می توان گفت که در انتخاب کفش معمولاً چهار عامل تاثیر مشخصی دارند:
قیمت، جنس، رنگ و مدل
پوشیدن کفش مناسب در هنگام راه رفتن, دویدن و… نه تنها سلامت پا را تضمین می کند بلکه در طول عمر غضروف های ما بین مهره ها در ستون فقرات و زانو ها نیز بسیار تاثیر دارد و مهمترین اعضایی هستند که بيش ترين آسيب را از كفش غيراستاندارد مي بيند. متخصصان معتقدند استفاده از كفش هاي غيراستاندارد حتي بر اعصاب و روان و راندمان كار انسان نيز تاثير نامطلوبي مي گذارد. استفاده كفش نامناسب و غیر استاندارد موجب اختلال در راه رفتن و تعادل نیز مي شود.
کفش مناسب برای یک ورزشکار
آناتومی اصلی یک پا را ۲۶ استخوان، ۳۳مفصل، ۱۹عضله و یک گروه از لیگامنت ها تشکیل می دهند. ساختار پا نقش بسیار مهمی درحرکت دارد. علوم حرکت شناسی و بیومکانیک در حرکت پا بسیار به یکدیگر وابسته هستند.
یک پا به طور متوسط روزانه ۱۰هزار بار با زمین برخورد می کند و به طور میانگین ۱۸۶هزار و ۷۵ کیلومتر را در طول زندگی طی خواهد کرد، در پرش یک پا و یا دریک گام بلند حدود ۳۱۵ و نیم کیلومتر فشار روی پای ورزشکار وارد می شود.در پا سه مکانیسم ذخیره انرژی (جذب شوک) شامل کشش تاندون آشیل، صاف شدن قوس پا و بالشتک زیر پاشنه پـا وجود دارد.
ويژگيهاي عمومي كفش ورزشي
تهیه کفش ورزشی مناسب که امروزه به عنوان یکی از ابزار اصلی هر رشته ورزشی مطرح است برای اجرای بهتر ورزش بسیار مهم بوده و دارای سه کارکرد اصلی حفاظت از پا، راحتی و حمل وزن بدن است.به طور کلی عناصر آناتومیک و فیزیولوژیک به طور همزمان سبب حرکت موثر می شوند. درحرکت سه فاکتور حرکت ایمن، حرکت موثر و حرکت با کیفیت بسیار مهم است.
رشته هاي ورزشي مختلف به كفشهاي خاصي نياز دارند، اما برخي ويژگيهاي عمومي در كفش براي همه رشته ها يكسان است. علاوه بر ويژگيهاي متداول در كفشهاي معمولي كه افراد عادي ميپوشند، كفشهاي ورزشي بايد ضمن دارا بودن آن ويژگيها، ملحقات خاصي داشته باشند يا در برخي قسمتها عناصر بنيادي و برجسته اي را دارا باشند.
سه عنصر بنيادي در همه كفشهاي خوب ورزشي عبارتنداز:
انعطاف پذيري براي تمامي حركات مختلف پا
ثبات يا استحكام براي حمايت و حفاظت از چرخشهاي ناگهاني
لايه گذاري مناسب براي جذب ضربه و راحتي كل پا
كفشهاي ورزشي مناسب بخش ضروري انجام هر تمرين ورزشي است. و در هنگام ورزش كردن استفاده از كفش مخصوص هر رشته ورزشي اهميت فوق العاده اي دارد چرا كه هر ورزش شامل فعاليت ها، تحركات و شرايط خاص خود است و لازم است از كفش مخصوص آن رشته استفاده شود.
مشخصههای یک کفش والیبال
مهم ترین ویژگی که یک کفش را به کفش مخصوص والیبال تبدیل می کند، وجود لایه لاستیکی چسبنده در زیر کفش است، که باعث ایجاد کشش و چسبندگی بی نظیر در انجام حرکات و مهارت های یک ورزشکار می شود. بعلاوه اینکه کفش های والیبال برای انجام حرکات انفجاری در مسیرهای کوتاه طراحی شده اند تا به بازیکن والیبال این اجازه را بدهد عکس العمل سریع تری به نمایش بگذارد. وجود لایه های نرم کننده و ضربه گیر در جلوی کفش به دفع فشار و جذب مناسب تر و ایمن تر فشارهای حاصل از پرش های مداوم بازیکن والیبال کمک بسیاری می کند.
علاقه مندان به خريد كفش واليبال براي تهيه اين نوع كفش بايد به چند نكته توجه داشته باشند، يكي اين كه كفش واليبال بايد چند ويژگي داشته باشد كه مهم ترين آن ها مربوط به زيره كفش است كه لازم است از جنس كرپ باشد چرا كه پرش جزو اركان اصلي ورزش واليبال است.نكته ديگري كه هنگام خريد كفش واليبال بايد مورد توجه قرار گيرد، لژ آن است كه بايد در حدود پنج سانتي متر باشد.
