«محمدجواد مختاری»؛ پنجمین داوطلب محیط‌زیستی که در جنگل‌های زاگرس سوخت

یک داوطلب محیط زیستی دیگر هم در آتش جنگل های زاگرس سوخت. تراژدی زاگرس در نبود امکانات اطفای حریق هم چنان ادامه دارد و هر لحظه از گوشه ای از آن خبر سوختن یک فعال محیط زیستی دیگر به گوش می رسد. اکنون در طی چند هفته گذشته پنجمین نفر از شدت جراحات ناشی از سوختگی در آتش زاگرس جان خود را از دست می دهد تا این سوال ایجاد شود که با ادامه داشتن شرایط موجود نفر ششم کیست؟

در روزهای قبل اخبار مربوط به آتش سوزی کم نبود؛ از سوختن جنگل گرفته تا سوختن مراکز درمانی و مراکز صنعتی، ولی بعضی از آن ها تبدیل به تراژدی شدند، جایی که یک انسان در میان شعله های آتش سوخت و آخرین لحظه های زندگی اش را در دود و آتش فریاد زد. عده ای هم سعی کردند در نبود نیروهای امدادی منتظر معجزه نباشند، یا با دستان خالی برای خاموش کردن آتش دل به جنگل زدند یا این که وارد ساختمانِ در حال سوختن شدند، آن ها تلاش کردند هرچه میتوانند از تلفات حادثه چه تلفاتی که مربوط به جان انسان باشد و چه تلفاتی که مربوط به طبیعت باشد کم کنند. اکنون یا بخت با کسی مانند «عنایت آزغ» یار می شود، دستفروشی که با دیدن شعله های اولیه آتش در ساختمان کلینیک سینا برای نجات انسان هایی که آن جا گیر افتاده بودند وارد ساختمان پُر از دود شد و این طور که گزارش کرده اند توانسته تعداد زيادي را از خطر مرگ نجات دهد، یا همین بخت با نیروهای داوطلب برای خاموش کردن آتشی که این روزها به جان جنگل های زاگرس افتاده است یار نمی شود. داوطلب هایی که اجازه ندادند آتش بیشتر از چیزی که سوزانده است درختان و پوشش گیاهی زاگرس را بسوزاند اما در یک چشم به هم زدن خودشان گرفتار سوختن شدند. آتشی که این روزها به دامن درختان جنگل های زاگرس افتاده است، باری دیگر حادثه ای تلخ آفرید، حادثه ای که سبب شد نفر پنجم به تعداد نفراتی که در زاگرس سوختند اضافه شود. حالا در دو هفته گذشته ۵نفر از علاقه مندان و دوستداران محیط زیست جان خود را در زاگرس جا گذاشتند، در حالی که به نظر می رسد امکاناتی از سوی سازمان های مربوطه برای خاموش کردن آتش وجود ندارد، این پرسش ایجاد می شود که نفر ششم کیست؟

روز گذشته خبر رسید که در شامگاه چهاردهم تیرماه« محمدجواد مختاری» جوان سی ویک ساله ای که به عنوان نیروی داوطلب برای خاموش کردن آتشی که در بلندی های منطقه« فهلیان» شعله‌ور شده بود، به علت سوختگی جان خود را از دست داد. وی در جریان خاموش کردن آتش دچار سوختگی از نوع درجه دو (۸۵ درصد) شده بود و نتوانست دربرابر آسیب های آن مقاومت کند. آن گونه که ایرنا گزارش می دهد، فرماندار شهرستان ممسنی، واقع در استان فارس در شرح این حادثه گفته که «روز چهاردهم تیر ماه با اعلام یک مورد سوختگی در پی فرونشاندن آتش در کوه های فهلیان و پل فهلیان آمبولانس اورژانس ۱۱۵ به محل وقوع حادثه اعزام شد و جوان ۳۱ساله به نام محمدجوادمختاری که داوطلب مدافع طبیعت بود و در پایش و فرونشاندن آتش سوزی همکاري داشت ولی دچار سوختگی وسیع از نوع درجه ۲ شده بود را به بیمارستان ولیعصر (عج) ممسنی منتقل کردند.»

داوود ایوبی افزوده که« باتوجه به وخامت حال عمومی مصدوم، تقاضای اعزام با بالگرد توسط بیمارستان شد و در ساعت ۱۴:۳۴ توسط بالگرد اورژانس ۱۱۵ وی از نورآباد به بیمارستان سوختگی امیر المومنین( ع) شیراز اعزام شد.» بیمارستانی که این نیروی داوطلب محیط زیست در بامداد چهاردهم تیرماه در آن جان سپرد. این در حالیست که طی روزهای گذشته «مختار خندانی»، «بلال امینی» و «یاسین کریمی» از دیگر نیروهای مردمی و عضو انجمن محیط زیستی «ژیوای پاوه» بودند که در حادثه آتش سوزی جنگل در منطقه «بوزین و مره خیل» در کرمانشاه، جان خود را از دست دادند، همچنین قبل از آن ها «البرز زارعی» دیگر نیروی داوطلبی بود که در جریان آتش سوزی جنگل های خائیز به علت سوختگی شدید جان خود را از دست داد.

