معرفی گل زاموفیلیا
گل زاموفیلیا (Zamioculcas zamiifolia) گیاهی زیبا، مقاوم و کم توقع است که به دلیل برگ های براق و همیشه سبز خود، طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است. این گیاه که با نام های دیگری همچون زاموفیلیا و گیاه ZZ نیز شناخته می شود، بومی شرق آفریقا بوده و به خاطر قدرت تحمل بالایش در برابر خشکی، به خوبی با شرایط آپارتمانی سازگار شده است.
گل زاموفیلیا گیاهی با رشدی نسبتاً کند است و همین ویژگی باعث می شود تا برای نگهداری در آپارتمان های کوچک نیز مناسب باشد. ارتفاع این گیاه معمولا به ۶۰ تا ۸۰ سانتی متر می رسد و برگ های آن نیز به طول ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر رشد می کنند.
ویژگی های منحصر به فرد گل زاموفیلیا
گل زاموفیلیا از آن دسته گیاهان آپارتمانی است که نگهداری از آن نیاز به مهارت خاصی ندارد. این گیاه به دلیل داشتن ویژگی های منحصر به فردی همچون:
تحمل سایه:
گل زاموفیلیا می تواند در شرایط نور کم نیز به حیات خود ادامه دهد. اگرچه نور غیرمستقیم روشن برای رشد بهتر این گیاه مفید است، اما در صورت کمبود نور نیز به راحتی سازگار شده و پژمرده نمی شود.
مقاومت در برابر خشکی:
همانطور که اشاره شد، گل زاموفیلیا بومی مناطق خشک آفریقا است و به همین دلیل، آبیاری بیش از حد را دوست ندارد. ریشه های این گیاه دارای خاصیت ذخیره آب بوده و می تواند تا مدت نسبتا طولانی خشکی را تحمل کند.
مناسب برای افراد کم حوصله:
گل زاموفیلیا نیاز به رسیدگی مداوم ندارد. آبیاری منظم و تامین نور متوسط، نیازهای اصلی این گیاه زیبا به شمار می رود. بنابراین، افرادی که فرصت کافی برای رسیدگی به گل و گیاه ندارند، می توانند به راحتی از گل زاموفیلیا نگهداری کنند.
فواید و مزایای نگهداری از گل زاموفیلیا
علاوه بر زیبایی ظاهری، گل زاموفیلیا فواید و مزایای دیگری نیز برای سلامت انسان و محیط زیست دارد. برخی از مهم ترین این مزایا عبارتند از:
تصفیه کننده هوا:
گل زاموفیلیا قادر است برخی از آلاینده های موجود در هوا مانند زایلن، تولوئن و بنزن را جذب کرده و به تصفیه هوای محیط کمک کند. این امر به ویژه برای افرادی که در کلانشهرهای آلوده زندگی می کنند، بسیار مفید است.
کاهش استرس و ایجاد حس آرامش:
رنگ سبز گل زاموفیلیا به طور طبیعی باعث ایجاد حس آرامش و کاهش استرس می شود. نگهداری از این گیاه زیبا در منزل یا محل کار می تواند به برقراری فضایی سرشار از انرژی مثبت کمک کند.
افزایش روحیه و نشاط:
تماشای برگ های همیشه سبز و براق گل زاموفیلیا می تواند روحیه بخش بوده و حس نشاط و سرزندگی را در افراد تقویت کند.
شرایط نگهداری از گل زاموفیلیا
نگهداری از گل زاموفیلیا همانطور که گفته شد، کار دشواری نیست. با رعایت نکات زیر می توانید به راحتی از این گیاه زیبا در منزل خود نگهداری کرده و از طراوت و زیبایی آن لذت ببرید:
خاک مناسب:
بهترین خاک برای گل زاموفیلیا خاکی سبک، با زهکشی مناسب است. می توانید از مخلوط خاک برگ، پرلیت و ماسه برای کاشت این گیاه استفاده کنید.
آبیاری:
گل زاموفیلیا به آبیاری زیاد حساس است و آبیاری بیش از حد می تواند منجر به پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه شود. در فصل گرم سال، هر ۱۰ تا ۱۵ روز یکبار و در فصل سرد سال، هر ۲۰ تا ۳۰ روز یکبار آبیاری برای این گیاه کافی است.
نور:
گل زاموفیلیا در نور غیرمستقیم روشن به خوبی رشد می کند. از قرار دادن این گیاه در معرض نور مستقیم خورشید به خصوص در ساعات گرم روز خودداری کنید.