ساختاری که باید برای انتخاب کفش ورزشی به آن توجه کرد
برای رعایت سه فاکتور مهم درحرکت باید توجه زیادی به پا داشته باشیم و برای رسیدن به این هدف باید کفش مناسبی را انتخاب کنیم.یک کفش ورزشی مناسب دارای آناتومی خاص خود بوده که قسمت های مهم آن شامل محل شست پا، پشت پاشنه، داخل کفی، وسط کفی، خارج کفی، گردنی مچ پا و زائده پاشنه است.
- کف کفش
شاید به توان به جرائت گفت که مهمترین بخش یک کفش برای یک دونده کف آن می باشد. کف کفش باید دارای خصوصیاتی باشد که شامل موارد ذیل می شود.
الف: کف باید دارای قوس هایی مطابق با قوس های طبیعی پا باشد به طوری که در زمان تحمل وزن بدن بتواند از قوس هایی پا حمایت کنند پس از انتخاب کفش هایی که داری تخت صاف می باشند به شدت پرهیز نمایید.
ب: کف کفش باید دارای میزان انعطاف کافی باشد تا بتواند در مرحله جدا شدن پا از زمین به میزان کامل خم شود تا سیکل راه رفت یا دویدن به صورت کامل انجام بگیرد انتخاب کفش هایی که دارای انعطاف کافی نمی باشند می تواند باعث خستگی عضلانی در پاها و همچنین درد عضلانی در قسمت کف پا شود.
ج: کفش ها باید دارای نرمی مناسب باشد تا بتوانند از میزان نیرویی که به بدن منتقل می شود جلوگیری کنند. کفش هایی که دارای نرمی بیش از حد می باشند نیز به اندازه کفش هایی که درارای نرمی کمی باشند در خنثی گردن نیروهایی که به بدن منتقل می شوند نا کارامد می باشند. تحقیقات نشان داده است که میزان مصرف انرزی در هنگام استفاده از این گونه کفش ها بیشتر می باشد.
د: میزان ارتفاع کف کفش نیز عامل مهمی در انتخاب کفش مناسب می باشد به طوری که ارتفاع کف در قسمت پاشنه باید حداقل ۲ سانتی متر باشد. انتخاب کفش های با کف که دارای ارتفاع اندکی می باشد سبب بروز دردهایی در ناحیه مچ، زانو، کمر و گاهی سردرد می شود استفاده از این نوع کفش ها همچنان می توواند سبب شکسته شدن گلبول های قرمز خون شود که از علائم آن می توان به قرمز شدن رنگ ادار اشاره کرد.
- رویه کفش
الف: رویه کفش باید از الیاف کتان باشد و در آن حداقل مواد شیمیایی استفاده شود تا از بروز حساسیب ها جلوگیری شود و همچنین به تهویه ها در کفش که یکی از عوامل جلوگیری از بیماریهای قارچی در قسمت پا می باشند کمک شود.
ب: رویه کفش باید دارای منافذی برای عبور هوا باشد استفاده از کفش هایی که دارای رویه هایی با منافذ فراوان می باشند در تهویه کفش برای خنک شدن پا و همچنین جلوگیری از بیماری های قارچی مناسبتر می باشد.
ج: استحکام رویه کفش باید به نحوی باشد که از پیچ خوردگی پا جلوگیری کند و همچنین در برابر فشار های وارده در طی زمان حالت اولیه خود را از دست ندهد.
د: کفش های باید دارای بند باشند. استفاده از کفش هایی که دارای چسبک می باشند به هیچ عنوان در ورزش توصیه نمی شود به علت اینکه چسبک ها نمی توانند نیروهای وارده را در هنگام تغییر جهت ورزشکار، برخورد ها و اتفاقات را بدرستی خنثی کنند و احتمال بروز صدمه به مچ را افزایش می دهند.
ویژگی ساير قسمتهاي يك كفش ورزشی
۱ ـ قسمت جلوي كفش در ناحيه پنجه كه فضاي كافي را براي حركت انگشتان فراهم كند.
۲ ـ محافظ مچ پا كه از اين ناحيه محافظت مي كند .
۳ ـ زبانه كفش نرم و بلند كه از فشار بند يا الحاقات مربوط به آن جلو گيري ميكند.
۴ ـ تخت بيروني يا خارجي كفش كه امكان حركت رو به جلو، كشش و جذب ضربه را داشته باشد.
۵ ـ همچنين كف داخلي كفش بايد نرم و داراي قوس مناسب براي پا باشد.
