بودجه اداره کلان شهرهاي ايران، همچنان وا بستگي خود رابه ناپايدارترين درآمد شهري تحت عنوان «عوارض ساختوساز» وابسته است. عمده منبع مالي شهرداريهاي کلان شهر كشور را درآمد حاصل از ساختوساز تشكيل ميدهد که ازمحل فروش مجوز تراكم، تغييركاربري و جرايم تخلفات ساختماني به دست ميآيد.
امروزه شاهد پیامدهای شوم تراکم فروشی ازجمله، آلودگی بیسابقه ، ترافیکهای سنگین وتخریب باغات درکلان شهر تهران هستیم و حتی شهرهایی که برآمده از مهد هنر و تمدن ایرانی- اسلامی بودند امروز به صحنههای نگران کنندهای تبدیل شدهاند.
انتظار آن می رفت باانتخابات شورای شهر وروستا که اولین دوره ان در دوره دولت اصلاحات همواره با چالش های مختلف برگزار شد ، امروزه بعد از گذشت۳ دهه از عمر این نهاد جایگاه واقعی خود به عنوان پارلمان شهری را برای عمران وابادانی، بهداشت درمان ، توسعه حمل ونقل عمومی پیدا کند. در سالهای اخیر نه به عنوان شورای شهربلکه به شورای شهرداری تبدیل شده و از مسیر واقعی خود فاصله ه گرفته است .
شهر داری تهران که بابودجه افسار گریخته و هزينههاي نابسامان سالهای اخیر برای تامین منافع عدهاي خاص، حقوق عمومي شهر را نادیده گرفته وبا قطع درختان ،تخریب باغها،از بین بردن فضاي سبز و آسمان شهرکه جزو داراييهاي عمومي يك شهر محسوب ميشود اسایش شهر وندان را مختل کرده است. مديريت شهري نيز به مثابه مدير مجموعه شهري، وظيفه دارد از اين داراييهاي متعلق به شهروندان كه سهامداران شهر به حساب ميآيند، محافظت و مراقبت نماید.
برخلاف آنچه طي سالهاي اخير از طرف مدیران شهري درباره «نبود مقررات قانوني براي جايگزين كردن منابع جديد در ازای توقف تراکم فروشی مطرح شده، قوانيني درحوزه مسووليت شهر و شهرداريها وجود دارد كه به آنها اجازه ميدهد براي تامين بخشي از هزينههاي شهر، عوارض و مالياتهاي شهري را با هر نوع و ميزاني كه سياستهاي عمومي دولت تكليف ميكند، وضع و تصويب كنند.
مقايسه دخل و خرج شهرداريها در ايران با ساير كشورها، راه نجات از «تراكمفروشي» و آثار مخرب اين نوع تامين مالي شهري را به خوبي مشخص ميكند. تحقيقات جهاني درباره نحوه تامين مالي «سالم و پايدار» براي اداره شهرهاي بزرگ نشان ميدهدکه بدون آنكه ارتباطي با ساختوساز(تراکم فروشی) داشته باشد، از دو منبع شامل «ماليات» و «كمك دولت» تامين ميشود.
نتايج تحقيقات حاكيا از آن است که در پايتخت يا شهرهاي پرجمعيت كشورهاي مورد بررسي، حداقل ۷۰درصد بودجه شهرداري از محل «اخذ ماليات شهري، ماليات مشترك دولت مركزي و دولت محلي و همچنين كمكهاي مستقيم دولت» بهدست ميآيد.منابع مالي مورد نياز شهرداريهاي كشور همچون تجربه مشترك جهاني، بايد به سمت اخذ مالياتهاي شهري و ساير درآمدهاي پايدار و غيرمخرب تغيير كند، بررسيها نشان می دهد که بودجه شهرهاي مهم دنيا از ۶ نوع درآمد پايدار و قابل وصول، تشكيل شده است، اين درآمدها عبارتند از: مالياتهاي مستقيم وصولي توسط خود شهرداريها، مالياتهاي مشترك بازتوزيع از طرف دولت، كمكهاي دولتي، ماليات دريافتي از املاك، تامين مالي از محل جذب سرمايهگذار و منابع حاصل از فروش كالا و خدمات شهرداري می باشد.
- 15
- 3