آلودگی‌های‌محیطی از آلودگی‌هوا تا معضل عدم‌مدیریت پسماندها سالانه مبالغ زیادی از هزینه‌های‌درمانی را در ایران سبب می‌شوند. نگاه غالب به این نوع آلودگی‌ها بی‌توجهی مسئولان بوده است. به‌عنوان مثال سال‌هاست که اقدامی جدی در ارتباط با پدیده گردوغبار خوزستان انجام نشده و این مشکل به سایر استان‌های مجاور نیز آسیب رسانده است.
ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان‌داخلی در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به لزوم مواجهه اصولی با آلودگی‌های‌محیطی می‌گوید: « اینگونه از آلودگی‌ها مستقیما به سلامت افراد جامعه آسیب می‌زنند و بنابراین نمی‌توان نقش آنها را در افزایش میزان بیماری‌ها در جامعه نادیده گرفت.
از سوی دیگر مسئولان باید اقدامات جدی و اثرگذاری را در این حوزه‌ها انجام دهند تا هر چه زودتر شاهد کاهش و رفع مشکلات زیست‌محیطی در کشور باشیم، اقداماتی که اثرگذاری فوری و قاطع داشته باشند و نتایج خوب آنها قابل مشاهده باشد. اصل بر فهم مسئولان بر ضرورت توجه به مسائل محیط‌زیستی است. در واقع آنها باید ضرورت توجه به این مسائل را درک کرده و برای آنها برنامه‌ریزی کنند. هنگامی که چارچوب کلی برای مواجهه با این معضلات زیست‌محیطی مشخص شد در مرحله بعدی مردم باید با مشارکت خود دولت را همراهی کنند.»
مهمترین اثرات آلودگی‌های‌محیطی بر سلامت انسان چیست؟
این تاثیرات را می‌توان به چند دسته تقسیم‌بندی کرد و پارازیت‌ها، ترکیبات زیان‌آور هوا و آلودگی صوتی از مهمترین این موارد است. این سه عامل بر سلامت فرد اثر دارند. وضعیت آلودگی هوا و ترکیبات داخل آن در پوست، سیستم تنفسی افراد، دستگاه گوارش، سیستم مغز و اعصاب فرد اثرگذار است. بنابراین هنگام افزایش مقدار بی‌کربنات و CO2 بیش از حد‌معمول در هوا بر سیستم‌های عصبی، کلیه و کبد اثرگذار خواهد بود و فرد را دچار تنگی‌نفس یا ناراحتی‌های قلبی خواهد کرد. از سوی دیگر فشار خون افراد افزایش پیدا کرده و به سیستم شنوایی افراد، هوش و سیستم مغزی انسان اثرگذار خواهد بود.
متاسفانه پارازیت‌های موجود در هوا مانند اینترنت‌ها، آنتن‌های تلفن‌همراه و... مشکل‌ساز شده‌اند. در حال‌حاضر در هر خیابان چندین آنتن وجود دارد و پارازیت‌های موجود در ماهواره‌ها در سیستم‌های پوستی، اعصاب و جنین در داخل شکم اثرگذار است. امواج ماکروویو در آشپزخانه مستقیما در وضعیت جنین اثرگذار خواهد بود. بنابراین خانم بارداری که در آشپزخانه مشغول به فعالیت بوده و دستگاه مایکروفر روشن دارد باید نسبت به اثرات منفی آن بر جنین آگاهی داشته باشد.
چگونه می‌توان تاثیر آلودگی‌های محیطی بر سلامت انسان را به حداقل رساند؟
هنگامی که از آلودگی هوا سخن می‌گوییم منظور آلودگی هوا و گاز موجود در محیط است. از ایجاد کارخانه‌ها در نزدیکی شهرها و تردد خودروها و اتوبوس‌هایی که دچار احتراق ناقص سوخت‌اند باید جلوگیری کرد. همچنین آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی از عوامل موثر دیگر در افزایش آلودگی هواست. بنابراین با استفاده از سوخت‌های جایگزین باید استفاده از سوخت‌های فسیلی را به حداقل رساند و از نفت، گاز، گازوئیل و بنزین استفاده نکرد. سرب موجود در لنت ترمزها را باید کاهش داد، زیرا این گاز سمی در فضا پخش و وارد ریه افراد و در نهایت سبب سرطان خون در آنها می‌شود.
نقش افزایش سلامت فردی را در افزایش آلودگی‌های محیطی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وضعیت سلامت افراد به‌علت افزایش آلودگی‌های محیطی روزبه‌روز بدتر خواهد شد. در حال حاضر اگر وضعیت سلامت افراد در کشورهای در‌حال توسعه به مرور بدتر می‌شود. با این وجود همچنان از خودروهای بسیار قدیمی در شهرها استفاده شده و اتوبوس‌های ترددکننده در شهر سوخت گازوئیل دارند که ایجاد آلودگی محیطی می‌کنند. سر و صداهای موجود در فضا برای افراد ایجاد آلودگی صوتی کرده و برسیستم اعصاب آنها اثرگذار است.
