غلط‌های انگلیسی تابلو‌های شهری قم!

بر خلاف این که شهر قم، شهری است که از سرتاسر جهان زائر مذهبی دارد و پذیرای دانشجویان و طلبه های خارجی دست کم از صد کشور جهان است، تابلوهای شهری آن به زبان «انگلیسی» و حتی « فارسی انگلیسی» دارای اشتباهات آشکار و فراوانی است.

در زیر به برخی از این موارد اشاره می شود؛

۱ ـ شهید

کلمه «شهید» به زبان انگلیسی(Martyr) می شود، ولی در تابلوی زیر به صورت نادرستی به شکل( Martyres) نوشته شده است.

اول این که لزومی ندارد که نام خیابان ترجمه شود؛ کاری که در قم بسیار دیده می شود. مثلا: خیابان دانشگاه(University)، انقلاب(Revolution )، شهروند(Citizen)، آزادی(Freedom) و ... ترجمه می شوند؛ یعنی هنوز به این بینش نرسیده اند که اسم خاص (عَلَم) (Proper Noun) به هیچ وجه لازم به ترجمه نیست. این کار اشتباه مانند این است که شما به خارج از کشور بروید یا اشخاص خارجی در ایران پیش شما بیایند و اسم شما «علی» یا «سوسن» باشد و شما نامتان یا مفهوم آن را برای آن ها ترجمه و خود را این گونه معرفی کنید!

دوم آنکه در انتهای کلمه شهید به انگلیسی،(es) یکی از علائم جمع در آن زبان را قرار داده اند که در مورد (Martyr) اگر جمع بسته شود، بنا بر قاعده تنها (s) می گیرد. در ضمن اینجا بحث از یک شهید است (شهید صدوقی) و شهیدان صدوقی معنایی ندارد که کلا با این نوع نوشتن، غلط اندر غلط شده و جای تعجب بسیار است.

۲ ـ حرم مطهر

بی گمان قلب تپنده شهر قم، حرم مطهر حضرت «فاطمه معصومه» (س) است که متأسفانه شهرداری حتی این مورد را نیز به انگلیسی نادرست می نویسد. صورت درست این ترکیب وصفی (Holy shrine) است که در قم به دو شکل اشتباه زیر نوشته می شود:

در شکل اول هر دو کلمه در انگلیسی نادرست نوشته شده و خیلی زشت است که ما بیاییم دو کلمه انگلیسی بنویسیم و هر دو هم غلط باشند.

۳ ـ پُل

یکی دیگر از کلماتی که در قم به دو صورت اشتباه نوشته می شود، «پُل» است که صورت صحیح آن (bridge) است. اکنون ببینید در دو تصویر زیر چگونه نوشته شده است؛

اول این که در تصویر نخست کاملا از لفظ غلط (briding) برای پل استفاده شده که زمین تا آسمان با (bridge) واژه اصل فرق دارد. واقعا کدام نابغه زبان انگلیسی در شهرداری قم این کلمه را این جا لحاظ نموده است. از ظاهر کلمه نادرست پیداست که مترجم بی اطلاع خواسته که کلمه انگلیسی پل را به شکلی نقاشی کند تا شبیه کلمه اصلی شود. یا در آن لحظه کلمه پل به ذهنش خطور نمی کرده است، حال آنکه الان یک کودک کلاس پنجم به خوبی می داند که پل به انگلیسی چه می شود و چگونه باید آن را نوشت.

دیگر آنکه در تصویر دوم، لفظ نادرست (bridga) در چند متری همین تابلو باز به معنای پل در نظر گرفته شده است. واقعا با این نوع انگلیسی نوشتن شهرداری قم به شعور مردم قم و همین طور زائران محترم این شهر مقدس بی احترامی می کند. تنها در فاصله چند متر، دو نوع لفظ برای یک کلمه مشخص می نویسند؛ آن هم در نقطه مرکزی شهر و نزدیک ترین جا به حرم که محل عبور و مرور زائران و طلبه های خارجی است که بعضا زبان دان نیز هستند و برخی زبان مادری آن ها انگلیسی است.

۴ ـ میدان

کلمه «میدان» به انگلیسی (square) مي شود که مخفف آن (.sq) است و در تصویر زیر به اشتباه (.sp)نوشته اند.

۵ ـ اعداد ترتیبی کوچه ها

شهرداری قم گویی انگلیسی ترجمه کردن را مانند رنگ زدن جدول های کنار خیابان تصور می کند. حتما دیده اید که به وقت رنگ زدن جدول ها، کارگری فرضا تا آخر مسیر، آن هم یکی در میان جدول های کنار خیابان ها را رنگ سبز و سپس کارگر بعدی فقط رنگ سفید یکی در میان به جدول ها می زند. شهرداری هم چون جایی خوانده که بیشتر اعداد ترتیبی (Ordinal numbers) در زبان انگلیسی در انتها دو حرف (th) می گیرند، آمده برای ترجمه اعداد ترتیبی بیشتر کوچه های قم از یک تا بالاتر در انتها، از دو حرف(th) استفاده نموده است. در حالی که برای سه عدد اول این دو حرف لحاظ نمی شوند، بلکه به صورت های زیر نوشته می شوند؛ ( ۱st) که مخف ( first) است و(۲nd )که مخفف (second) است و همچنین( ۳rd )که مخفف (third) است و همین طور برای کوچه های شماره بیست ویکم (۲۱st) و بیست و دوم (۲۲nd )و بیست و سوم(۲۳rd) این موارد لحاظ می شوند که متأسفانه در بیشتر کوچه های قم این اشتباه تکرار شده و در تصاویر زیر می بینید.

