چرا مردم به علی دايی پول دادند؟

روزنامه ليبراسيون فرانسه به‌تازگي گزارشي ميداني از وضعيت زلزله‌زدگان کرمانشاه منتشر کرده که در بخشي از اين گزارش به تأثير چهره‌هاي سرشناسي، از جمله علي دايي، در کمک به زلزله‌زدگان پرداخته است. در اين گزارش ابتدا به صحبت‌هاي عزيز پرداخته مي‌شود؛ مردي ٦٧ ساله که خانه‌اش ويران شده است. عزيز مي‌گويد: «من بدشانس‌ترين آدم روزي زمين هستم؛ اين براي سومين‌بار است که خانه‌ام ويران مي‌شود.

بار اول در جنگ با عراق، بار دوم خانه‌ام به‌دست تروريست‌هاي منافقين خراب شد و اين‌بار هم که زلزله. در همين دفعه سوم، مجبور شدم جسد برادرم را از زير آوار بيرون بکشم. با دست‌هاي خودم خاکش کردم. حالا ما در اين کانکس کوچک زندگي مي‌کنيم. با توجه به سن و سالم آيا ديگر تواني برايم مانده است که بخواهم خانه ديگري بسازم».

ليبراسيون که گزارشش را از روستاي کوييک در کرمانشاه نوشته است، به آمار تلفات اين حادثه اشاره کرده و از خرابي ٣٠ هزار واحد مسکوني، مجروح‌شدن هشت‌هزار نفر و مرگ ٤٨٣ نفر نوشته است. بخش دوم اين گزارش اما جايي است که به تأثير علي‌دايي پرداخته و آمده است: «بعد از حادثه زلزله، کمک‌هاي بشري با حجم زيادي به مردم آسيب‌ديده رسيد، به‌ويژه از طريق سازمان هلال‌احمر، ولي بخش مهمي از اين کمک‌ها از سوي چهره‌هاي شاخص يا سازمان‌هاي غيردولتي صورت گرفت، به‌ويژه از طرف علي دايي، بهترين گل‌زن تيم ملي فوتبال ايران که مدت‌هاست از فوتبال به عنوان بازيکن خداحافظي کرده و يکي از چهره‌هاي اصلي کمپين بشردوستانه در زلزله کرمانشاه شد. ١٣ نوامبر، يعني يک روز بعد از حادثه، او پستي روي ايسنتاگرامش گذاشت و از مردم تقاضاي کمک کرد.

بازيکن سابق بايرن‌مونيخ که هم‌زمان تاجر بزرگي هم هست، شماره‌حساب بانکي را اعلام کرد و از هوادارانش خواست کمک‌هاي خيرخواهانه‌شان براي مردم زلزله‌زده را به آن حساب واريز کنند. علي‌دايي بعدا اعلام کرد که دست‌کم ٩ ميليارد تومان (١,٩ ميليون يورو) به حساب مذکور واريز شده است. در ويديويي که در آپارات (يوتيوب ايراني) منتشر شد، دايي گفت: «حتي در رؤيا هم تصور نمي‌کردم که کمتر از ٤٨ ساعت اين رقم در حساب بانکي جمع شده باشد. وقتي چنين اعتمادي از سوي مردم ديدم، مستقيما با آشنايان در کرمانشاه تماس گرفتم. بعد به اين نتيجه رسيدم که بهتر است خودم تنهايي به آنجا بروم و از طریق خودم اين کمک‌ها به مردم صورت بگيرد».

در ادامه اين گزارش هم به اين موضوع پرداخته شده که چرا ايراني‌ها نسبت به نهادهاي دولتي تقريبا بي‌ميل شده‌‌اند و به افرادي مثل علي دايي اعتماد مي‌کنند و پول زيادي را دست او مي‌دهند. ليبراسيون براي يافتن پاسخ اين پرسش به سراغ برنار اورکاد، پژوهشگر مسائل ايران رفته است. او مي‌گويد: «کمک‌هاي خيرخواهانه در ايران يک سنت ديرينه دارد. اين کمک‌ها مي‌تواند از طريق شخصت‌هاي شناخته‌شده صورت بگيرد و از طرفي مي‌تواند از طريق مؤسسات و نهادهاي محلي هم صورت بگيرد که آدم‌هايي با حرفه‌هاي خاص را دور هم جمع مي‌کند. در اين‌‌جور مواقع، ايراني‌ها کمتر از طريق شبکه‌هاي دولتي اقدام به دادن کمک‌هاي خيرخواهانه‌شان مي‌‌کنند».

اين گزارش مفصل به چند بخش ديگر تقسيم مي‌شود که وضعيت سخت زندگي در مناطق زلزله‌زده را توصيف کرده و به کمک انجمن‌هاي مردم‌نهاد مختلف هم اشاره شده است.