بطور کلی هدف اصلی بیمه اتکایی کاهش ریسک از دیدگاه آماری میباشد بیمه اتکایی
به قرارداد بیمه ای که بیمه گر به موجب آن، تمام یا قسمتی از نتایج مالی تعهدات بیمه ای خود را به بیمه گر دیگری انتقال می دهد، بیمه اتکایی میگویند.
بیمه اتکایی با هدف کاهش ریسک از دیدگاه آماری و به حداقل رساندن خسارت برای بیمه گر بوجود آمد. بیمه گران به منظور کاهش حجم کل ریسکهای متعهد شده ی خود، ریسک را واگذار میکنند. درواقع بیمه گر اتکایی موظف است که از شرکتهای بیمه واگذارنده در مقابل خسارتهای سنگین و توزیع جهانی ریسک، حمایت کند.
انواع مختلف قرارداد های بیمه اتکایی
بیمه اتکایی به منظور ارائه ی پوشش ها و مزیت های بیشتر، انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- بیمه اتکایی اختیاری( Facultative Reinsurance):
شرکت های بیمه بر اساس قوانین بیمه گری، که از طرف بیمه مرکزی به شرکت های بیمه داخل هر کشور ابلاغ میشود، موظف هستند. آن ها باید ریسکهای مازاد بر سرمایه خود را در هر لول بیمه ای به شرکت بیمه ای منتقل کنند که مجوز اتکایی دارد.
بیمه اتکایی اختیاری بر اساس نیاز هر شرکت و سیاستهای داخلی آن ها در شرکتهای بیمه به صورت موضعی تعيين میشود. این نوع بیمه باعث افزایش هزینه های شرکتهای بیمه میشود و مقرون به صرفه نیست. در نظر داشته باشید که شرکتهای بیمه اتکایی در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش شرکتهای بیمه مستقیم، مختار بوده و یا ممکن است ریسک هایی را بپذیرند که با اهداف داخلی آن ها همسو باشد.
وظیفه بیمه گر اتکایی حمایت از شرکتهای بیمه واگذارنده است - بیمه اتکایی قراردادی( Treaty Reinsurance):
به نوعی از عملیات بیمه اتکایی که بر اساس قرارداد بین بیمه گر واگذارنده و بیمه گر اتکایی، برای مدت محدود و یا نامحدود انجام میشود؛ بیمه اتکایی قراردادی میگویند.
- بیمه اتکایی اختیاری اجباری( Facultative/ Obligatory):
بیمه گر واگذارنده براساس بیمه اتکایی اختیاری اجباری می تواند به صورت اختیاری، ریسک های خود را در محدوده قرارداد واگذار کند لیکن بیمه گر اتکایی در صورت واگذاری باید آن را بپذیرد. به عبارت دیگر این قرارداد، باز می باشد و بیمه گر واگذارنده در هر زمان که نیاز به پوشش اتکایی داشته باشد مجوز استفاده از آنرا دارد. همچنین این بیمه تحت عنوان بیمه اتکایی باز شناخته میشود.
- بیمه اتکایی به روش صندوق( Reinsurance Pool):
تعدادی از شرکتهای بیمه در این روش به تشکیل صندوقی در یک کشور یا منطقه می پردازند و به صورت قرارداد مشارکت و یا مازاد سرمایه، تمام یا بخشی از پرتفوی خود را به این صندوق واگذار می کنند. این صندوق باتوجه به دو فاکتور میزان واگذاری هر یک از اعضا و سودآوری پرتفوی واگذار شده، مجموعه قبولی خود از شرکتهای بیمه عضو را مجددا بین آن ها تقسیم می کند .در چنین شرایطی میزان آسیب پذیری این شرکت ها با تقسیم و توزیع خطرات بیمه شده بین شرکتهای عضو صندوق، کاهش می یابد. از نمونه های صندوق های اتکایی می توان به صندوق بیمه اکو اشاره کرد.
- بیمه شیوه صندوق:
سازمان های بیمه در این نوع بیمه، به تشکیل یک صندوق در یک منطقه یا کشور می پردازند که در این طرح، همه یا بخشی از شرکتهای بیمه در یک کشور یا منطقه شرکت می کنند. شرکت هایی که دچار بروز حادثه میشوند ، قابلیت استفاده از این صندوق و پرداخت خسارت ها را دارند.
- بیمه نیم اتوماتیک:
بیمه گر در این نوع از بیمه، خطرات را به صورت کامل و خود مختار پیشنهاد می کند و در صورت پذیرفته شدن توسط بیمه اتکایی، واگذارنده را عضوی از پرتفوی توافقنامه میداند. همچنین بیمه گر واگذارنده، ریسک را به صورت اختیاری پیشنهاد می دهد وگرنه جز توافقنامه به شمار نمی رود. این بیمه نامه در این گونه توافقنامه ها برای بیمه گر اتکایی مزیت دارد و قادر به تحلیل و بررسی نوع توافقنامه است.
به حداقل رساندن خسارت برای بیمه گر از اهداف بیمه اتکایی میباشدبرخی از اصطلاحات در بیمه اتکایی
هر بیمه نامه ای باید تعاریف مشخصی قبل از اجرا شدنش داشته باشد تا بیمه گزار و بیمه گر در طول مدت قرارداد، اطلاعات درستی بطور شفاف داشته باشند.
> بیمه واگذارنده:
بیمه واگذارنده به شرکت بیمه مستقیم یا بیمه گر اولیه( اعم از داخلی یا خارجی) گفته میشود كه قرارداد اتكایی را برای واگذاری بخشی از ریسک های خود با شرکت بیمه پذیرنده منعقد می کند.
> بیمه پذیرنده( اتکایی):
شرکت بیمه پذیرنده یا اتكایی( اعم از داخلی یا خارجی) درصورتی می تواند ریسک را از شرکت بیمه واگذارنده بپذیرد كه حق بیمه مشخصی را دریافت کرده باشد.
> بیمه گر اتکایی مجدد:
شرکت بیمه پذیرنده( اتکایی) میتواند بیمه اتکایی را به صورت اتکایی و مجدد منعقد کند.
> شرط Cut Throu:
در صورت ناتوانی شرکت بیمه گر اولیه براساس شرط Cut Throu، بیمه گر اتکایی باید خسارت را مستقیما مطابق با شرایط مندرج در قرارداد بیمه اتکایی، به بیمه گزار بپردازد.
شرکت های بیمه در ایران
شرکت های بیمه در ایران، متشکل از ۳ دسته اصلی شرکتهای بیمه مسقیم، شرکت های بیمه اتکایی و شرکت های بیمه ای تلفیقی از دو شرکت دیگر می باشند. شرکت های بیمه مستقیم می توانند از طریق بیمه مرکزی ، انواع بیمه نامه را صادر کنند و همچنین مستقیما نسبت به صدور تمامی لول های بیمه ای اقدام کنند.
شرکت های بیمه ای اتکایی، باید ریسک های شرکت های بیمه مستقیم را بیمه کنند و از بیمه مرکزی ، مجوز فعالیتشان را دریافت کنند. شرکتهای تلفیقی از لحاظ مالی، توانایی خوبی دارند و علاوه بر دریافت مجوز صدور انواع بیمه نامه، بر اساس توانایی مالی خود مجوز اتکایی کردن شرکت های بیمه مستقیم از بیمه مرکزی را دارند.
بیمه اتکایی باعث ایجاد مبادلات پولی بین کشورها میشودگردآوری: بخش جامعه سرپوش
- 14
- 5
