والیبال بانوان ایران، سال‌‌ها قبل و بعد از مذاکرات و پیگیری‌های فدراسیون والیبال و دیگر مسئولان ورزش، مجوز پوشش اسلامی و حضور در رقابت‌های بین‌المللی را گرفت و به عنوان یک ورزش تیمی به مسابقات برون‌مرزی اعزام شد. از آن اتفاق خوب در والیبال و ورزش بانوان، زمانی نزدیک به ۱۰سال می‌گذرد و حال والیبال بانوان به یکی از حوزه‌های شناخته شده ورزش، تبدیل شده است.
به موازات رشد موشکی والیبال ایران در سطح جهان و افزایش محبوبیت این رشته در بین مردم، بخش بانوان والیبال نيز رفته رفته بیشتر شناخته شد و محبوبیتش افزايش پيدا كرد. سال گذشته و بعد از درخشش دختران والیبال ایران در آسیا و کسب مقام پنجمی که برای نخستین‌بار رخ داده بود، بانوان والیبال ایران بیش از پیش زیر ذره بین رفتند و این روزها می‌توان اذعان داشت که دختران والیبال نيز ورزشکارانی شناخته شده در بین ورزش‌دوستان محسوب می‌شوند.
تیم ملی والیبال بانوان ایران اواسط مرداد راهی کشور فیلیپین خواهد شد تا در مسابقات والیبال قهرمانی زنان آسیا شرکت کند. مسابقاتی که معتبرترین نبرد والیبال در آسیا به شمار می‌رود و دختران والیبال ایران از انگیزه بالایی برای حضور در این مسابقات بهره می‌برند.
تیم ملی والیبال بانوان بعد از کنار رفتن «مایدا چیچیچ» سرمربی اسلوونیایی خود، با تغییر و تحولات در کادر فنی مواجه شده و تمرینات‌شان را از سر گرفتند. «شبنم علیخانی» پاسور خوزستانی تیم ملی و «فرزانه زارعی» دریافت کننده تیم والیبال بانوان، میهمان روزنامه قانون بودند تا در گفت‌وگویی دوستانه از وضعیت و مشکلات موجود در والیبال بانوان بگویند. مشکلاتی که به زعم این دختران ملی‌پوش بیش از هر چیز از «نگاه نابرابر» مسئولان به ورزش زنان و مردان نشات می‌گیرد. ماحصل این گپ و گفت را در زیر می‌خوانید:
در والیبال مردان بحث صغر سنی، زیاد مطرح می‌شود، این موضوع در والیبال بانوان نيز وجود دارد؟
زارعی: به قطعیت می‌توانم بگویم که در بانوان به هيچ عنوان صغر سنی نداریم. بانوان نسبت به مردان در ایران دیرتر والیبال را شروع کردند و بازیکنان نيز از نظر سنی مشکلی نداشتند.
یادم می‌آید برای اعزام تیم ملی نوجوانان به مسابقات قهرمانی آسیا که نخستین بار بود از ایران تیم پایه اعزام می‌شد، سن من دو ماه بزرگ‌تر بود و به خاطر همین، دو ماه نتوانستم اعزام بشوم. سن دختران والیبال همه واقعی است.
چرا رشته والیبال را برای زندگی ورزشی خود انتخاب کردید؟
علیخانی: مادر من عضو تیم والیبال صنعت فولاد اصفهان بود و من همیشه با او سر تمرین می‌رفتم و به این رشته علاقه‌مند شدم و در کلاس والیبال ثبت‌نام کردم. در کل، من در یک خانواده کاملا ورزشی بزرگ شدم. پدرم فوتبالیست و مادرم والیبالیست بود. همین رشد کردنم در یک خانواده ورزشی، موجب شد که من هم به سمت ورزش کشیده شوم.
زارعی: من به واسطه خواهران بزرگ‌ترم به والیبال علاقه‌مند شدم و از بچگی همراه آن‌ها به سالن والیبال می‌رفتم. همین موضوع من را جذب این رشته کرد.
