برنامه هر روز بعدازظهر در لوکیشن جذاب با حضور افراد زیادی انجام می‌شود. مجری برنامه یک خانم است. یک‌طرف لوکیشن تعدادی افراد روی صندلی نشستند و شماره‌هایی روی لباس‌شان دارند و طرف دیگر حدود ۴۱نفر به‌عنوان بیننده زنده این برنامه تلویزیونی حضور دارند.
همسریابی! حتما شما هم برای یک‌بار که شده این واژه ۵ سیلابی را از دیگران یا هنگام بازکردن یک سایت شنیده یا به چشم خود دیده‌اید. اما این‌بار ماجرا به یک برنامه تلویزیونی ترکیه در خارج از ایران که مخاطبان و شرکت‌کنندگان ایرانی زیادی دارد، باز می‌گردد.
برنامه هر روز بعدازظهر در لوکیشن جذاب با حضور افراد زیادی انجام می‌شود. مجری برنامه یک خانم است. یک‌طرف لوکیشن تعدادی افراد روی صندلی نشستند و شماره‌هایی روی لباس‌شان دارند و طرف دیگر حدود ۴۱نفر به‌عنوان بیننده زنده این برنامه تلویزیونی حضور دارند. همین‌طور در سمت دیگر گروه موسیقی اجرای زنده حضور دارد که متناسب با برنامه، آهنگ‌های زنده پخش می‌کند.
برنامه با نواختن یک آهنگ ترکیه معروف شروع می‌شود. زمانی که آهنگ تمام شود، مجری از یکی از شرکت‌کنندگان می‌خواهد روی صندلی بنشیند تا فردی که به خواستگاری وی آمده را ببیند. روبه‌روی شرکت‌کننده یک صندلی خالی وجود دارد و پس از اعلام مجری مبنی‌بر حضور خواستگار یک دیوار متحرک سفیدرنگ میان شرکت‌کننده ثابت و شرکت‌کننده جدید کشیده می‌شود. در باز می‌شود یک زن یا یک مرد وارد لوکیشن می‌شود و روی صندلی می‌نشیند و خودش را معرفی می‌کند و صحبت کوتاهی با مجری و شرکت‌کننده ثابتی که به خواستگاری او آمده، انجام می‌دهد.
شرکت‌کننده ثابت زمانی که احساس کند اطلاعات اولیه‌ای که دریافت کرده، کافی است بلند می‌شود و سپس دیوار سفید متحرک کنار می‌رود و دو شرکت‌کننده همدیگر را می‌بینند. اگر از هم خوش‌شان بیاید برای آشنایی بیشتر به بیرون از برنامه هدایت می‌شوند و اگر از هم خوش‌شان نیاید شرکت‌کننده ثابت روی صندلی تعیین‌شده خود می‌نشیند و خواستگار در صورت اجازه مجری صندلی در لوکیشن به نام خود می‌زند و در غیر این صورت از برنامه خارج می‌شود. شاید از خود بپرسید که این برنامه ترکیه همسریابی چه ربطی به افرادی که در ایران زندگی می‌کنند، دارد.
اما جالب است بدانید موضوعی که بیشتر از همه موجب نوشتن این گزارش شد تعداد بالای دختران و پسران ایرانی بود که در این برنامه شرکت می‌کردند. دختران و پسرانی که روبه‌روی لنز دوربین حضور می‌یابند. پول می‌گیرند و به‌عنوان شرکت‌کننده برنامه واقعی همسریابی به ایفای نقش می‌پردازند و بینندگان و افراد دیگر را با بازی خود جذب تماشا یا شرکت در این برنامه می‌کنند.
یکی از دختران ایرانی که به‌تازگی از این برنامه خارج شده او پس از خروج از برنامه دست به افشاگری در اینستاگرام خود در مورد غیرواقعی‌بودن برنامه و مسائل پیش آمده در آن زد. او در مورد آشنایی خود با این برنامه می‌گوید: افرادی که می‌خواهند در برنامه شرکت کنند یا به صفحه ایسنتاگرام این برنامه یا به سایت برنامه رفته یا از طریق افرادی که در برنامه به‌عنوان شرکت‌کننده ثابت حضور دارند، یا با شماره تلفن‌هایی که در برنامه اعلام می‌شود، با برنامه ارتباط برقرار کرده و وارد آن می‌شوند. خود من هم از طریق یکی از افرادی که در برنامه حضور داشت به آن‌جا معرفی شدم.
آیا این برنامه به‌عنوان یک برنامه واقعی پخش می‌شود؟
بله، این برنامه به‌عنوان یک برنامه واقعی در شبکه ترکیه پخش می‌شود ولی پس از خروج من و دیگر دوستانم از برنامه که دست به افشاگری زدیم، عده‌ای مخصوصا ایرانی‌ها متوجه شدند که این برنامه یک شو است.
از ابتدا می‌دانستی که این برنامه یک شو است یا واقعا برای خواستگاری از شخصی در آن برنامه شرکت کردی؟
تمام افرادی که در این برنامه شرکت می‌کنند می‌دانند که این برنامه یک شو است و این‌طور نیست که ندانند و واقعا برای خواستگاری بیایند ولی در این میان افرادی هستند که با هم ازدواج می‌کنند که تعداد آنها در مقابل افرادی که وارد برنامه می‌شوند بسیار کم است و اگر بخواهیم به آنها درصد بدهیم حدود ۶درصد افراد کارشان به ازدواج ختم می‌شود و ۰۶درصد آنها فقط بازی می‌کنند.
برای ورود و شرکت در برنامه قراردادی با افراد می‌بندند و دستمزدی برای آنها تعیین می‌شود؟
بله، دستمزدها متفاوت است.