کوددهی:
برای تقویت رشد گل زاموفیلیا می توانید از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی به صورت محلول رقیق شده، هر ۲ تا ۳ ماه یکبار استفاده کنید.
درجه حرارت:
در داخل خانه، در دمای متوسط اتاق بین۱۵ تا ۲۴ درجه سانتی گراد رشد کنید. اگر گیاه خود را در تابستان در فضای باز قرار می دهید، اگر دما به زیر ۱۰ درجه سانتی گراد رسید، حتماً آن را به داخل برگردانید.
تعویض گلدان:
گل زاموفیلیا ریشه های گسترده ای ندارد و به همین دلیل، نیاز به تعویض گلدان در فواصل کوتاه ندارد. زمانی که ریشه های گیاه از زهکشی گلدان خارج شدند، می توانید آن را به گلدان بزرگتر منتقل کنید.
اگر میخواهید گیاه خود را به همان اندازه نگه دارید، گلدان آن را هر دو سال یا بیشتر تعویض کنید تا خاک تازه شود و زهکشی بهتری صورت بگیرد و پس از کوتاه کردن ریشهها و ساقههای بیش از حد رشد کرده، آن را در همان ظرف قرار دهید. اگر می خواهید گیاه شما بزرگتر شود، آن را در گلدان جدیدی به قطر ۵ نت ۱۰ سانتی متر پهنتر از گلدان قبلی قرار دهید.
مراقبت از برگ:
برای اینکه شاخ و برگ را زیبا و براق نگه دارید، در صورت نیاز با یک پارچه مرطوب تمیز کنید تا گرد و غبار پاک شود. مه آلود کردن برگها گهگاه باعث کاهش تجمع گرد و غبار می شود. پاک کردن از گرد و غبار گیاه برای سلامتی آن نیز مفید است، زیرا برگ ها می توانند نور خورشید بیشتری را جذب کنند.
هرس و شکل دهی:
هرس گیاه زاموفیلیا مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی دیگر باعث رشد جدید نمی شود، اما گاهی اوقات برای بهبود شکل گیاه و حذف شاخ و برگ های زرد شده یا آسیب دیده ضروری است.
علائم و مشکلات رایج در نگهداری از گل زاموفیلیا
با وجود مقاومتی که گل زاموفیلیا از خود نشان می دهد، گاهی اوقات در اثر شرایط نامناسب نگهداری، ممکن است با مشکلاتی روبرو شود. برخی از علائم و مشکلات رایج در نگهداری از این گیاه عبارتند از:
زرد شدن برگ ها:
زرد شدن برگ های گل زاموفیلیا می تواند به دلایل مختلفی مانند آبیاری بیش از حد، کمبود نور، یا وجود آفات رخ دهد. اگر برگ های گل زاموفیلیا زرد شده اند، آبیاری را به طور موقت قطع کرده و اجازه دهید خاک گلدان کاملا خشک شود. سپس، آبیاری را به صورت منظم و با مقدار مناسب انجام دهید.
ریزش برگ ها:
ریزش برگ های گل زاموفیلیا می تواند به دلیل کمبود نور، رطوبت نامناسب یا آبیاری نامنظم باشد. برای رفع مشکل ریزش برگ های گل زاموفیلیا باید شرایط نگهداری از گیاه را بررسی کنید. نور کافی، رطوبت مناسب و آبیاری منظم از جمله عواملی هستند که می توانند به جلوگیری از ریزش برگ های این گیاه کمک کنند.
پوسیدگی ساقه:
پوسیدگی ساقه گل زاموفیلیا معمولا در اثر آبیاری بیش از حد و عدم زهکشی مناسب خاک رخ می دهد. اگر ساقه گل زاموفیلیا پوسیده شده است، باید قسمت های پوسیده را جدا کرده و از قارچ کش های مناسب استفاده کنید. همچنین، زهکشی گلدان را بررسی کرده و در صورت نیاز، خاک آن را تعویض کنید.
تکثیر گل زاموفیلیا
گیاهان زاموفیلیا را می توان از طریق قلمه برگ، ریشه دهی، برگچه، تقسیم و... تکثیر کرد. تقسیم ساده ترین گزینه است، اما روش های دیگر در مورد تکثیر نمونه های کوچکتر موفق تر هستند. در اینجا به این صورت است:
قلمه برگ:
- یک لیوان تمیز که تا نیمه از آب پر شده است، آماده کنید. برای کاهش خطر پوسیدگی ریشه، می توانید به جای آن از یک ظرف کوچک خاک مرطوب و با زهکشی خوب نیز استفاده کنید.
