمینی:
سیب زمینی در درون خاک رشد می کند ولی ساقه ها و برگ های آن بیرون از خاک هستند و غده ها در زمان رشد احتیاج به محافظت از نور خورشید دارند. نور زیاد خورشید باعث سبز شدن سیب زمینی میشود. برترین مکان برای رشد سیب زمینی بیرون از فضای خانه و در محیطی هست که هم در معرض سایه و هم نور خورشید باشد. ساقه ها و برگ های سیب زمینی در زمان رشد نیاز به نور خورشید دارند به همین منظور پس از کاشت سیب زمینی در گلدان، گلدان را در جایی بگذارید که در روز حدود ۶ الی ۸ ساعت نور آفتاب دریافت کند.
۱۱. زمان برداشت محصول:
حدود ۴ الی ۶ ماه بعد از کاشت سیب زمینی، زمان برداشت این محصول است. بعد از رشد و آبیاری صحیح، سیب زمینی جوانه زده و از خاک بیرون می آید سپس ساقه و برگ های آن رشد میکند. زمان برداشت محصول بعد از زرد شدن برگ ها و ساقه های سیب زمینی می باشد. در صورت زرد شدن برگ ها و ساقه ها می توانید گیاه را از گلدان خارج کنید. در قسمت وسط و بالای ریشه ها به دنبال سیب زمینی ها بگردید.
پس از کاشت سیب زمینی زمانیکه برگ ها خشک و ساقه ها زرد شدند زمان برداشت استنکات مهم در کاشت سیب زمینی
سیب زمینی گیاهی روز بلند است و به نور فراوانی نیاز دارد. از کاشت سیب زمینی در اماکن مستعد سرما بپرهیزید چون به رشد برگ های آن آسیب می زند. سیب زمینی با رشد زود هنگام خود میتواند به زدودن علف های هرز داخل یک باغ یا باغچه کمک کند. اگر تصمیم دارید در یک زمین پر از علف هرز یا در علفزاری قدیمی سبزی بکارید، سیب زمینی ها میتوانند با برگ های زود رشد و زیاد خود، به زدودن علف های هرز کمک کنند.
در صورتیکه فضای زیادی برای کاشت سیب زمینی ندارید، بهتر است سیب زمینی های زودرس بکارید و همچنین خوب است گوشزد کنیم که احتمال آفت زدگی گونه های زودرس با توجه به اینکه خیلی زود برداشت میشوند، کم تر است. گونه معمولی (second earlies) شانزده تا هفده هفته پس از کشت می رسند بدین ترتیب باید بتوانید از ابتدای تیر تا شروع مرداد آنها را برداشت کنید. گونه اصلی (main crops) هجده تا بیست هفته پس از کاشت آماده برداشت هستند. بنابراین معمولاً از تیر تا مهر ماه می توانید آن ها را برداشت کنید. گونه اصلی بیش از دیگر گونه ها فضای باغچه را اشغال می کنند، ولی چنانچه میخواهید مقداری از آنرا ذخیره کنید، برترین گونه برای انبار کردن است.
از زمان آغاز کاشت سیب زمینی به مدت یکماه بعد هریک از سیب زمینی ها دارای ۱۵ سانتیمتر خاک در اطراف خود هستند. سیب زمینی ها به نور زیادی نیاز دارند؛ گونه های زودرس را زمانی که جوانه های روی خاک، هنوز سبز هستند می توانید برداشت و مصرف کنید. گونه های معمولی و اصلی را می توان در زمان طولانی تری، معمولاً تا ماه شهریور در خاک نگه داشت؛ حتی اگر جوانه ی روی خاک، از حالت سبز و تازگی خود، افتاده باشد. توجه داشته باشید دو هفته پیش از برداشت محصول، جوانه های روی زمین را بِبُرید؛ با این کار، پوست سیب زمینی، کلفت تر می شود و زمان برداشت، آسیب کم تری می بیند؛ انبار کردن آن هم میسر تر خواهد بود.
قبل از کاشت سیب زمینی بهتر است آن ها را یک روز در محیط خنک و تاریک نگهداری کنیدگردآوری: بخش علمی سرپوش
- 11
- 1