براساس آمار دراثر آلودگی صوتی و پارازیت‌ها بین ۲۰ تا ۳۰درصد افراد در شهرک‌های صنعتی دچار استرس و فشار عصبی هستند. بنابراین باید به هر نحو درصدد کاهش این آلودگی‌ها باشیم. به‌راحتی می‌توان میزان آلودگی هوا را کاهش داد، اما امکان ریشه‌کنی آنها وجود ندارد. در هر صورت دولت در ایران و سایر کشورها باید کمک کرده و با در نظر گرفتن بودجه از سوخت و ساز سوخت‌های فسیلی جلوگیری کند.
چگونه می‌توان میزان آلودگی‌های محیطی را براساس تجارب کشورهای موفق دنیا در این زمینه کاهش داد؟
در مرحله اول باید کشورهای پیشرفته‌ای که از آلودگی محیطی کمتری برخوردارند را مدل قرار داد. به‌عنوان مثال سوئد یکی از کشورهای پیشرفته و موفق در زمینه مدیریت آلودگی‌های محیطی است و تاحدامکان باید روش کار را در این کشور بررسی کرد. مقداری از آلودگی هوا به‌دلیل وجود خودروها در شهر و سوخت و ساز ناقص در سوخت‌های فسیلی است که باید از آنها جلوگیری کرد. صرف بودجه و زمان راه‌حل رفع مشکلات کنونی است.
تاثیر آلاینده‌ها بر بدن انسان به چه صورت است؟
آلاینده‌ها به‌صورت مستقیم بر بدن انسان اثرگذارند. به‌عنوان مثال هوای آلوده و مواد روغنی در هوا مستقیما بر پوست و چشم اثر می‌گذارند. در واقع با هر نفس مقداری از این آلاینده‌ها وارد ریه فرد شده و برای او ناراحتی‌های ریوی ایجاد می‌کند. مقداری نیز وارد دستگاه گوارش افراد می‌شود. به این علت افراد با پنجاه ، شصت سال سن از بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های پوستی رنج می‌برند و در سال های قبل به میزان کنونی بیماری‌های پوستی و اختلال در شنوایی و تنفس نداشتیم. تمام این موارد از آلودگی‌های محیطی ناشی می‌شود که باید از آنها جلوگیری کرد.
تاثیر آلودگی های محیطی را بر شاخص‌های افزایش جمعیت چگونه ارزیابی می کنید؟
آلودگی های محیطی برسلامت فرد اثر منفی دارند. در واقع فرد سالم امکان تولید مثل سالم و خوب را دارد و جسم سالم تضمین‌کننده ایجاد فرزندی سالم است. بنابراین هنگامی که جسم و روح فرد مختل می‌شود، در این صورت نمی‌توان نسل جدید و سالمی را خلق کرد. بنابراین نسل بعدی بیمار است و از تغذیه نادرست برخوردار است. در حال‌حاضر که وضعیت هوا و صوتی آلود‌ه‌ای داریم امکان حضور یک نسل سالم در آینده بسیار بعید به‌نظر می‌رسد، بنابراین نسل بعدی آلوده و بیمار‌تر از نسل فعلی خواهد بود. اگر خواستار حضور نسلی سالم هستیم باید وضعیت هوا، صوت، آلودگی آب را برای آنها سالم کنیم.
چگونه می توان با وضع مقررات وضعیت آلودگی زیست‌محیطی را بهبود داد؟
لوایح مناسب باید در مجلس به تصویب برسند و از فعالیت برخی از کارخانه‌ها جلوگیری و بودجه باید برای رفع نیازهای زیست‌محیطی خرج شود. در مقابل مردم و وسایل ارتباط جمعی نیز باید به بهبود وضعیت محیط‌زیست کمک کنند. هر کس باید به خودی خود در راستای بهبود وضعیت محیط‌زیست گام بردارد و نباید منتظر عملکرد سایر مردم باشد. هر شهروند باید همگام با دولت در راستای حل این مشکل گام بردارد.
اثرات آلودگی های محیطی بر کودکان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به‌دلیل ضعف بیشتر کودکان نسبت به بزرگسالان آنها خطرپذیرتر و آسیب‌پذیرتر هستند و بنابراین باید به وضعیت سلامت آنها بیشتر توجه کرد. همچنین آلودگی هوا بر پوست آنها بیشتر اثرگذار است. بنابراین توصیه می کنیم در صورت آلودگی هوا کودکان از منازل بیرون نیایند و در مواجهه با هوای آلوده قرار نگیرند. هر نوع آلودگی برای افراد بزرگسال برای کودکان خطرناک‌تر است.
آیا آلودگی هوا سبب ایجاد نوزادان نارس یا ناقص می‌شود؟
تولد نوزادان با بیماری مادرزادی یکی از مشکلات کنونی در سطح جامعه است. در واقع از یک مادر سالم نوزادی سالم متولد می‌شود، اما اگر مادر سالم نباشد و هوای اطراف محل زندگی مادر آلوده باشد، نوزاد سالمی متولد نخواهد شد.
- 9
- 4
