قیم نامه چیست؟
قانون معدی می گوید حضانت فرزندان تکلیف مشترکی بین والدین می باشد، همچنین قانونی به نام ولایت قهری نیز وجود دارد که براساس آن فرزندان کوچکی که به سن بلوغ نرسیده اند، اطفال غیررشید و مجنون عدم رشد یا دیوانگی آنها مربوط به زمان کودکیشان باشد باید تحت ولایت قهری پدر یا جد پدری خودشان باشند. درصورتی که پدر و جد پدری زمان فوت، فردی را به عنوان وصی منصوب کند، او بر فرد دارای ولایت می باشد.
قانون دیگری به نام قیومیت وجود دارد که جهت حمایت از افراد محجور پیش بینی شده است. از آنجایی که محجورین نمی توانند برخی امور مادی یا غیرمادی خود را انجام دهند، شخصی به عنوان سرپرست مسئولیت آنها را برعهده می گیرند تا امور مالی و غیرمالی آنها را با درنظر گرفتن صلاح و مصلحت، انجام دهد. به این افراد اصطلاحا قیم می گوییم.
پس در پاسخ به سوال اینکه قیم نامه چیست باید گفت برگه ای می باشد که به وسیله آن فرد صلاحیت از سمت دادگاه خواهد داشت که قیومیت محجور را به عهده بگیرد. این فرد می تواند به نمایندگی از محجور و با اختیارت قانونی اعمال مدنظر را انجام دهد. در ادامه به شرایط لازم جهت صدور قیم نامه اشاره می شود.
باید اشاره کرد که قیم با استفاده از قیم نامه اعمال و اقداماتی را می تواند انجام دهد که برای تعیین حد و حدود آن باید به قانون مدنی و قانون امور حسبی مراجعه کرد. به وسلیه این قوانین حدود اختیارات قیم از قبیل اداره امور مالی فرد، فروش یا رهن اموال غیرمنقول با اجازه دادستان، فروش اموال فاسد شدنی محجور، تربیت و اصلاح حال محجور، انجام امور مربوط به ازدواج یا طلاق و دادن اجازه اشتغال یا کسب و پیشه مشخص می شود.
شرایط صدور قیم نامه
مطابق ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی، نصب قیم در سه حالت برای افراد محجور انجام می شود.
در حالت اول زمانی خواهد بود که فرد محجور صغیر باشد اما ولی خاص یعنی پدر، جد پدری و وصی منصوب از طرف آنها نداشته باشد.
حالت دوم هنگامی صورت می گیرد که فرد محجور غیر رشید یا سفیه و یا مجنون بوده و عدم رشد یا جنون آنها، متصل به زمان صغر یا کودکی آنها باشد و ولی خاص یعنی پدر، جد پدری یا وصی منصوب نیز، نداشته باشند. در این صورت فرد به سن بلوف رسیده اما دارای جنون است یا سفه می باشد.
حالت سوم نیز شامل موقعیتی می شود که فرد محجور، سفیه، مجنون یا غیررشد باشد یا جنون و عدم رشد او مربوط به زمان صغر آنها نباشد و بعد از اینکه به سن بلوغ رسید، به حالت جنون یه سفه دچار می شود.
در همه موارد عنوان شده تعیین قیم برای افراد لازم است. درنتیجه یکی از مهم ترین شرایط برای صدور یا دریاف قیم نامه این است که دادگاه این حالات را از طریق معاینات پزشکی و غیره، در محجور احراز نموده و سپس، قیم نامه صادر نماید.
درباره شرایط قیم نامه باید این نکتهه را اضافه کرد که از لحاظ قانونی، قیم باید شرایط خاصی داشته باشد تا بتواند به عنوان این سمت منتخب شود. براساس آنچه قانون مدنی می گوید، افرادی که خودشان تحت قیومیت کسانی دیگر هستند یا کسانی که به دنبال ارتکاب جرمی مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس یا اعمال منافی عفت محکوم شدند نمی توانند به عنوان قیم باشند. افرادی که ورشکسته هستند و خود یا بستگان آنها دعاوی علیه محجور دارند همچنین زنان شوهر دار نمی توانند بدون رضایت همسر خود قیم کسی شوند.
