پشت پرده المپیک زمستانی چه می‌گذرد؟

بازی های المپیک زمستانی روز جمعه با رژه مشترک ورزشکاران کره شمالی و کره جنوبی زیر پرچم واحد کره به جای پرچم های ملی آنها افتتاح شد. این لحظه نقطه عطفی امید بخش در جهت ایجاد آشتی و کاهش تنش در شبه جزیره کره بود. مایک پنس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، خواهر ارشد رهبر کره شمالی و کیم یونگ نام، رئیس مجمع عالی جمهوری خلق کره شمالی و مرد شماره دو این کشور نیز در مراسم افتتاحیه حضور داشتند و می توان حدس و گمان زد که نشست هایی دوجانبه در سطح رهبران دو کشور اتفاق افتاده باشد. واشنگتن درباره احتمال چنین مساله ای گفت: «خواهیم دید که چه اتفاقی می افتد.»

اما چشم انداز کره ای ها با توجه به ویران شدن تمامی تلاش های قبلی در استفاده از رخدادهای ورزشی یا فرهنگی برای ایجاد یک مسیر دیپلماتیک چندان خوشایند نیست. در المپیک تابستانی ۲۰۰۰ سیدنی نیز چنین رژه مشترکی انجام شد، برگزاری کنسرت ارکستر فیلارمونیک نیویورک در پیونگ یانگ یک نمونه فرهنگی بود و بازی های آسیایی ۲۰۱۴ در کره جنوبی نمونه دیگری از این دست تلاش های شکست خورده است.

تصمیم پیونگ یانگ برای اجرای رژه نظامی بزرگ در ۸ فوریه یعنی یک روز قبل از افتتاحیه بازی های زمستانی المپیک، نشانه ای خوب برای بهبود فضای سیاسی نبود. در طول رژه سال گذشته، رژیم این کشور سیستم های هجومی موشکی جدیدی را پرده برداری کرد و انتظار می رود که این بار نیز تصاویری از قابلیت های جدید موشک های بالستیک این کشور به جهان مخابره شود. کیم جونگ اون در سخنرانی سال نو خود از قدرت برنامه موشکی اش با افتخار صحبت کرد و آن را «نیروی قدرتمند و اطمینان بخش برای بازدارندگی از جنگ» معرفی کرد که «کل سرزمین اصلی ایالات متحده را در تیررس حملات موشکی این کشور» قرار می دهد. همزمانی رژه المپیک و رژه نظامی کره شمالی نشانه ای از آن است که آنها می خواهند به طور همزمان نشان دهند که نیروی نظامی قابل توجهی دارند اما اگر به عنوان یک کشور هسته ای پذیرفته شوند می توانند آماده تعامل دوباره با جامعه بین المللی باشند. این رژیم یک روز خود را ببری ترسناک نشان می دهد اما روز دیگر گربه ای مهربان و دوست داشتنی.

پیونگ یانگ امیدوار است که تصویر در آغوش هم بودن دو کره حمایت جهانی از تحریم های سازمان ملل را تضعیف کند. به هرحال اگر سئول می تواند تهدیدات نظامی همسایه شمالی را نادیده بگیرد، پس واشنگتن چرا آن قدر در تلاش است تا این رژیم را منزوی کند؟ کره شمالی هوشمندانه از این رقابت ها برای شکستن تحریم اشخاص استفاده کرد. خواهر رهبر و کیم یونگ نام در نقش رهبری هیات اعزامی کره شمالی از سوی آمریکا به دلیل نقض حقوق بشر در لیست تحریم قرار دارند اما در هر دو مورد سئول از جانب پیونگ یانگ خواستار معافیت آنها از تحریم های بین المللی برای شرکت در این مسابقات شد. در واقع حضور مایک پنس در این رقابت ها نیز از ترس موفقیت پروپاگاندای کره شمالی بود. پنس نگرانی شدیدی داشت که رهبر کره شمالی با این کار پیام رقابت های المپیک را به نفع خود مصادره کند. برای اینکه حضور رهبران کره شمالی در رقابت ها و احتمال وقوع ملاقات هایی دو طرفه به یک پیروزی برای پیونگ یانگ تعبیر نشود ایالات متحده آشکار کرد که در پی تصویب «سخت ترین و خشن ترین» تحریم هایی است که تا کنون علیه کره شمالی تصویب شده است.

ملاقات با یک فراری کره شمالی در کره جنوبی و سپس ملاقات با پدر اوتو وارمبیر، دانشجوی آمریکایی که در اسارت کره شمالی بود و سپس خبر درگذشت او اندکی پس از آزادی اش منتشر شد، پیام مایک پنس در راه برگشت به خانه بود. عکس های غمناک خانواده داغدار وارمبیر برای این پخش شد که دونالد ترامپ با ارائه کیفرخواستی جانسوز و سرشار از تهمت ماهیت واقعی رژیم کره شمالی را به تصویر بکشد.

اگر کیک یو جونگ (خواهر رهبر کره شمالی) پیام آشتی کره را از سوی برادرش آورده باشد و رئیس جمهور کره جنوبی، مون جائه این وسوسه شده باشد تا امتیازاتی بیتشر از جمله به تعویق انداختن مانور سالیانه کره جنوبی و ایالات آمریکا را به همسایه شمالی اهدا کند آن گاه چه خواهد شد؟ یک مقام ارشد کره جنوبی در سئول به من گفت که این مانور به تعویق نخواهد افتاد اما پیونگ یانگ هشدار داده است که از مانور مشترک تهدیدی جدی در بهبود روابط دو کره خواهد بود. درحالی که بازی های المپیک مهلتی برای کاهش تنش به وجود آورده اما این مهلت به احتمال زیاد بسیار کوتاه خواهد بود. علاوه بر این نیاز است تا همکاری های میان واشنگتن و سئول به خوبی مدیریت شود تا از حرکتی تهدید آمیز در قبال کره شمالی که می تواند سیاست های خصمانه دوجانبه و تفاوت میان دو کره را بیشتر کند، جلوگیری شود.

روزبه آرش