پرش سه گام
پرش سه گام یکی از رشته های ورزش دو میدانی محسوب میشود که این ورزش به پرش طول شباهت دارد، اما شرکت کنندگان، به جای یک گام پرش خود را با سه گام انجام می دهند. رکورد جهانیِ پرش سه گام در بخش مردان ۱۸ متر و ۲۹ سانتیمتر در اختیار جاناتان ادواردز انگلیسی می باشد و رکورد بخش زنان هم با ۱۵ متر و۵۰ سانتیمتر به اینسا کراوتس اوکراینی تعلق دارد که هر دو رکورد در سال ۱۹۹۵ در قهرمانی دو و میدانی جهان در کپنهاگ به ثبت رسید.
سابقهٔ پرش سه گام به المپیک باستانی یونانیان میرسد و در آن مسابقات رکوردهایی به میزان بیش از ۱۵٫۲۴ متر به ثبت رسیده بود. این رشته در سال ۱۸۹۶از آغاز المپیک نوین، در تمام دوره های المپیک برپا شده است.
تاریخچه پرش سه گام
در مواردی منابع تاریخی بازی های المپیکی باستانی به پرش های ۱۵ متر یا بیشتر هم اشاره نموده اند. همین امر سبب شده تا تاریخ شناسان ورزشی به این نتیجه برسند که این ها باید زنجیره ای از پرش ها بوده باشند که پایه های پرش سه گام را بوجود آورده اند. بهرحال ، هیچ مدرکی مبنی بر این که در میان بازی های المپیکی باستانی، پرش سه گام حضور داشته، وجود ندارد. همینطور شاید فاصله های شگفت انگیز ثبت شده ناشی از تلاش برای ثبت دقیق نتایج نبوده اند، بلکه به علت مجوز های هنری نویسندگان اشعار پیروزی شاهد چنین آماری هستیم.
اگرچه پرش سه گام در زمان برگزاری المپیک های مدرن در آتن، شامل دو خیز بر روی همان پا و بعد از آن انجام پرش بود، ولی قسمتی از مراسم افتتاحیه المپیک های مدرن را این ورزش تشکیل می داد. در واقع ، جیمز کونولی، که یک ورزشکار پرش سه گام بود به عنوان نخستین قهرمان المپیک مدرن شناخته میشود. المپیک های ابتدایی هم شامل پرش سه گام ایستاده بود، هرچند از برنامه مسابقات المپیک، برگزاری این مسابقه حذف شده و امروزه به ندرت شاهد برگزاری آن هستیم. پرش سه گام زنان نیز در سال ۱۹۹۶، در برنامه های المپیک آتلانتا گنجانده شد. پرش سه گام( the Geal- ruith) در اساطیر ایرلندی، یکی از رویداد های ورزشی بازی های تایلتنان ایرلند باستان بود که برگزاری آن در حدود سال ژل ایکس ۱۸۲۹ پیش از میلاد بود.
مراحل پرش سه گام
در پرش سه گام سه مرحله شامل مرحله خیز برداشتن ، مرحله گام برداشتن و مرحله پرش وجود دارد که در ادامه آن ها را شرح میدهیم:
- محل فرود:
فرود گام سبب شکل دهی آغاز مرحله نهایی( پرش) میشود. ورزشکار در این مرحله برای بلند شدن مجدد از فشار عقبی حاصل از پای چپ استفاده می کند. اگرچه اکثراً ورزشکاران سرعت زیادی را برای اداره یک پرش پرقدرت اسپری( linovera) تا این زمان از دست داده اند و اغلب از تکنیک های موجود استفاده می کنند. ناحیهٔ فرود باید دست کم ۹ متر طول و ۲٫۷۵ متر عرض داشته باشد که به آن چالهٔ پرش سه گام و پرش طول می گویند. در داخل چاله باید ماسهٔ نرم مخلوط شده با خاک اره وجود داشته باشد و در هنگام پرش برای کمک به سلامت پرش کنندگان و اندازه گیریِ دقیق، مرطوب شود. توجه کنید که سطح ماسه باید همسطح تخته پرش باشد.
- دورخیز:
ورزشکار با سرعت، مسیر دورخیز را تا جایی که محاسبه پرش سه گام از آن جا شروع می شود، طی می کند. معمولاً نقطه پرش یک تخته برجسته که از چوب یا ماده ای مشابه ساخته شده و روی مسیر دورخیز قرار داده شده و یا مستطیلی که روی سطح مسیر دورخیز ترسیم شده، است. نواری از پلاستیک یا خمیر مدل سازی در مسابقات قهرمانی مدرن به لبه پایانی تخته پرش چسبانده می شود. تا از این طریق مشخص شود که آیا ورزشکار روی علامتی که لبه انتهایی تخته پرش را تعيين می کند، قدم گذاشته یا خدشه ای به آن وارد کرده است. بسته به میزان پرش ورزشکار، این تخته ها در نقاط مختلف مسیر قرار داده شده اند. معمولاً در فاصله های ۴۰ پایی، ۳۲ پایی و ۲۴ پایی تخته های پرش را قرار می دهند. رایج ترین تخته ها، این مدل تخته ها هستند که آن ها را در سطوح دبیرستانی و دانشگاهی مشاهده خواهید کرد ولی در هر نقطه ای از مسیر دورخیز میتوان تخته ها را کار گذاشت.