واقعا این نکته پیچیده ای نیست و برای شهری مثل قم که مسئولان آن با افتخار از آن به عنوان «کلان شهر» یاد می کنند یا در زمان های انتخابات یا غیر انتخابات شهری از «مدیریت علوی» و تحول این شهر صحبت می کنند، جای بسی تأسف و تعجب دارد.

۶ ـ اشتباه گرامری جایگاه مضاف و مضاف الیه

شهرداری در خیلی از موارد نکات گرامری (دستوری) را نیز لحاظ نمی کند؛ مثلا نام «پل»،«بلوار» یا «خیابان« را قبل از اسامی آن ها قرار می دهد. نمونه بارز عبارت «پل حجتیه» در نزدیکی حرم است که اشتباه نوشته اند و انگار آن را از زبان فارسی، کودکی نوآموز لغت به لغت ترجمه کرده است و ابتدا کلمه پل و بعد کلمه حجتیه را به انگلیسی نوشته است، حال آنکه این ترکیب اضافی در انگلیسی برعکس فارسی نوشته می شود مانند: میدان آزادی (square Azadi)، برج میلاد (Milad tower) و صحیح آن تقدم نام پل (حجتیه) بر کلمه پل به زبان انگلیسی است.

۷ ـ عدم درک صحیح مخفف کلمات

علت اصلی نوشتن مخفف یک کلمه برای این است که زیاده ننویسیم. در انگلیسی مخفف کلمه میدان یعنی واژه (Square) که پیشتر نیز بیان شد، دو حرف(.sq) است. به تابلوی این میدان در قم در تصویر زیر توجه کنید. علاوه بر این که مخفف را بیشتر از دو حرف نوشته بین آن نیز نقطه گذاشته است که سر جمع پنج کاراکتر می شوند، در حالی که خود واژه (Square) شش کاراکتر است. اگر خودش را می نوشت، این همه به زحمت نمی افتاد که بخواهد مثلا مخفف آن را آن هم به طور نادرست با پنج کاراکتر بنویسد.

۸ ـ تجاری

لفظ تجاری به انگلیسی (Commercial ) می شود در حالی که در قم این گونه نوشته می شود.

۹ ـ ورزشگاه

ورزشگاه به زبان انگلیسی (stadium) می شود که شهرداری قم آن را مانند بقیه چیزها به دو صورت اشتباه نوشته است که شاید یکی درست از آب دربیاید که متأسفانه هر دو نیز غلط است.

سخن پایانی

به راستی هدف از نصب تابلوهای شهری و ترجمه آن به زبان بین المللی انگلیسی چیست؟ آیا جز دلالت و راهنمایی افراد و گردشگران خارجی به مکان های مورد نظر است؟ اگر در واقع تابلوها باید جنبه و کارکرد راهنمایی داشته باشند، با این مواردی که دیده شد و خدمتتان بیان نمودیم، بیشتر جنبه گمراه کنندگی دارند. این همه فارغ التحصیل زبان انگلیسی در قم یا افراد دیگر که به این زبان در این شهر تسلط و اشراف کافی دارند، چرا در مجموعه شهرداری وارد نمی شوند و از تخصص، دقت و درایت ایشان استفاده نمی شود؟!

چه خوب است در نهاد های اجرایی کشور به جای رانت و حزب بازی از افراد متخصص و متعهد استفاده شود و نظم و انضباط در هر قسمتی به بهترین شکل ممکن انجام شود. برای شهر قم که از معدود شهرهایی است که مردم از نقاط مختلف جهان به آن مشرف می شوند یا در آن زندگی نموده و دانش می آموزند، اصلا پسندیده نیست، چنین اشتباهاتی فاحش و آشکار داشته باشد.

متأسفانه کلمات ( فارسی - انگلیسی) هم به دفعات اشتباه نوشته می شوند. این اشتباهات مستقیم متوجه «شورای شهر» و «شهرداری» است که در این خصوص بسیار اهمال و بی توجهی می کنند. هر چند این مشکلات فقط مختص به شهر قم نیست، بلکه در شهرهای دیگر ایران نیز مانند تهران دیده می شوند. این بی انضباطی ها و بی دقتی های ناشی از کم دانشی، نموداری از بی انضباطی و بی مدیریتی کلان در بدنه نهاد اجرایی یاد شده است؛ «تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل»

محقق: سید مرتضی میرسراجی