البته آن‌ها دیگر والیبال را کنار گذاشتند اما برای من به یک علاقه‌مندی بزرگ تبدیل شد. اهمیت والیبال بانوان در اصفهان بسیار بالاست
. البته والیبال مردان هم در اصفهان خوب است اما تلاش‌هایی که فریبا صادقی (سرمربی تیم بانوان ذوب آهن و نایب رییس فعلی بانوان فدراسیون والیبال) همیشه برای والیبال بانوان اصفهان انجام می‌دهد، موجب شده که این شهر، دختران والیبالیست زیادی را به تیم‌ملی معرفی کند.
از اینکه والیبال را به عنوان رشته تخصصی خود انتخاب کردید، راضی هستید؟
زارعی: من صددرصد راضی هستم. والیبال، عشق و علاقه مهم زندگی من است و بدون شك همیشه انتخاب اصلی من خواهد بود.
علیخانی: در بین رشته‌های گروهی، انتخاب من همیشه والیبال است اما اگر به عقب برگردم، ترجیح می‌دهم در یک رشته انفرادی ورزش حرفه‌ای را دنبال کنم.
رشته‌های انفرادی برای بانوان ایران، شرایط بهتری از نظر حضور در مسابقات بین‌المللی دارد و شانس مدال‌آوری در آن بیشتر است. از طرفی شکست و پیروزی آن به پای خودت است. اما در والیبال، وابستگی وجود دارد. به رشته قایقرانی خیلی علاقه دارم و ترجیح مي‌دادم قایقران بودم.تقریبا همه دختران ملی‌پوش والیبال در صفحات مجازی فعال هستند و تعداد زیادی دنبال‌کننده دارند. این موضوع برای شما دردسرساز نشده است؟
زارعی: ترجیح من این است که در شبکه اجتماعی در سطح ورزشی فعالیت کنم و بیشتر تصاویری هم که منتشر می‌کنم، تصاویر ورزشی است. تا کنون یادم نمی‌آید که مشکل یا دردسری برایم ایجاد شده باشد. البته بعضی اوقات با برخی کامنت‌های نادرست مواجه می‌شوم اما خیلی کم پیش آمده است که با مشکلی روبه‌رو شوم.
علیخانی: بزرگ‌ترین مشکلی که از فعالیت در شبکه اجتماعی دارم، این است که برخی مردم به ما توهین می‌کنند و کامنت‌های بی‌ادبانه می‌گذارند. متاسفانه فحش دادن، فرهنگ برخی مردم ایران شده و این ناراحت‌کننده است.
یک‌بار یک عکس از مادرم منتشر کردم و برخی‌ها فحش نوشتند و الفاظ رکیک استفاده کردند که برای من ناراحت کننده بود. البته ما همیشه حامیانی هم داریم که به ما انرژی مثبت می‌دهند و هوادار واقعی هستند.مدت‌ها بود که فدراسیون به دنبال یک گزینه خارجی برای هدایت تیم ملی بانوان می‌گشت، اما عمر حضور مایدا در ایران کوتاه بود. به نظر شما چرا این مربی در تیم ملی بانوان ایران ماندگار نشد؟
علیخانی: به اعتقاد من مایدا، مربی خوبی بود. البته این مربی تخصصش در تیم‌های پایه بود و اصلا برای هدایت تیم ملی نوجوانان و فعالیت در زمینه استعدادیابی به ایران آمده بود.
با این حال در تیم بزرگسالان هم بی‌تاثیر نبود. ازنظر فنی،تفاوت چندانی با مربیان داخلی نداشت اما از لحاظ روان‌شناسی، مربی متفاوت و موثری بود. تصور من این است که چون تیم ملی نوجوانان با هدایت مایدا در آسیا نتیجه مطلوبی نگرفت، دیگر همکاری‌اش با ایران ادامه پیدا نکرد.
