آموزش کاشت درخت صنوبر و نکاتی برای رشد بهتر آن

کاشت درخت صنوبر

درخت صنوبر:

درخت صنوبر در حقیقت از خانواده بیدها می باشد که به شکل درخت و درختچه دیده می شود. صنوبر ۸۵ گونه مختلف دارد و جوانه هایش با استفاده از فلس های زیادی که به مواد بومی آغشته می شوند پوشیده شده اند. 

درختان صنوبر معمولا دارای برگ هایی پهن و طول و عرضی مساوی هستند، همچنین دمبرگ هایی دراز و دو پهلو دارند که صفحه پهنک برگ بر دمبرگ عمود قرار گرفته است. برگ های اشکال مختلفی از جمله مثلثی، گرد، لوزی تا بیضی دارند. از طرفی لبه برگ ها ممکن است به صورت ساده، دندانه دار، مواج و یا لب دار باشند. 

جالب است بدانید که صنوبرها از جمله گیاهان دارای ساقه و ریشه جوش هستند، اما باید گفت ریشه جوش ها سریع تر از بین می روند. پوست درختان صنوبر ممکن است به رنگ سبز، زرد مایل به سفید خاکستری تا مایل به سیاه باشند که در بیشتر موارد در ابتدا صاف هستند اما به مرور زمان برخی گونه ها با زیاد شدن سن درخت به صورت شیار شکاف خورده ای تبدیل می شوند. 

مهم ترین گونه های صنوبر که برای صنعت چوب در بیشتر کشورها استفاده می شوند؛ دلتوئیدس و گونه تبریزی هستند، البته مهمترین گونه سنوبر دلتوئیدس است که به شکل طبیعی در نواحی شرقی و جنوبی آمریکا و جنوب کانادا و در بسیاری از مناطق معتدله وجود دارد. 

درختان صنوبر غالبا تا ارتفاع ۶۰ متر و قطر یک متر هم رشد می کنند، فرم تنه آن ها نیز در شرایط جنگلی صاف و مستقیم با تاج متقارن است. درختان صنوبر از لحاظ اکولوژیکی و اقلیمی در بیشتر مناطق ایران رشد می کنند. 

کاشت درخت صنوبر از رده بیدیان

مزایای کاشت درخت صنوبر:

- صنوبر رشد بسیار سریعی دارند به طوری که در طول ۱۵ سال ارتفاع آنها به ۲۵ متر هم می رسد. 

- درختان صنوبر میوه هایی دارند که فواید دارویی بسیاری هم دارند. 

- پوست و برگ درختان صنوبر دارای خاصیت دارویی هستند که برای درمان گلودرد و علائم سرماخوردگی از آنها استفاده می شود. 

- چوب درختان صنوبر دارای کیفیت بسیار خوبی می باشد، به همین دلیل می تواند در صنعت کاغذ و صنایع وابسته به آن مورد استفاده قرار بگیرد.

- در فاصله بین درختان صنوبر محصولات دیگری مانند؛ جو، گندم، بادام زمینی و یونجه می توان کاشت. 

- درختان صنوبر در برابر سرمان مقاومت دارند و می توانند در فصول مختلف به رشد خود ادامه دهند. 

از صنوبر می توان برای رفع بیابان زایی و همچنین حفظ پوشش گیاهی استفاده کرد. 

- این درختان عامل خوبی جهت مقابله با ریزگردو طوفان ها است و می تواند مانند یک سد دفاعی عمل کند. 

- هزینه های اولیه جهت کاشت صنوبر کم هستند و این موضوع را به یک عامل سود آور تبدیل می کند. 

- کاشت صنوبر می تواند منجر به اشتغال زایی، کاهش بیکاری جوانان روستایی و شهری کمک شایانی کند. 

- کاشت صنوبر باعث می شود که کارخانه‌های چوب بری از درختان جنگلی به عنوان منبع تأمین چوب کمتر استفاده کنند. 

فواید کاشت درخت صنوبر

دستورالعمل کشت بذر صنوبر:

باید توجه داشت بهترین زمانی که برای کاشت بذر درخت صنوبر در نظر می گیرند اوایل فروردین ماه است. البته شما می توانید کار کشت نهال را در گلخانه های خود شروع کنید. البته نیاز به توجه ویژه به فصل خاصی وجود ندارد و شما می توانید در هر زمانی که خواستید نهال ها را بکارید.

امروزه به کاشت درختان صنوبر به دلیل مقاومتی که در برابر سرما دارند همچنین رشد مطلوب بسیار مورد توجه قرار می گیرد، به همین منظور در هر نقطه ای از کشور دارای هر دمایی که باشد امکان کاشت نهال وجود خواهد داشت و شما می توانید با خیال راحت بدون نیاز به گلخانه و شرایط خاص با قلمه این گیاه به طول ۲۰ سانتی متر که آماده کشت هستند، قدم اول را برای شروع کار بردارید.

