بدحجابی و عدم احترام گردشگران به فرهنگ محلی، دلیل قطع تک نخل روستای دَرَک!!

به گزارش خبر سراسری، با وجود اینکه تمام نقاط کشور هنوز درگیر توسعه و بستر های صنعتی برای رشد و تولید و اقتصاد بهتر نشده است اما برخی از نقاط بدون اینکه هیچگونه اتفاق بخصوصی در آن ها بدست انسان رقم زده شده باشد به شکل طببیعی دارای پتانسیل های اقتصادی و حتی فرهنگی فراوانی هستند که بخشی از منابع ملی مهم ما محسوب می شوند و اگر ارزش آن ها از نفت پردردسر بیشتر نباشد،کمتر نیست و آن مولفه های گردشگری و محیط زیستی میهن ما هستند و مسلما نگهداری و مراقبت از آن ها نیز باید مانند نگهداری از یک کالا بسیار ارزشمند صورت بگیرد زیرا امکان احیا آن ها در صورت آسیب بسیار کار دشواریست.

در سال های اخیر با گسترش رسانه های جمعی و افزایش سفر کردن جوانان به نقاط کمتر دیده شده کشور، این مناطق درگیر اقتصاد گردشگری و مسلما افزایش روز افزون گردشگران از نواحی مختلف کشور با رفتار و فرهنگ های مختلف شده اند.این مسئله یعنی هجوم گردشگران فراوان به نقاط کمتر دیده شده کشور باعث شده است اقتصاد آن مناطق کاملا دستخوش تغییر قرار گیرد و به نوعی مسافران تنها درآمد قابل اتکا مردم محلی باشند که نمونه واضح آن را می توان در جزیره هرمز و هنگام مشاهده کرد که تا پیش از مطرح شدن در شبکه های اجتماعی یک جزیره ساده و بدون هیچگونه امکانات شهری با درآمد های بسیار پایین بودند اما اکنون تبدیل به یک نقطه مهم گردشگری شده اند و به شکل طبیعی کارآفرینی در آن ها به علت الزام خدمات دهی به مسافران رشد کرده است.اما این رشد اقتصادی و فرهنگی در برخی از نقاط گردشگری تازه کشف شده، بروز و ظهور چندان جالبی پیدا نکرده است.

سیستان و بلوچستان نیز یکی از نقاط کمتر دیده شده در قامت گردشگری ایران است که در سال های اخیر سرنوشتی مشابه جنوب کشور در گردشگری پیدا کرده است اگرچه سیستان و بلوچستان تنها وابسته به پتانسیل های طبیعی خود نیست و فرهنگ محلی و صنایع دستی و غذاهای بومی بخش مهم دیگر مولفه های شناختی آن ناحیه را رقم می زند که می تواند نقطه مهمی برای گردشگران کشور و طبیعتا کوچ پول های انباشت شده در کلانشهر ها به سوی نقاط کم برخوردار جنوب سیستان و بلوچستان باشد.

یکی از مهم ترین پتانسیل های گردشگری آن منطقه واقع در روستای «درک» است روستایی زیر مجموعه شهرستان کنارک که محل برخورد خلیج و صحراست!صحنه ای بی نظیر که تنها و تنها بدست طبیعت و به مرور زمان به عنوان یک میراث ملی به ما رسیده است که حتی دیدن یک عکس نسبتا خوب از آن نقطه هم می تواند هر شهروندی را در هر نقطه از جهان نسبت به سفر در این نقاط ترغیب کند.اما این کادر زیبا یک مولفه بسیار مهم دیگر نیز در کنار خلیج و صحرا و آفتاب سوزان دارد و آن تک نخل بازمانده از نخلستان آن ناحیه بر فراز تپه ایست که به علت برخی تضاد های محلی با گردشگران همواره دستخوش آسیب شده است.بخش اندکی از مردم محلی طبق شنیده ها نسبت به رفتار گردشگران در آن ناحیه و عکس گرفتن با «تک درخت» به علت آنچه رفتار های غیرعرف از سوی آنان نامیده می شود معترض بودند و حتی در یک نوبت با گازوییل اقدام به خشکاندن تک درخت کرده اند که موفق نشدند اما فاجعه دو روز قبل رخ داد!زمانی که گردشگران به پای تک درخت رسیدند و گویی او را شب قبل کشته بودند!جسم بی جان تک درخت درک بر زمین افتاده بود و صفحات مجازی را از بغض پر کرد زیرا او صرفا یک درخت نبود بلکه بخش مهمی از منابع ملی کشور ما محسوب می شد که می توانست بدون هیچگونه تلاش بخصوصی از سوی دولت،آن منطقه را تبدیل به یک نقطه توسعه یافته کند اما ذهن های توسعه نیافته،توسعه واقعی را برنتابیدند و تک درخت را از بین بردند. اگرچه گردشگران بدون سواد و آگاهی گردشگری ممکن است به برخی فرهنگ های محلی مناطق و محیط زیست آن ها با رفتار های نادرست آسیب بزنند اما این مسئله موضوع غیرقابل تحمل و یا غیرقابل حلی نیست بلکه می توان به مرور زمان گردشگران آگاه و با رفتاری مناسب هر منطقه از ایران داشت که تنش های محلی نیز در این میان افزایش نیابد زیرا در صورت ایجاد تنش نه فقط مسافران بلکه تمامی طرفین متضرر خواهند شد.محیط زیست و پتانسیل های گردشگری،اقتصاد مردم محلی و مسلما تبلیغات و تفریح کلانشهر نشینان مورد آسیب جدی قرار خواهد گرفت.