زارعی: درباره عملکرد فنی مایدا، من نمی‌توانم اظهار نظر کنم. اظهار نظر درباره شیوه کاری این مربی از بعد فنی بر عهده فدراسیون و کارشناسان است. اما از منظر روانی به اعتقاد من مایدا، مربی خوبی بود. او اعتماد به نفس ما را بسیار بالا برد و تاثیرگذار بود.
برخی تغییرات در کادر فنی تیم ملی بانوان ایجاد شده است و مصطفی شجاعی به عنوان مشاور فنی به تیم بانوان اضافه شد. شرایط با کادر جدید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زارعی: حضور یک مشاور مرد که از والیبال، شناختي خوب و بر اساس والیبال روز دنیا دارد، در بخش بانوان بسیار مهم است و قطعا در دراز مدت نتیجه خواهد داد. مدت کوتاهی است که شجاعی به تیم ملی اضافه شده و قضاوت کردن درباره عملکرد این مربی زود است. باید زمان بگذرد تا بتوان درباره این موضوع صحبت کرد. در کل بهتر است مربیان را زود به زود تغییر ندهند و اجازه بدهند ما به شیوه یک مربی و کادرش عادت کنیم.
علیخانی: ما همیشه به تصمیماتی که فدراسیون برای تیم ملی می گیرد، احترام می‌گذاریم. البته بهتر است که کادر فنی اين‌قدر زود به زود تغییر نکند تا به یک ثبات برسیم.
قطعا برنامه‌ریزی طولانی مدت، موثرتر است. بعد از اردوی تدارکاتی در ویتنام و بعد از آن هم حضور در مسابقات قهرمانی آسیا، فیلیپین شرایط را مشخص خواهد کرد.فکر می‌کنید مهمترین کمبود تیم ملی والیبال بانوان در مسیر پیشرفت چیست؟
علیخانی: به عقیده من مهمترین عامل نتیجه نگرفتن والیبال بانوان، کمبود تجربه است. از لحاظ فنی نیز نیاز به بهتر شدن داریم اما تکنیک والیبال دختران ایران به پختگی لازم رسیده و عامل نتيجه نگرفتن بدون شک نداشتن تجربه کافی است. تیم‌ملی ایران در مقایسه با تیم‌های آسیایی دیگر در تورنمنت‌های کمی بازی می‌کند.
بازی دوستانه خیلی کم در نظر گرفته می‌شود. چرا تیم ملی دختران نباید در مسابقات مقدماتی جام جهانی شرکت کند یا چرا به دعوتنامه‌هایی که برای بانوان ارسال شده، بی‌توجهی می‌شود؟محرومیت سه والیبالیست ایران در مسابقات قهرمانی امیدهای آسیا، سر و صدای زیادی به پا کرد؛ نظر شما درباره این اتفاق چه بود؟
زارعی: ما به درستی نمی‌دانیم چه اتفاقی رخ داده بود که نیاز به سخت‌گیری تا این حد وجود داشت. اما بهتر بود رفتاری که این دختران به خاطر آن محروم شدند با لفظ «رفتار غیر اخلاقی» توضیح داده نمی‌شد. استفاده از این عبارت موجب شده بود ذهن مردم به جاهای بدی کشیده شود.
علیخانی: من هم تصورم این است که نوع بیان این محرومیت درست نبود. بهتر بود جور دیگری برخورد می‌شد. مدت این محرومیت هم واقعا زیاد بود.
سه سال از عمر ورزشی یک والیبالیست، یعنی خداحافظی برای همیشه از ورزش. ما انتظار داشتیم جور دیگری و با احترام بيشتري برخورد می‌شد تا وجهه والیبالیست‌های دختر در ذهن مردم خراب نشود. ما برای اینکه والیبال دختران ایران رشد کند، زحمت کشیدیم.
لیگ برتر والیبال بانوان اوضاع خوبی ندارد و گفته می‌شود یکی دو تیم هم قصد ندارند برای فصل آینده در بخش بانوان تیم‌داری کنند. این موضوع را چگونه می‌بینید؟
علیخانی: راستش را بخواهید لیگ بانوان هیچ وقت اوضاع خوبی نداشته و همیشه رقابت بین یکی دو تیم بوده و کمتر پیش آمده که از دل لیگ بانوان بازیکنی به تیم ملی معرفی بشود. متاسفانه برخی باشگاه‌ها به لیگ می‌آیند و حضورشان به یکی دو سال ختم می‌شود.
