سومو
یکی از رشته های باستانی از ورزش کشتی، سومو نام دارد که در این رشته در درجه اول به وزن، اندازه و قدرت، اهمیت داده میشود با اینکه سرعت و یورش ناگهانی نیز مفید است. شرکت کنندگان، قصد دارند که حریف خود را از رینگ( به قطر ۴ متر و ۶۰ سانتیمتر ) بیرون بیندازند یا این که وی یکی از اعضای بدنش را بر زمین گذارد.
یکی از الزامات انجمن سومو ژاپن در سال ۱۹۹۴، چنین بود که قد تمام کشتی گیران سومو حداقل ۱۷۳ سانتیمتر ( ۵ فوت ۸ اینچ) باشد. سومو حرفه ای متشکل از شش بخش میباشد که کشتی گیران در داخل و بین این بخش ها بر اساس شایستگی و برد و باختشان در مسابقات رسمی، قرار می گیرند. درصورت بالاتر بودن رتبه کشتی گیر در یک بخش، باید سطح عمومی حریفانی که در مقابلش قرار می گیرند، قوی تر باشد. هر رتبه ای برطبق سنت، به شرقی و غربی تقسیم می شود و شرقی در مقایسه با غربی، معتبرتر است و کمی بالاتر از همتای غربی خود قرار دارد. به بالاترین رتبه در سومو، ماکوچی میگویند.
تاریخچه سومو
از زمان گذشته هنرهای رزمی مشابه سومو در سراسر جهان اجرا شده است. مجسمه هایی در ژاپن از کشتی گیران سومو کشف شده که مربوط به قرن سوم و هفتم میباشد و در اسطوره ها و افسانه های کوجیکی و نیهونشوکی( کتاب های تاریخ ژاپن نوشته شده در قرن هشتم) از این ورزش یاد شده است. دوره های سومو در زمان کاشت برنج، بعنوان راهی برای دعا برای یک محصول پربار یا پیش بینی خوب بودن برداشت در آن سال انجام می شد. سومو در دوره نارا( ۷۱۰- ۷۹۴) و دوره هیان( ۷۹۴- ۱۱۹۲)، در دربار امپراتوری برگزار می شد و در مقابل امپراتور، به برگزاری مسابقات می پرداختند. قدرت بدنی در زمان سامورایی ها، برای جنگجویان به عنوان یک مهارت مهم تلقی میشد و خانواده های سامورایی، کشتی گیران سومو را استخدام میکردند.
اساساً سومو شکل کنونی خود را در دوره ادو به خود گرفت. هدف از برگزاری چنین مسابقاتی، جمع آوری پول برای ساختن زیارتگاه ها و معابد یا جایگزینی پل ها بود و این کشتی گیر حرفه ای سومو متولد شد. ورزشی که صرفا ثروتمندان و قدرتمندان را به خود جذب کرده بود در میان توده ها رواج پیدا کرد. محل برگزاری اغلب رویدادهای سومو در ادو( توکیو کنونی)، اوزاکا و کیوتو بود و در زمان فروش چاپ های چوبی رنگی با صحنه های سومو و تصاویر کشتی گیران، این ورزش گجبوبیت بیشتری پیدا کرد. با توجه به اینکه همچنان بسیاری از جنبه های ژاپن قدیم مانند گره ها، لباسهای سنتی و آداب و رسوم باستانی در سومو باقی مانده است، سومو حرفه ای چیزی بیش از یک ورزش است که بیانگر فرهنگ سنتی ژاپن می باشد. کشتی گیران با شرکت در رویدادهای خارج از کشور بعنوان سفیران فرهنگی خدمت می کنند.
رشته ورزش سومو در ایران
دکتر جاسم منوچهری، قهرمان سنگین وزن هنرهای رزمی جهان توانست تشکیلات سومو جمهوری اسلامی ایران را در سال ۱۳۸۸ به وجود آورد و پس از طی مراحل کارشناسی و اخذ مجوزهای لازم از وزارت ورزش و جوانان، فعالیت خود را بطور رسمی در نخستین روزهای کاری سال ۱۳۹۴ شروع کند.
اولین رویداد ملی سومو به دلیل استقبال علاقمندان این رشته و پیشنهاد کادر اجرایی کمیته سومو کشور، پس از گذشت ۲ ماه از شروع به فعالیت رسمی این رشته در کشور رقم خورد.