- تخته پرش:
یکی از مراحل پرش سه گام، تخته پرش میباشد که ۱/۲۲ متر طول و ۲۰ سانتی متر عرض و ۱۰ سانتی متر ضخامت دارد. در مسیر دورخیز این تخته برای مردان در فاصلهٔ ۱۳ متری و برای زنان در فاصله ۱۱متری در زمین و همسطح با مسیر دورخیز از لبهٔ چالهٔ پرش کار گذاشته میشود. رنگ تخته پرش باید سفید باشد. تخته ای دیگر بعنوان خطاسنج در جلوی تخته پرش، قرار میگیرد که طول آن ۱/۲۲ متر و عرضش ۱۰ سانتیمتر است که معمولاً با ماده ای به نام پلاستیسین روی آن پوشانده می شود و کوچک ترین برخورد با آن مشخص و خطا محسوب می گردد. ولی برای رده های سنی پایین تر تخته پرش را میتوان در فاصلهٔ ۹ تا ۱۰ متری محوطهٔ فرود کار گذاشت.
خطاهای پرش سه گام
در پرش سه گام، "خطا" که به آن "خدشه" یا "پرش اشتباه" هم گفته می شود، در حالت های رو به رو اتفاق می افتد:
* وقتی که ورزشکار روی علامت پرش سه گام قدم می گذارد
* به کلی چاله شنی را از دست می دهد
* در طول مراحل پرش سه گام از زنجیره صحیح گام برداری استفاده نمی کند
* پرش سه گام خود را در زمان قانونی آن( که معمولاً حدود ۹۰ ثانیه است) انجام نمی دهد. هیئت نشسته زمانی پرچم قرمز خود را بالا میبرد که ورزشکار دچار خدشه شود. بدین ترتیب ورزشکار که در ابتدای مسیر یا نزدیک آن قرار دارد، برای پرش آماده می شود.
در هنگام پرش سه گام، تماس یا برخورد" پای خوابیده" ورزشکار با زمین را نباید به عنوان خطا در نظر گرفت. در نیمه دوم دهه هشتاد میلادی قانون" پای خوابیده"، که به آن" خطای خدشه" هم میگویند، لغو شد. به دنبال اعتراضات المپیک تابستانی مسکو در سال ۱۹۸۰، اتحادیه بین المللی فدراسیون های ورزشی چنانچه در مسابقات پرش سه گام مردان، مسئولین میدانی روس ۸ پرش از مجموع ۱۲ پرش دو تن از قهرمانان پیشرو این رشته ورزشی( ورزشکاران برزیل و استرالیا) را خطا اعلام کردند، به اینصورت به کسب مقام های اول و دوم مسابقات توسط ورزشکاران روسی کمک کردند تا این قانون را فسخ کرد.
قوانین مربوط به مسابقات پرش سه گام
پرش سه گام شامل لی لی، قدم و پرش میباشد که باید به همین ترتیبی که ذکر شد اجرا شوند درغیر این صورت خطا محسوب میشود.
> عمل لی لی که از مراحل پرش سه گام می باشد ، باید به نحوی اجرا شود که با همان پایی که روی تختهٔ پرش گذاشته می شود فرود آید و برنده باید در مرحلهٔ قدم، با پای دیگر فرود آید و نهایتاً عمل پرش اجرا شود.
> ترتیب پرش ورزشکاران پرش سه گام به قید قرعه تعیین می شود.
> اگر پرش کنندگان بیش از ۸ نفر باشند اجازهٔ سه پرش به هر نفر داده می شود و به ۸ نفری که نتایج بهتری بدست آورده اند اجازه ی ۳ پرش دیگر داده می شود و بهترین نتیجه ۶ پرش بعنوان رکورد محاسبه می گردد. در صورتی به هر نفر اجازهٔ ۶ پرش داده می شود که تعداد پرش کنندگان ۸ نفر یا کمتر باشد، چون در این حالت مسابقات به صورت نهائی برگزار می شود رده بندی از روی بهترین نتایج هر شرکت کننده در خلال ۶ پرش تعیین می شود. در صورت تساوی بهترین رکورد بعدی و الی آخر برای تعیین رده بندی معتبر است. در مسابقات پرش سه گام که ۲ مرحله ای هستند یک مسافت را بعنوان حد نصاب ورودی در نظر می گیرند.
> مدت زمان مجاز برای تکمیل پرش سه گام، یک دقیقه است.
> معمولاً به هر شرکت کننده پیش از شروع مسابقه پرش سه گام اجازهٔ دو پرش تمرینی داده می شود ولی پرش کننده نباید بعد از شروع مسابقه، از محوطهٔ اصلی مسابقه یعنی مسیر دورخیز و چالهٔ فرود، استفاده کند.
> در مسابقه پرش سه گام، تماس هر قسمت از بدن با زمین پشت خط جهش در خلال دویدن یا اجراء عمل پرش خطا شمرده می شود.
> جهش از منطقه ای خارج از پیش تخته یا تختهٔ پرش( از هر دو انتها) خطا محسوب می شود.
> در موقع فرود در صورتیکه هر قسمت از بدن با خارج از محوطهٔ پرش سه گام تماس حاصل نماید خطا شمرده می شود.
> اگر پرش کننده بعد از تکمیل شدن پرش سه گام از داخل چالهٔ فرود به عقب قدم بردارد خطا محسوب می شود.
گردآوری: بخش ورزش سرپوش
- 19
- 4