برای بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با یوسف مصلحی، مدیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی شهرستان کنارک و زرآباد؛ آقای مصلحی به جهت فهم بهتر شرایط آن منطقه و اتفاقات چند روز اخیر تصاویر کمتر دیده شده ای را نیز از آنجا در اختیار ما قرار دادند که در ادامه تصاویر تک درخت روستا درک و متن مصاحبه را خواهیم دید

به عنوان سوال نخست درباره تبدیل شدن منطقه درک به یک پتانسیل گردشگری و شناخته تر شدن آن در سال های اخیر توضیحاتی بفرمایید.

به جهت گسترش گردشگری در استان سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۶ یک پویش با همکاری استاندار وقت و فعالان گردشگری شکل گرفت و اعتباری گذاشته شد و پویش فوق تحت عنوان «سفر به سرزمین ناشناخته ها»یا«سیستان را ببینیم و بلوچستان را بشنویم» اجرا شد. تا پیش از انجام این پویش نگاهی که به استان ما در شهرهای دیگر وجود داشت نگاه بسیار منفی بود دوستانی که در صدا و سیما بودند نیز چهره واقعی مردم این منطقه را نشان ندادند و چهره ای که از آن منطقه وجود داشت چهره شرارت بود و حتی فیلم های سینمایی با این محور درباره سیستان و بلوچستان ساختند و این تصاویر باعث شد کلانشهر ها بدون سفر به این منطقه تصور کنند مردم اینجا مردمی متحجر و خشن هستند اما آن پویش اگرچه در آغاز با ترس همراه بود اما با سفر فعالان گردشگری صحنه را تغییر داد.نقش فعالان رسانه ای و گردشگری در ورود مردم ایران وجهان به این منطقه بسیار مهم بود به جرئت می توانم بگویم رسانه چیزی بود که نه نیاز به اعتبار آنچنانی داشت نه امکانات خاصی و هر یک از مردم رسانه بودند و هرچه سفر مردم به این منطقه بیشتر شد در۴-۵سال نگاه ها تغییر کرد و مردم به رسانه ها اعتماد کردند. الان گردشگران ایرانی و خارجی که به این نقطه سفر می کنند تصور قبلی شان از این جا عوض شده است.

پویش فوق تا چه حد در زمینه معرفی این منطقه موفق بود و آیا هنوز ادامه دارد؟

سال۹۶ این پویش راه اندازی شد و سال ۹۸ آمار گردشگران به حوزه سواحل مکران صد هزار نفر در کنارک رسید.منتهی مسئله ای که در هیچ کجای کشور ما رعایت نمی شود این است که گردشگر به نقطه ای سفر می کند چندان توجهی به فرهنگ محلی ندارند اگرچه باید جامعه محلی را آموزش دهیم و گردشگران را نیز آموزش دهیم که به جامعه محلی احترام بگذارند. درک تلاقی جنگل،کویر و دریاست!و صحنه گردشگری زیباییست!