قبل از حادثه اخیر در حالیکه چند روز از سوختن سه نفر از داوطلب های مردمی در منطقه« بوزین و مره خیل» در آتش زاگرس می گذشت، فرمانده یگان حفاظت محیطزیست کشور صحبت هایی داشت که با واکنش های جدّي از طرف فعالان محیط زیستی روبرو شد، به گزارش اعتماد آنلاین سرهنگ جمشید محبت خانی اظهارکرد که« با احساسات نمی شود با حریق مقابله کرد. نیروهای مردمی هر کاری که می کنند باید با هماهنگی محیط بانان باشد، چون با تجربه اند. حرفم این است که مردم نباید احساساتی شوند.»

استفاده از کلمه احساسات سبب شد انجمن های محیط زیستی یک بار دیگر یگان حفاظت از محیط زیست را مورد خطاب قرار دهند و از آن برای نبود امکانات کافی در خاموش کردن آتش انتقاد کنند. همچنین محمد درویش فعال نام آشنای محیط زیست از ایشان خواست« با چنین جملاتی سرمایه اجتماعی را بیشتر نسوزاند و سریع تر عذرخواهی کرده و به نشانه احترام به خانواده شهدای زاگرس، استعفا دهد.»

 پیشتر هم عیسی کلانتری معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست در سخنانی سعی کرده بود عنوان کند که «آتش سوزی جنگل ها عادی است» و نباید برای آن «مردم را نگران کرد» به گزارش ایسنا کلانتری در پاسخ به این انتقاد که اگر از هواپیما و بالگرد برای اطفای حریق جنگل های مناطق صعب العبور استفاده نکنیم، پس آتش را چگونه خاموش کنیم؟ اظهار کرد :« در مرحله اول باید بپذیریم که آتش بخشی از طبیعت است و طبیعت می تواند خود را کنترل کند. ما نباید با اینگونه مسائل هیجانی برخورد کنیم. کنترل هلیکوپترهایی که سبد آب را در مناطق کوهستانی و دره ای صعب العبور حمل می کنند، بسیار دشوار است و ما نمی توانیم به خاطر دو هکتار مرتع جان چهار انسان را به خطر بیندازیم.» صحبت های کلانتری با انتقادات زیادی همراه بود و حتی واکنش اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور را هم به همراه داشت. جهانگیری در پی این صحبت ها از مسئولان خواست تلاش بیشتری در خاموش کردن آتش داشته باشند. حالا که این روزها به دلیل نبود امکانات مناسب و حمایت های لازم از سوی مسئولین شاهد فعالیت گسترده نیروهای مردمی در خاموش کردن آتش جنگل ها هستیم، فعالیت هایی که گاهی با حوادث تلخی همراه است، چنین اظهارتی چندان خوشایند به نظر نمی آید. روز گذشته محمد درویش فعال محیط زیست در پی خبر فوت« محمدجواد مختاری» با انتشار مطلبی در صفحه مجازی خود سعی کرد باری دیگر به تمام صحبت های اخیر از سوی مسئولان واکنشی نشان دهد و از راهکارهایی هم سخن بگوید. درویش در این یادداشت عنوان کرد که «امیدوارم این خون های پاک و مطهر بتوانند عیسی کلانتری و سرهنگ محبت خانی و بقیه مدیرانی که هم چنان طرفداران محیط زیست را احساساتی و نادان خطاب کرده و می کوشند با عادی جلوه دادن آتش سوزی ها توجیه کنند که چرا سرمایه گذاری برای اطفای حریق در جنگل های ایران توجیه اقتصادی ندارد را متنبه کرده و دستکم شجاعت عذرخواهی را بیابند.»

وی در بخش دیگری از یادداشت خودش می نویسد« امیدوارم این خون های پاک سبب شود تا حاکمیت جمهوری اسلامی برای تجهیز یک یگان مجهز، حرفه ای و کار بلد اطفای حریق در رویشگاه های طبیعی اقدام موثر انجام دهد. و دستکم نمایندگان مجلس دولت را موظف کنند تا به تکالیف خود در برنامه ششم برای تشکیل یگانی کارآمد در این حوزه اقدام کنند.»

درویش یادآور می شود:« متاسفانه همچنان رسانه ملی ما از ساخت کلیپ های آموزشی و جذاب که رفتارهای پرخطر را به مردم در این روزها گوشزد می کند، سرباز می زند و برای ساخت این کلیپ ها پول طلب می کند. متاسفانه که بالگردها هم برای پرواز و خاموش کردن آتش همچنان برای هر ساعت بیست میلیون تومان پول طلب می کنند و عمیقا متاسفم و شرمسارم تنها گروهی که بی محابا و فداکارانه بدون طلب کردن پول دل به آتش می زنند تا زاگرس برای آیندگان به خاطره بدل نشود را، مشتی مدیران نادان «احساساتی» خطاب می کنند.»

درویش در انتهای مطللب خود، می نویسد: «یادمان باشد، استراتژی جدید مدیران ناکارآمد آن است که باز توپ را در زمین مردم انداخته و چنین وانمود کنند که این آتش سوزی ها عمدی بوده و دشمنان می خواهند تلاش های ما را کم اثر نشان دهدند! پرسش این است، شمایی که دمنده، آتش کوپ، تن پوش ضد آتش سوزی، و حتی دستکش و کوله پشتی پاششی به اندازه کافی ندارید، شمایی که می گویید سرمایه گذاری برای اطفاء حریق در ایران توجیه ندارد و شمایی که حتی توان آموزش داوطلبین و ارایه یک شماره تلفن سه رقمی (تلفن اضطراري برای اعلام آتش سوزی جنگل ها) را هم ندارید، چگونه به خود حق می دهید تا آتش سوزی ها را عمدی بخوانید و گناه خود را بشورید؟!»