زمین مسابقه سومو
مسابقه سومو بر روی دوهیو( زمین مسابقه سومو) برگزار می شود که دایره ای پوشیده از خاک رس است و ۴۵۵ سانتیمتر ، قطر دارد.
سلسله مراتب کشتی گیران سومو
کشتی گیران سومو معمولا تمرین سومو را از دوران نوجوانی شروع می کنند و محل زندگی آن ها در مدارس ویژه سومو میباشد که این مدارس برای افراد مبتدی و ورزشکاران با درجه پائین، قوانین بسیار سختی دارد.
این کشتی گیران برای رسیدن به درجات قهرمانی در نزد کشتی گیران با سابقه تر، همانند شاگرد و خدمتکار، تمرین میکنند. اغلب این کشتی گیران به جز زمان های تمرینشان در حال خوردن هستند و برای افزایش وزن خود، بلافاصله بعد از خوردن به رختخواب میروند.
شخصی با لقب( Yokozuna) در راس سلسله مراتب کشتی گیران سومو قرار می گیرد. در حال حاضر ، آساشوریو بعنوان تنها یوکوزونا این ورزش محسوب میشود که زاده کشور مغولستان است. یک کشتی گیر با کسب مقام و مرتبه یوکوزونا نمی تواند آنرا کنار بگذارد اما او با گذشت زمان و پایین آمدن درجه توانایی و قدرت یوکوزونا، بازنشسته می شود.
تعادل و انعطاف پذیری
هر سوموکاری در این نوع کشتی باید توانایی یادگیری صحیح" شیکو" یا شکل اساسی ایستادن را داشته باشد؛ به این منظور، کشتی گیر باید عضلات ساق پای قوی داشته باشد. از دیگر خصوصیات سوموکار می توان به سنگین وزن بودن، قدرتمند بودن، چابک و انعطاف پذیری او اشاره کرد.
قوانین کشتی سومو
>> پیوندی که آن ها ایجاد می کنند به هیچ چیز دیگر، شباهت ندارد مگر این که یک کشتی گیر سومو، تشکیل زندگی دهد. آن ها باید با حداکثر ۱۵ نفر دیگر در اصطبل زندگی کنند. آن ها علاوه بر تمرین کردن در اصطبل، هر وعده غذایی را با هم می خورند و محل خوابشان یک جا می باشد. آن ها ناچارا مشاغلی را انجام میدهند که به مرتبه ورزششان بستگی دارد.
>> رتبه های پائین ترین، وقتی که از خواب، بیدار می شوند وظایف خود را برای پختن و سرو غذا برای پیشکسوت تر ها انجام می دهند. آن ها پس از شستن ظرف ها، آخرین غذا را در زمان شام دریافت می کنند و حتی باید صبور باشند تا دیگران بعد از تمرین به حمام بروند. این وظایف به تدریج ، کاهش می یابد و از طریق سیستم رتبه بندی حرکت می کنند.
>> ژاپنی ها از سومو تحت عنوان یک ورزش یاد می کنند که یک ورزش ملی است.
همچنین هیچ تقسیم وزنی در ورزش حرفه ای وجود ندارد، یعنی وظیفه ی مردان اینست که با سایرین دو برابر اندازه خود رقابت کنند. وزن بین ۱۲۵ کیلوگرم تا ۱۶۶ کیلوگرم، میانگین وزن در دسته های برتر می باشد. یکی از مشکلات بسیاری از کشتی گیران سومو در سنین بالاتر، ابتلا به بیماری دیابت است. آن ها همچنین مستعد حملات قلبی به دلیل وزن زیاد هستند.
>> زندگی کشتی گیران حرفه ای سومو، دقیق و منظم است. آن ها هیچ موقع نباید با اتومبیل رانندگی کنند، به آن ها دستور داده شده که بلندی موهایشان به حدی باشد که در یک پیچ جمع شود و باید لباس سنتی در ملاء عام بپوشند.
>> با اینکه کشتی گیران سومو وعده ی صبحانه را نمی خورند ولی در عوض ، ناهار زیادی می خورند و سپس چرت می زنند.
گردآوری: بخش ورزش سرپوش
- 18
- 5