به‌نظر شما علل وقوع قطع «تک درخت درک» در این زمان چه بود؟ آیا پیش از این هم تنش هایی در آن منطقه در راستای گردشگری داشته اید؟

خیر هیچگونه تنشی پیش از این بین مردم نبوده است. به نظر من یکی از دلایل قطع تک درخت این است که گردشگران به آداب و رسوم آن مناطق توجهی نمی کنند مثلا در این منطقه حجاب رعایت می شود و اگر گردشگری بدون حجاب و با شکل غیر عرف به اینجا سفر کند مردم خوششان نمی آید و توقع دارند که گردشگران به فرهنگ محلی احترام بگذارند.گردشگران یا آموزش ندیدند یا درک ندارند و یا می خواهند راحت باشند. نتیجتا یکی از دلایل قطع تک درخت عدم احترام گردشگران به فرهنگ محلی است.به هر حال جامعه ما جامعه مذهبی است و عده ای از مردم قطعا واکنش نشان می دهند تریبون محلی نیز در درست مردم مذهبیست.البته در آغاز شروع روند گردشگری نیز مردم محلی حساسیت زیادی داشتند اما وقتی میراث فرهنگی سیاست های تشویقی در نظر گرفت تا مردم از خانه های محلی خود برای ایجاد اقامتگاه استفاده کنند و کسب درآمدی داشته باشند تا از گردشگری استفاده اقتصادی شود وضعیت بهتر شد.دلیل دیگر نیز این است که شاید برخی از افراد که به حسادت نمی خواهند درک نقطه گردشگری باشد این کار را کرده اند. چند ماه قبل نیز پای تک درخت گازوییل ریختند و صبح متوجه شدیم که این کار را کرده اند سریعا خاک را اصلاح کردیم و به آن آب دادیم. ریشه درخت خرما نیز اینطور نیست که گازوییل روی آن بریزند از بین بروند.دو شب گذشته نیز عده ای ناشناس درخت را از پایین با اره برقی قطع کردند ما نیز به دریابانی درک اطلاع دادیم و صورت جلسه شد.جامعه محلی نیز سریعا حساس شدند و بحث ایجاد سمن‌ها پیش آمد که در جامعه محلی سمن های گردشگری فعال تر شوند تا انشالله دیگر این اتفاق تلخ را شاهد نباشیم. من خودم بچه همین محل هستم و طبق گفته روستاییان کسانیکه این کار را کرده اند از درک نیستند چون در درک ۱۳اقامتگاه داریم و عمده مردم منطقه درآمدشان از گردشگری است حتی پیرمرد ها که برای ماهیگیری می روند در اوج فصل گردشگری که از مهر ماه تا پایان اردیبهشت شروع می شود همان پیرمرد ها نیز بخشی از زمان خود را به ماهی گیری می پردازند و بخش دیگر زمان خود را به مسافران می رسند.یعنی مردم این روستا اگر به خوبی مدیریت شوند در چهار سال آینده شغل اصلی تمام مردم منطقه گردشگری است.

درباره کاشت دوباره تک درخت و احیا آن توضیحاتی بفرمایید.

نقطه وقوع تک درخت درک با ساحل کمتر از ده متر است و عجیب است زیرا آب دریا شور است اما در فاصله کمتر از ده متر آب زیر کویر شیرین است مثلا دیشب که دوباره تک درخت دیگری را کاشتیم یک متر و نیم زمین را کندیم و به آب شیرین رسیدیم!تک درخت جدید را دقیقا در همان جایی که تک درخت را از بین بردند کاشتیم تک درخت جدید را نیز از هزار متری همانجا آوردیم چون آب و هوای این منطقه نسبت به درخت‌ها متفاوت است و در شهرهای ساحلی که آب و هوا شرجی هست وضعیت درختان متفاوت است.ما در هزارمتری تک درخت یک نخل را آوردیم و از روستا نیاوردیم که آب و هوای متفاوت داشته باشد. دهیاری روستای درک نیز تا یک ماه به تک درخت جدید موظف شده است آب دهد تا نماد تک درخت دوباره جان بگیرد.

در پایان توصیه شما به مردم محلی و گردشگران درباره فرهنگ گردشگری چیست؟

این طبیعت بسیار برای مردم محلی مهم است و خودشان پای کار آمدند و موضوع را رسانه ای کردند و همه مسئولان را نیز پای کار آوردند یعنی دیروز صدر اخبار در صدا و سیما و رسانه ها تک درخت درک بود.این مسئله را چه کسانی مطرح کردند؟ خود اهالی چون بسیار روی گردشگری حساس هستند. در آخر نیز باید به گردشگران بگویم که به مناطق مختلف در هر کجا که سفر می‌کنند به فرهنگ آن مناطق احترام بگذارند.