نمی‌دانم مشکل کار کجاست؟ در رشته‌های گروهی دیگر مانند بسکتبال و فوتسال، شرایط خیلی بهتر است. لیگ بسکتبال ایران که تیم ملی‌اش حتی یک اعزام برون‌مرزی ندارد به این شیوه خوب برگزار می‌شود و حتی چندین و چند بازیکن خارجی درلیگ بسکتبال بانوان هستند.
زارعی: این اتفاق خیلی بدی است. به جای اینکه هر سال به تعداد تیم‌های حاضر در لیگ اضافه شود همیشه از تعداد تیم‌ها کم می‌شود! هر سال کمتر از سال قبل. بعضی تیم‌ها می‌آیند و وسط لیگ کناره‌گیری می‌کنند.
به اعتقاد من باید لیگ بانوان ایران قوی‌تر شود. زمانی لیگ خوبی خواهیم داشت که هم اسپانسرها به خوبی حمایت کنند و در بخش بانوان راغب به تیم‌داری شوند و هم بازیکنان خارجی به لیگ ایران بیایند تا سطح بازیکنان در مواجه با بازیکنان خارجی افزایش پیدا کند. کاش یک قانونی باشد که همه تیم‌های لیگ مردان موظف به تیم‌داری در بخش بانوان هم باشند.
یک اتفاق خوب در والیبال بانوان افتاد و آن هم لژیونر شدن دو بازیکن ایرانی بود و این اتفاق می‌تواند مسیری باشد برای ادامه این روند؟
زارعی: قطعا بی‌تاثیر نیست. مائده برهانی و زینب گیوه، هر دو از بهترین بازیکنان ایران هستند و به اعتقاد من به آنچه استحقاق داشتند رسیدند و در تیم خود عملکرد خوبی داشتند و تصور می‌کنم توانستند از حیثیت والیبال بانوان ایران دفاع کنند. امیدوارم که این اتفاق برای دیگر بازیکنان هم رخ بدهد. حضور درلیگ‌های خارجی می‌تواند به تجربه بازیکنان کمک کند و در نهایت تاثیر مثبت آن در تیم ملی نمایان می‌شود.
علیخانی: انتقال این دو بازیکن به بلغارستان یک اتفاق بزرگ و تاریخی بود. مائده و زینب با حضور در یک لیگ اروپایی نشان دادند که پتانسیل والیبال بانوان ایران بالاست و اگر تیم‌ها با نوع پوشش دختران ایران مشکلی نداشته باشند به‌طورحتم در ادامه هم می‌توانیم شاهد ترانسفر دختران ایران به کشورهای خارجی باشیم.
سقف قرارداد دختران والیبال چقدر است؟
علیخانی: سقف قرارداد بانوان ۴۵ میلیون تومان است. من امسال با این مبلغ قرارداد بستم و از مبلغ قرارداد دیگر بازیکنان خبر ندارم. البته بازیکنان ملی‌پوش قطعا بیشتر از دیگر بازیکنان قرارداد می‌بندند و این طبیعی است.
زارعی: سقف قرارداد در تیم ذوب آهن ۲۸ میلیون تومان است که من فصل گذشته ۲۶ میلیون قرارداد بستم. البته فصلی هم بوده که اصلا پول نگرفتیم و بازی کردیم.
در بین ورزشکاران دختر دیگر در سایر رشته‌ها ،کسی بیشتر از والیبالیست‌ها قرارداد می‌بندد؟
علیخانی: بعید می‌دانم. فکر کنم والیبالیست‌ها در بین دختران ورزشکار بیشتر قرارداد را می‌بندند. در بسکتبال فکر می‌کنم فقط یکی دو بازیکن بیشتر از والیبالیست‌های دختر پول گرفتند.