مدارک لازم برای صدور قیم نامه
همانطور که اشاره شد درصورتی که شرایط برای انتخاب قیم محجور وجود داشته باشد بهترین افراد خانواده ( پدر و مادر تا زمانی که ازدواج نکرده است ) و سایر بستگان وی هستند. هرکدام از آنها باید بعد از تقاضای دریافت قیم نامه از دادگاه، وظایفشان را به عنوان قیم محجور به خوبی انجام دهند. در ادامه به مدارک لازم جهت دریافت قیم نامه اشاره می شود:
- دریافت فرم درخواست صدور قیم نامه به واسطه متقاضی و ارائه آن به دادگاه
- اصل و فتوکپی برابر اصل شده از تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی متوفی ( پدر یا جد پدری محجور )
- اصل و فتوکپی برابر اصل شده از گواهی فوت ایشان
- اصل و فتوکپی برابر اصل شده از تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی فرد محجور
- اصل و فتوکپی برابر اصل شده از تمامی صفحات شناسنامه فردی که متقاضی قیمومت محجور است
- دو قطعه عکس از متقاضی سمت قیمومت که بر روی قیم نامه الصاق می شود
- تصویر برابر اصل شده از سند ازدواج پدر و مادر محجور ( در صورتی که مادر قرار است قیم شود )
باید اشاره کرد که اگر فرد محجور متقاضی قیم، سفیه یا مجنون باشد، باید ابتدا این موضوع در دادگاه اثبات شود، درنتیجه نیاز به ارائه مدارکی خواهد بود که مشکل محجور را نشان دهد. معمولا گواهی پزشک متخصص مغز و اعصاب یا اعصاب و روان و یا کارت بهزیستی معلولیت ذهنی، برای صدور قیم نامه، الزامی است.
نحوه گرفتن قیم نامه
قانون مدنی می گوید که هر کدام از والدین مکلف هستند، درصورتی که فرزند آنها نیاز به قیم دارد مراتب را به دادستان حوزه اقامت خود اطلاع داده و تقاضا کنند تا قیم نامه برای آنها صادر شود. درصورتی که والدین حضور نداشته باشند یا از انجام تکلیف خودشان امتناع بورزند، سایر بستگان که با محجور در یک مکان زندگی می کنند، باید این تکلیف را به اتمام برسانند. درصورتی که فرد محجور زن یا شوهر داشته باشد باید اقدامات لازم جهت گرفتن قیم نامه و استعلام آن را انجام دهند.
باید اشاره کرد دادستان زمانی که از وجود شخص نیازمند قیم اطلاع پیدا کند، اقدامات لازم را برای اشخاصی که مناسب قیومیت هستند انجام داده و به دادگاه اعلام کند. به هر صورت دادگاه از بین افراد متقاضی قیومیت یک نفر را به عنوان قیم اصلی انتخاب کرده و قیم نامه را نیز برای او صادر می کند. همچنین، دادگاه می تواند اقدام به تعیین ناظر یا تعیین امین برای محجوران نماید تا حقوق آنها ، به نحو احسن رعایت شود.
به هرصورت، غالبا فرد یا افرادی که از نزدیکان و خانواده فرد محجور هستند، درخواست یا تقاضای خود را مبنی بر اعلام آمادگی برای قیومیت تهیه و سپس با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترنیک قضایی ارائه می دهد، دادگاه بعد از بررسی موضوع و تشخیص صلاحیت متقاضی، قیم نامه را صادر می کند.
نمونه قیم نامه
در ادامه به یک نمونه قیم نامه و متن قیم نامه اشاره می شود. باید اشاره کرد که شما باید برای انجام صحیح روند پرونده مورد نظر خود متن قیم نامه را به خوبی بخوانید و از یک وکیل حرفه ای کمک بگیرید.
آقای ……………………… فرزند …………………دارای شماره شناسنامه ……………….صادره از ………………شما برحسب خانم ارجاع دادگاه عمومی …………بموجب دادنامه شماره ………..به نظارت استصوابی به سرپرستی صغير آقای ………….. اطلاعی صغار خانم فرزند ……………..دارای شماره شناسنامه ………………..صادره از ………………… به اسامی زير منصوب شده ايد که با رعايت صرفه و صلاح در امور مربوطه به وی مداخله نمائيد بنابراين به وظايف قانونی خود عمل نموده وتا زمان تصدی آنها همه ساله صورتحساب مربوطه را به اداره سرپرستی و امور محجورين ………………….تسليم نمائيد .
ضمنا به منظور آگاهی توجه شما را به مندرجات پشت اين برگ که قسمتی از مواد مربوط به امور قيمومت است جلب می نمايد.
گردآوری: بخش جامعه سرپوش
- 15
- 4