یک مقدار در مورد قرارداد‌ها توضیح می‌دهی؟
واقعیتش نمی‌دانم که چه چیزی در قرارداد نوشته شده. ۸ یا ۹برگه روبه‌روی من گذاشتند و آنها را امضا کردم. آن قرارداد‌ها مدت‌زمان یک‌هفته‌ای داشت و هفته بعد دوباره همین کار را می‌کردند.
چند وقت پیش یک دختر ایرانی در اینستاگرام از خودش ویدیویی منتشر کرد و پس از آن گفت که در این برنامه مورد سوءاستفاده قرار گرفته و وقتی به کنسولگری ایران پناه برده و توانسته از ترکیه خارج شود، باز هم توسط عوامل برنامه تهدید و ترغیب به ادامه حضور در برنامه شده است. آیا این حرف او درست بوده؟
برنامه تا زمانی که خود افراد نخواهند هیچ سوءاستفاده‌ای از آنها نمی‌کند. به من هم کار‌هایی پیشنهاد می‌شد ولی آنها را انجام نمی‌دادم و اگر کسی این کار را انجام داده به زور نبوده است.
چه اتفاقی افتاد که از برنامه بیرون آمدی؟
به‌دلیل همین رفتار‌هایی که با افراد در برنامه انجام می‌دادند. هر هفته یک کاری از ما می‌خواستند و وقتی می‌دیدم که نمی‌توانم آن کار‌ها را انجام دهم به خاطر پول حاضر به ادامه حضور در این برنامه نشدم.
این برنامه که در گزارش از آن صحبت شد تنها برنامه همسریابی در ترکیه نیست و افراد ایرانی که در این برنامه شرکت می‌کنند تنها افراد ایرانی نیستند که برای ازدواج و دریافت پول در این برنامه‌ها شرکت می‌کنند. با اتفاقات رخ داده در این برنامه‌ها و حضور گسترده افراد ایرانی این سوال پیش خواهد آمد که آیا افراد تابع ایران در صورت تهدید و بروز مشکل و آسیب می‌توانند از کشور تابع خود مورد حمایت قرار گیرند و در کل میزان حق و حقوق افراد در کشور‌های خارجی تا چه اندازه است؟
ایرانیان مراقب رفتار‌های خود در خارج از کشور باشند
کاوه راد، حقوقدان، پژوهشگر و وکیل پایه یک دادگستری درخصوص حقوق افراد تابع ایران در کشور‌های میزبان به «شهروند» گفت: براساس نظام کیفری ایران طبق مواد ۸، ۹ و ۰ قانون مجازات در مورد صلاحیت مکانی نظام کیفری ایران صحبت می‌کند، چنانچه هر کدام از اتباع و شهروندان ایرانی در خارج از مرز‌های ایران رفتاری را انجام دهند که طبق نظام جزایی ایران مستوجب مجازات است، اگر در ایران یافت شوند، حتما مجازات خواهند شد. البته یک شرطی دارد و آن هم این است که بابت این رفتار در کشوری که در آن قرار دارند، مجازات نشده باشند.
بنابراین ایرانیانی که از کشور خارج می‌شوند باید مراقبت کافی داشته باشند که اگر رفتاری را در خارج از ایران انجام می‌دهند که طبق قانون آن کشور و طبق قانون ایران مستوجب مجازات باشد، اگر نظام قضائی ایران آن رفتار را کشف کند و جزو جرایمی باشد که توسط دادستان قابل‌پیگیری باشد، حتما مجازات خواهند شد، لذا این‌که خارج از مرز‌های ایرن هستند، مسئولیت کیفری آنها را زایل نمی‌کند و همچنان نسبت به رفتار‌های خودشان باید پاسخگو باشند.
راد افزود: مسأله مهم دیگری که وجود دارد ماده ۹ قانون مجازات است و در مورد رفتار‌هایی صحبت می‌کند که اتباع غیرایرانی در خارج از مرز‌های ایران ممکن علیه اتباع ایرانی انجام دهند و آن رفتار به تلقی ما رفتار مجرمانه باشد، مانند همین موردی که در حال‌حاضر درباره آن صحبت می‌کنیم. برای این‌که بشود اتباع غیرایرانی را که علیه اتباع ایرانی رفتار مجرمانه داشتند مورد تعقیب قرار داد لازم است که بدانیم آن رفتار باید در هر دو کشور یعنی هم در ایران و هم برای مثال در کشور موضوع بحث ما یعنی ترکیه رفتار مجرمانه‌ای باشد.
بنابراین بسیار مهم است که ما ببینیم مفاد قرارداد‌های شرکت‌کنندگان در این برنامه و ایرانیانی که در این مسابقه شرکت می‌کنند و آن کمپانی برگزار‌کننده چیست؟ آیا این قرارداد طبق قانون ترکیه، قرارداد قانونمندی است و طبق آن قانون نوشته شده است یا نه.
اگر طبق قانون ترکیه قانونی باشد و طبق قانون ایران غیرقانونی تلقی شود، طبیعتا تنها کسی را که می‌توان تعقیب کرد، متاسفانه شهروندان ایران هستند. اما اگر اساس این برنامه و رفتاری که در این برنامه می‌شود یا اساسا شرط‌هایی که در این قرارداد نوشته شده طبق قانون ترکیه هم رفتار مجرمانه‌ای باشد، دادگاه ایران می‌تواند وارد عمل شود و چنانچه شخص مرتکب را در کشور ایران پیدا کنند یا طبق کنوانسیون‌های استرداد مجرمان ایران اعاده شود، دادگاه ایران می‌تواند طبق نظام کیفری ایران در مورد آنها تصمیم‌گیری کند.
- 9
- 6