توصیه شده است برای کاشت ابتدا قلمه هایی را به طول ۲۰ الی ۳۰ سانتی متر که دارای ۳ الی ۴ بند از گیاه مادر هستند تهیه کرده و سپس آنها را داخل خاکی معمولی در ماه اسفند و فروردین بکارید. گیاه باید به گونه ای در خاک باشد که نصف تا دو سوم آن در خاک فرو رود. آبیاری را در ابتدا با فواصل کم آغاز کنید اما بعد از ریشه دار شدن فواصل بین آبیاری ها را افزایش دهید. 

دستورالعمل های کاشت درخت صنوبر

از طرفی شما می توانید از سرشاخه های درخت صنوبر نیز استفاده کنید، آنها به سادگی داخل آب ریشه دار می شوند، زمانی که سرشاخه ها به صورت کامل ریشه دار شدند می توانید آنها را داخل گلدان یا در محل اصلی کشت کنید.

باید دقت کرد که غالبا تکثیر صنوبر به وسیله بذر به میزان زیاد کار مشکلی خواهد بود، بنابراین بهتر است بذر را بلافاصله بعد از باز شدن کپسول ها، جمع آوری و کشت کنید، در غیر این صورت قوه نامیه خود را سریعا از دست می دهند و نباید گذاشت که بذرها خشک شوند. 

به جرئت می توان گفت دوره استراحت یا وضعیت خواب برای این گیاه وجود ندارد و بذرها به سادگی بعد از گذشت چند روز از کاشتن جوانه می زنند. 

شرایط مورد نیاز برای پرورش درخت صنوبر:

همانطور که همه می دانند گیاهان برای داشتن روند رشدی مناسب باید شرایطی را در اختیار داشته باشند و صاحبان مشاغل ملزم خواهند بود این شرایط را فراهم کنند. برای کسانی که به دنبال پرورش صنوبر هستند لازم است نکاتی که در ادامه به آنها اشاره می شود را مدنظر قرار دهند:

آبیاری منظم:

یکی از موارد مهم که باید در روند پرورش صنوبر مورد توجه قرار بگیرد، تامین آب مورد نیاز است. برای برنخوردن به مشکل در طول این فرآیند توصیه می شود زمین مورد نظر را در کنار جوی آب و یا رودخانه انتخاب کنید. در صورتی که این امکان برایتان وجود ندارد می توانید از سیستم آبیاری قطره ای استفاده کنید. 

انتخاب زمین مناسب:

زمینی که برای کاشت صنوبر در نظر می گیرید نباید سنگلاخی، شیب دار یا باتلاقی و ماندابی باشد، همچنین در معرض بادهای گرم و سرد قرار نگیرد. استفاده از خاکی که دارای ساختمانی بد با خلل و فرج درشت می باشد برای کاشتن درختان صنوبر مفید نخواهد بود. 

باید توجه داشته باشید خاکی مناسب کشت صنوبر است که یکنواخت بوده و درصد رس آن کمتر از ۳۰ درصد و بقیه سیلت باشد.

کاشت درخت صنوبر و آبیاری منظم

خاک و کوددهی:

بهتر است بدانید هر نوع خاکی به خصوص خاک های تقریبا عمیق برای رشد این درخت مناسب خواهد بود، از طرفی صنوبر در مکان هایی که خاک قلیایی دارند رشد خوبی از خود نشان می دهند، اما در مقابل خاک های آهکی منجر به از بین بردن گیاه می شود. برای کوددهی و تغذیه گیاه می توانید از درختان صنوبر با قابلیت رشد سریع استفاده کنند، این گونه می توانند در مدت زمان کوتاهی مواد غذایی را از خاک به خود جذب کنند. کودهای شیمیایی مورد نیاز برای رشد درخت صنوبر شامل ازت، فسفر و پتاس هستند که برای رشد و تولید چوب مورد نیاز خواهند بود.

انواع گونه‌های صنوبر در ایران:

در ایران انواع مختلفی از درخت صنوبر یافت می شوند، برخی از این گونه ها مربوط به قرن ها پیش می شوند به طوری که می توان آنها را بومی ایران دانست. به طور کلی می توان گفت چهار نوع درخت صنوبر در ایران دیده می شود که شامل؛ تبریزی، کبوده یا سپیدار، سپید پلت وپده هستند، این گونه ها رشد خوبی هم دارند. 

انواع گونه های صنوبر برای کاشت درخت صنوبر

میزان سرمایه اولیه برای شروع به کاشت صنوبر:

در طرح اجرایی برای کاشت درختان صنوبر باید به میزان سرمایه اولیه توجه زیادی داشت. افراد با سرمایه های مختلفی برای شروع به کاشت اقدام می کنند به همین دلیل نمی توان رقم ثابتی را در نظر داشت. 

با توجه به نوسانات ارزی که در کشور وجود دارند ممکن است هزینه اولیه تمام شده برای یک کارآفرین در روزهای مختلف، متفاوت باشد. اما با این حال می توان گفت حداقل سرمایه مورد نیاز برای شروع ۴۰ میلیون تومان و حداکثر ۱۰۰ میلیون تومان می باشد، البته اگر وسعت بالاتری را برای کشت در نظر دارید باید سرمایه ای بالای ۱۰۰ میلیون را داشته باشید. 

گردآوری: بخش علمی سرپوش