۶ ـ محافظ پاشنه پا كه بايد پاشنه را محكم و ثابت نگهدارد.
۶ اشتباه کلی که معمولا ورزشکاران در انتخاب کفش مرتکب میشوند:
۱- استفاده از هر کفشی که در دسترس بود: یکی از بزرگترین اشتباهها این است که برای رفتن به دو، پیاده روی یا یک ورزش خاص، هر کفشی که از قدیم در اختیار دارید، استفاده کنید. کفشهای قدیمی ممکن است آن کارایی که شما میخواهید را نداشته باشند و برای فعالیت شما نامناسب باشند.
۲- انتخاب کفش نامناسب برای ورزش انتخابی: شما باید کفشی که مناسب ورزش شماست انتخاب کنید. کفش دو خیلی متفاوت از کفش تنیس یا بسکتبال است.جو پولئو، نویسنده ” آناتومی دویدن ” میگوید: کفشهای دو در قسمت جانبی پایدار نیستند، زیرا به هنگام دویدن پا به صورت افقی حرکت نمیکند و شما به سمت جلو حرکت دارید. کفشهای دو پایداری لازم را برای دویدن بر روی تردمیل به دوندگان میدهد. کفشهای بسکتبال و تنیس باید در قسمت جانبی و پهلویی پایدار باشند، زیرا شما به طرفین حرکت میکنید.حتی کفشهای پیاده روی نیز متفاوت از کفشهای دو هستند.
۳- استفاده از کفش ورزشی در همه مکانها: کفشهایی که برای ورزش خاصی هستند نباید برای کار دیگر استفاده شوند. اگر کفش ورزشی برای خرید رفتن یا پیاده روی عادی استفاده شود، زودتر استهلاک پیدا میکند. برای خود یک کفش راحت خریداری کنید و کفش ورزشی را تنها برای ورزش استفاده کنید. اگر از ظاهر یک کفش خوشتان میآید اما کفش راحتی نیست از آن استفاده نکنید، زیرا به پاهای شما آسیب میزند.
۴- تعویض نکردن به موقع کفشها: اشتباه بزرگ دیگری که افراد مرتکب میشوند این است که کفش خود را دیر عوض میکنند. زیرا ظاهر آن را دوست دارند. هنگامی که کفش مستهلک شود، استفاده از آن باعث درد در ناحیه زانو ، لگن و کمر میشود. دوندگان باید بعد از ۴۸۰ تا ۸۰۰ کیلومتر دویدن باید کفش خود را عوض کنند. یعنی اگر هر روز با کفش خود ورزش کنید باید بعد از شش ماه آن را عوض کنید.
۵- چک نکردن سایز پا: باید هر سال سایز پای خود را چک کنید. سایز پا با بالا رفتن سن افزایش مییابد. بعضی از افراد باید از کفیهای طبی استفاده کنند.
۶- انتخاب کفش با سلیقه شخصی: تا زمانی که کاملا در ورزش خود تخصص پیدا نکردهاید، به تنهایی در خرید کفش تصمیم نگیرید. بهتر است به یک فروشگاه ورزش بروید تا از کمک یک متخصص ورزش برای انتخاب کفش استفاده کنید. برای خرید کفش ورزشی فقط طول پا مهم نیست، بلکه عرض پا نیز در نظر گرفته میشود.
هنگام خرید کفش ورزشی این نگات را رعایت کنید
- کفش باید اندازه پا باشد نه اینکه صرفاً زیبا باشد.
- در هنگام خرید هر دو لنگه کفش را امتحان کنید.
- وقتی کفش را پوشیدید بایستید و مطمئن شوید که در پنجه پا سه تا ۱۲میلیمتر از انگشت شصت پا فضای خالی وجود دارد.
- هرگز کفش تنگ به امید اینکه جا باز می کند نخرید.
- کفشی بخرید که برای ورزش مورد نظر طراحی شده باشد.
- اگر پای شما به چرم روی کفش فشار می آورد به طوری که سبب بیرون زدگی از کفش می شود آنرا کنار بگذارید.
- کفشی بخرید که به اندازه کافی حرکت را کنترل کند.
- افراد با قوس کف پای زیاد از کفش هایی استفاده کنند که انعطاف پذیری بالایی داشته باشد و از پوشیدن کفش هایی که پا را محدود می کند خودداری کنند.
- افراد دارای کف پای صاف باید کفش دارای لایه میانی بسیار سفت برای کنترل حرکت و کاهش میزان چرخش داخلی بپوشند.
- افرادی که دارای قوس کف پای طبیعی هستند باید کفش هایی بپوشند که برآمدگی مختصر دارد.
گردآوری: بخش ورزشی سرپوش
- 30
- 8