هر دوی شما زمان انتخابات از حسن روحانی حمایت کردید. نگران نبودید که با حمایت از یک کاندیدای خاص، برخی هواداران خود را از دست بدهید؟
علیخانی: این دیدگاه درستی نیست که به خاطر از دست دادن هواداران، واقعیت باورهای خودمان را کتمان کنیم.
ما هم مانند هر شهروند عادی دیگر حق انتخاب داشتیم و می‌خواستیم برای آینده کشورمان تصمیم‌گیری کنیم. هر کس یک نظر و عقیده‌ای دارد.
زارعی: من هم با شبنم موافقم. اینکه من درباره آینده کشورم، خودم تصمیم می‌گیرم اتفاق مهم و بزرگی است و برای من حمایت از حسن روحانی به یک اعتقاد شخصی و تصمیم برمی‌گشت که در گرفتن آن به عنوان یک ایرانی، فارغ از اینکه ورزشکار هستم، آزاد بودم. خیلی هم خوشحال شدم از اینکه آقای روحانی بار دیگر رییس جمهور ایران شد.
شما هر کدام‌تان طرفدار یکی از تیم‌های فوتبال پایتخت هستید. عملکرد تیم محبوب‌تان را با توجه به یارگیری که تا حالا داشتند، چطور ارزیابی می‌کنید؟
علیخانی:پرسپولیس همیشه تیم خوبی است و همیشه عالی است. تصور من این است که جدایی خیلی از بازیکنان، تاثیری بر روند تیم پرسپولیس نداشته باشد چون همدلی زیادی در این تیم وجود داد. البته مدافعان و مهاجمان خوبی هم جذب کرده است. از طرفی مدیریت خوب برانکو بدون شک، نقطه قوت تیم پرسپولیس خواهد بود. البته پرسپولیسی‌ها کار سختی برای حفظ قهرمانی دارند.
زراعی: منصوریان خیلی جوانگرایی کرده است و تصور می‌کنم به دنبال این است که سبک جدیدی را در استقلال پیاده کند. البته هنوز نمی‌توان درباره عملکرد این تیم در فصل آینده اظهار نظر کرد. شاید در نیم فصل بتوان گفت که استقلال در پایان فصل شانس قهرمانی دارد یا نه.
به نظر شما مهمترین راهکار برای رشد والیبال بانوان و در مجموع رشد ورزش زنان در ایران چیست؟
زارعی: من فکر می‌کنم ورزش بانوان بیش از هرچیز از نگاه نا برابری که وجود دارد رنج می‌برد. متاسفانه امکاناتی که در ورزش آقایان وجود دارد با امکانات ورزش بانوان قابل قیاس نیست. ورزش بانوان در سال‌های اخیر نشان داده است که پتانسیل رشد در سطح جهان را دارد.
با وجود اینکه دختران ورزشکار ایران به دلیل استفاده از حجاب ،کار سخت‌تری دارند باز هم تلاش خودشان را می‌کنند. به‌طورحتم اگر توجه به ورزش بانوان بیشتر شود و از لحاظ امکانات ورزش، زنان و مردان در سطح یکسانی باشند، نتایج بهتری را هم شاهد خواهیم بود.
علیخانی: به نظر من هم این نگاه نابرابر که فرزانه به آن اشاره کرد معضل مهمی است. من فکر می‌کنم حتی همین که توقع مسئولان ورزش از ورزشکاران دختر کم است خودش اثرات منفی دارد. چرا نباید دختران ورزشکار ایران را مجاب کنند که حتما دست پر از میدان‌های برون‌مرزی برگردند؟
همیشه از ما می‌خواهند که برویم و سفیر دختران مسلمان ایرانی باشیم. این درست است که یک بانوی ورزشکار ایرانی بیش از هرچیز باید حافظ فرهنگ کشورش باشد اما به همان اندازه هم باید از آن‌ها توقع کسب مقام داشت. این به ما شخصیت می‌دهد و به‌طورحتم از نظر روانی تاثیرگذار است.
- 10
- 4