- با یک تیغه تمیز و تیز، برگ را تا حد امکان نزدیک به پایه ببرید. برگچه هایی را که در ۶ تا ۸ اینچ پایین رشد می کنند بردارید - این برگچه ها را می توان جداگانه تکثیر کرد.
- برگ را در لیوان آل قرار دهید. هنگامی که ریشه های جدید از پایه قلمه رشد کردند (در عرض دو ماه تا یک سال)، آنها را بکارید و طبق معمول از آنها مراقبت کنید.
ریشه دهی برگچه ها:
مرحله ۱: یک ظرف کم عمق با درب شفاف پیدا کنید، سپس ۵ تا ۹ سانتی متر خاک گلدان به آن اضافه کنید. برای رطوبت، خاک را با آب بپاشید.
- با استفاده از یک تیغه تمیز و تیز، یک برگچه را با برشی که تا حد ممکن به شاخه مرکزی نزدیک است، برگ جدا کنید.
- برگچه را در سینی خاک با زاویه ۴۵ درجه بکارید تا انتهای دمبرگ (قسمتی که برگچه را به ساقه مرکزی متصل می کند) زیر خاک باشد. از این طریق می توانید چندین برگچه را در یک ظرف به طور همزمان تکثیر کنید. ظرف را بپوشانید و ببندید.
- ظرف را به صورت دوره ای بررسی کنید تا از رشد آن مطمئن شوید. پس از خشک شدن خاک را با آب مرطوب کنید. در حالی که ممکن است چندین ماه طول بکشد، انتهای برگچه های دفن شده باید غده های کوچک سیب زمینی مانند رشد کنند، حتی زمانی که برگچه های اصلی پژمرده شوند؛ اینها را می توان در خاک مرطوب کاشت و در نهایت گیاه جدیدی تولید کرد.
یک راه آسان برای پر کردن گیاه موجود این است که برگچه های سالمی را جمع آوری کنید که می شکند، سپس انتهای دمبرگ آنها را تا نیمه در خاک گیاه مادر دفن کنید.
تقسیم گیاه:
اگر گیاه زاموفیلیا شما بزرگ و سالم است، می توانید آن را از طریق تقسیم تکثیر کنید تا گیاهان جدید جداگانه رشد کنند. به خاطر داشته باشید که این روش فقط باید هر چند سال یکبار استفاده شود، زیرا تقسیم یک گیاه خیلی کوچک یا نابالغ به آن آسیب می رساند. در اینجا به این صورت است:
- دو یا سه گلدان کوچک را با مخلوط خاک تازه آماده کنید.
- گیاه مادر را با قرار دادن ظرف در کنارش، با احتیاط از گلدان فعلی خارج کنید. گلدان را به آرامی از ریشه جدا کنید. اگر گلدان گیر کرده است، خاک اطراف لبه را با یک چاقوی حفاری، ماله یا چاقوی کاربردی شل کنید.
- با یک دست گیاه را از پایه برگ هایش گرفته، گلوله ریشه را شل کرده و خاک اضافی را جدا کنید. برای بریدن ریشه های پوسیده یا چروکیده از قیچی هرس یا چاقوی تیز استفاده کنید.
- توپ ریشه را برای پیدا کردن نقاط تقسیم طبیعی که به کمترین برش برای جدا کردن ریشه ها نیاز دارند، بررسی کنید. با استفاده از چاقوی خود، توپ ریشه و ریزوم ها را تا حد امکان تمیز در نقاط جداسازی با دقت برش دهید.
- هر بخش از گیاه را در یک ظرف با اندازه مناسب با خاک تازه قرار دهید و سپس آبیاری کنید تا خاک مرطوب شود. بعد از این مراحل باید طبق روند عادی از گیاه مراقبت کنید.
سخن پایانی درباره گل زاموفیلیا
گل زاموفیلیا گیاهی زیبا، مقاوم و کم توقع است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، گزینه ای ایده آل برای نگهداری در آپارتمان به شمار می رود. این گیاه علاوه بر زیبایی ظاهری، فواید و مزایای دیگری نیز برای سلامت انسان و محیط زیست دارد. با رعایت نکات ساده ای که در این مقاله ذکر شد، می توانید به راحتی از گل زاموفیلیا در منزل خود نگهداری کرده و از طراوت و زیبایی آن لذت ببرید.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 18
- 2