جهان، «ماتِ» نابغه ایرانی

پدیده ١٧ساله شطرنج ایران که این روزها با درخشش در عرصه جهانی لقب «فیل ایرانی» را یدک می‌کشد، با قهرمانی در مسترز شارجه بار دیگر تمام نگاه‌ها را به سوی خود جلب کرد. او که در ٢‌سال اخیر قهرمان رده بزرگسالان ایران شده و تمامی مدعیان سرشناس و باتجربه این رشته را از پیش‌رو برداشته، هر روز درحال پیشرفت است و می‌تواند رکوردهای بی‌نظیری را به نام خود ثبت کند. البته در این میان مسائل مالی و عدم پرداخت هزینه برخی از اعزام‌ها از سوی فدراسیون هم چالش‌هایی را ایجاد کرده است.

قهرمانی در شارجه بدون شکست

رقابت‌های شطرنج مسترز شارجه طی یک هفته اخیر در امارات با حضور ٣١ استاد بزرگ و ٧٥ بازیکن دارای عنوان استادی برگزار شد که پرهام مقصودلو از ایران هم در این رقابت‌ها حاضر بود. استاد بزرگ و قهرمان ١٧ساله شطرنج کشورمان که در رده‌بندی آغازین مسابقات استادان شارجه در مکان بیستم جدول قرار داشت، تا پایان دور هفتم تمامی مسابقات خود را با پیروزی پشت‌سر گذاشت تا عملکرد خیره‌کننده‌ای داشته باشد. تساوی در دور هشتم و نهم مقابل «التاج سفرلی» آذربایجانی و «کریوچکو» اوکراینی باعث شد تا مقصودلو با کسب ٨ امتیاز از ٩ بازی با عملکرد ریتینگ ٢٨٣٧ به‌عنوان قهرمانی این رقابت‌ها به شکلی کاملا مقتدرانه دست پیدا کند. او پیش از این مقابل حریفانی از چین، هند، انگلیس، روسیه و ایران به برتری رسیده بود.

سکوی مقصودلو تاریخی بود؟

بعد از قهرمانی پرهام مقصودلو در مسترز شارجه صحبت‌های زیادی مبنی بر این‌که این یک اتفاق تاریخی برای شطرنج ایران بوده، مطرح شد. احسان قائم‌مقامی، ملی‌پوش باتجربه ایران که البته طی ٢‌سال اخیر از پدیده نوجوان شکست خورده، قبلا سابقه قهرمانی در مسابقات اوپن را داشته است. البته خیلی از کارشناسان سطح مسترز شارجه را بسیار بالاتر از رقابت‌های دیگر می‌دانستند و به همین دلیل قهرمانی مقصودلو ارزش بیشتری پیدا کرده است. قهرمان‌های بزرگ جهان در این مسابقات حضور داشتند که هیچ‌کدام موفق به شکست پدیده ایرانی نشدند.در ضمن ریتینگ بالای ٢٨٠٠ در تاریخ برای ایرانی‌ها بی‌سابقه که در این دوره از سوی مقصودلو به ثبت رسیده است.

ظهور یک پدیده

دیگر به راحتی و با قدرت می‌توان گفت که پرهام مقصودلو یک پدیده نادر در شطرنج ایران است. این بازیکن گرگانی در ١٥سالگی موفق به اخذ درجه استاد بزرگی شد تا عنوان جوان‌ترین استاد بزرگ شطرنج ایران را به یدک بکشد. او در سال‌های اخیر عناوین مختلفی را در رده‌های سنی پایه کسب کرده و مدتی است که در رده بزرگسالان با وجود سن پایین هم نفر اول ایران به حساب می‌آید. مقصودلو در مسابقات کشوری سال‌های ٩٥ و ٩٦ با شکست تمامی مدعیان به‌عنوان قهرمانی ایران دست پیدا کرده و در مسابقات بین‌المللی هم موفق به شکست نفراتی شده که از نظر سنی و تجربی در رده بالاتری از او قرار دارند.

افتخارآفرینی با هزینه شخصی!

قهرمانی پرهام مقصودلو در شرایطی با ستایش رسانه‌ها و مردم همراه بود که او با هزینه شخصی راهی این رقابت‌ها شده است. حتی وزیر ورزش نیز پیام تبریکی را به مناسبت قهرمانی این پدیده ١٧ساله صادر کرد اما برای علاقه‌مندان به این رشته عجیب بود که چرا فدراسیون برای حمایت از این ملی‌پوش شطرنج اقدامی صورت نداده است. البته این اتفاق قبلا نیز برای سایر ملی‌پوشان رخ داده بود اما انتظارات در قبال شگفتی‌سازی مقصودلو بیش از این‌هاست.

قهرمانی که به ‌زودی سرباز می‌شود

یکی از اتفاقاتی که قهرمان‌های ایرانی را در هنگام پیشرفت در رشته‌های مختلف دچار چالش می‌کند، خدمت سربازی است. پرهام مقصودلو که در آستانه ١٨سالگی است و هر روز رو به پیشرفت حرکت می‌کند، باید یک‌سال دیگر فکری به حال گذراندن سربازی خود کند. باید دید فدراسیون شطرنج و پدیده جوان این رشته چه برنامه‌ای برای گذراندن این چالش خواهند داشت.

بیات: فدراسیون نمی‌تواند همه هزینه‌ها را پرداخت کند

شهره بیات، دبیر فدراسیون شطرنج درباره قهرمانی مقصودلو در مسترز شارجه به «شهروند» می‌گوید: «قهرمانی مقصودلو در این رقابت‌ها در نوع خود بی‌سابقه بود، چون نفرات شاخصی در مسترز امارات حضور داشتند و نماینده ایران بالاتر از همه ایستاد. البته نمی‌توانیم بگوییم این اتفاق برای اولین‌بار رخ داده اما این‌که مقصودلو در این سن کم با حریفان مطرح و قدرتمند روبه‌رو می‌شود، تمام نگاه‌ها را به خود جلب کرده است.»

وی در پاسخ به این سوال که چرا فدراسیون هزینه‌های اعزام مقصودلو را پرداخت نکرده، می‌افزاید: «در شطرنج ٢نوع مسابقه بین‌المللی وجود دارد. یک نوع مسابقه مثل همین مسترز امارات به ‌صورت آزاد برگزار می‌شود که هر شطرنج‌بازی می‌تواند به صورت شخصی در آن حاضر شود. نوع دیگر مسابقات رسمی است که فدراسیون همه هزینه اعزام ملی‌پوشان را پرداخت می‌کند. البته ما برای حمایت از ملی‌پوشان در حد توان خود هر کاری نیاز باشد، انجام می‌دهیم. مربی هلندی هم که قبلا در المپیاد سرمربی تیم‌ملی بود، بار دیگر برای کمک به مقصودلو و سایر نفرات با فدراسیون همکاری می‌کند.

پرهام مقصودلو شاید در میان تمامی ملی‌پوشان بیشترین تعداد مسابقه را شرکت می‌کند.» دبیر فدراسیون شطرنج در پایان می‌گوید: «جایگاهی که هم‌اکنون مقصودلو در آن قرار دارد، درخشان است. قهرمانی در مسترز امارات باارزش بود و امیدوارم این جوان بتواند همین‌طور به راهش ادامه دهد. فدراسیون هم بودجه محدودی دارد و براساس آن می‌تواند برنامه‌ریزی کند. ما بیشترین تمرکز خود را روی رشد نسل جدید شطرنج گذاشته‌ایم.»