مطالبات بازنشستگان مخابرات در تعلیق

فروش شرکت مخابرات به یک‌هشتادم قیمت واقعی به روایت برخی رسانه‌ها در سال ۱۳۹۴ که بارها چرایی آن بررسی شده بود، آثاری را بر جای گذاشت که همچنان کارکنان و بازنشستگان این شرکت را رنج می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۴ درحالی که سود انباشته، سود سالانه و سایر دارایی‌های مخابرات بیش از ۵٠‌ هزار‌میلیارد تومان بود، این شرکت به قیمت خالص هزار و ٢٩٢ میلیارد تومان به شرکت توسعه اعتماد مبین واگذار شد. پس از آن طی سال‌های اخیر نیز شاهد واگذاری بخش زیادی از اموال مخابرات به اسم خصوصی‌سازی بودیم اگرچه به نظر می‌رسد خصولتی‌ها در این حوزه نیز نقش پررنگی را ایفا کرده‌اند. اما آنچه قرار است در این گزارش به آن بپردازیم این نیست که پول اموال فروخته‌‌شده از سوی مخابرات کجا رفته و در چه بخش‌هایی هزینه شده است بلکه سوالی که وجود دارد این است که درآمدهای کنونی مخابرات صرف چه اقداماتی می‌شود که بازنشستگان زحمتکش شرکت مخابرات که در شرایط بحرانی اقتصاد به سختی روزگار می‌گذرانند، ماه‌ها حقوق و مطالبات خود را دریافت نمی‌کنند و وقتی هم که اعتراض می‌کنند، با بهانه کمبود منابع مالی از سوی این شرکت روبه‌رو می‌شوند؟

این در حالی است که برآورد می‌شود شرکت مخابرات از افزایش تعرفه آبونمان تلفن ثابت، درآمد ماهانه ۷۰۰ میلیارد تومانی را کسب کند. البته این خبر از سوی روابط‌عمومی شرکت مخابرات تکذیب شده اما براساس شواهد از سال ۱۳۸۲ تا چندی پیش تعرفه تلفن ثابت افزایش اساسی نداشت. فقط دو مرتبه افزایش ناچیز داشت که بر کیفیت ارائه خدمات تاثیرگذار نبود. با این حال اما ۱۷ شهریورماه سال جاری، افزایش تعرفه هزینه ماهانه تلفن ثابت، موردتایید قرار گرفت و ستاد تنظیم بازار، افزایش نرخ کارکرد تلفن ثابت را تصویب کرد. در همین راستا حتی شاهد این بودیم که یک نماینده مجلس در گفت‌وگو با دیده‌بان ایران گفت: مخابرات در این روزها که اینترنت قطع است، دست در جیب مردم کرده و می‌خواهد درآمد خود را از طریق گران کردن آبونمان تلفن‌های ثابت جبران کند.

مخابرات نمی‌تواند مشکل خود را حل کند بنابراین بودجه خود را این‌گونه تامین می‌کند.

این حواشی در حالی وجود دارد که می‌بینیم کارکنان و بازنشستگان شرکت مخابرات بیشتر از هر صنف و گروه دیگری نسبت به عدم پرداخت مطالبات خود از سوی این شرکت انتقاد دارند و معتقدند که در دولت سیزدهم شرایط معیشتی آنها سخت‌تر شده است چراکه از حقوق جدیدی نیز چون حق خوار‌و‌بار و رفاهیات خود نیز محروم شده‌اند. بر همین اساس بارها شاهد این بودیم که بازنشستگان شرکت مخابرات در تهران و سایر استان‌های کشور از جمله البرز، کرمان، اصفهان، گیلان، سمنان و اردبیل نیز تجمعات اعتراضی برپا کردند و نسبت به پرداخت نشدن مطالبات و معوقات مالی خود مقامات شرکت مخابرات را در جریان قرار دادند اما متاسفانه تاکنون جز وعده‌های بی‌پشتوانه، کاری برای آنها انجام نشده است. همچنین گفته می‌شود شرکت مخابرات ایران بدون توجه به معیشت کارکنان خود مخصوصا کارگزاران‌ مخابرات روستایی که حقوق حداقلی دریافت می‌کنند، رویه‌ای جدید در پیش گرفته و ماه‌هاست که حقوق این دسته از کارکنان با تاخیر زیاد پرداخت می‌شود.

پرونده‌ای که هنوز باز مانده

با گذشت چندین سال از شکایات کارکنان و بازنشستگان شرکت مخابرات به دلیل عدم پرداخت معوقاتشان و همچنین برگزاری تجمعات اعتراض‌آمیز، پرونده این ماجرا همچنان باز مانده و طی این سال‌ها هیچ مسوولی زیر بار پرداخت دیون و معوقات آنها نرفته است. این در حالی است که به تازگی وعده پرداخت این معوقات در ۱۸ آبان به آنها داده شده و باید دید که آیا این‌بار مسوولان به وعده‌های خود عمل می‌کنند یا همچون گذشته این پرونده در بایگانی مخابرات خاک خواهد خورد. این روزها در بحبوحه گرانی ارز و افزایش بی‌سابقه نرخ تورم طی چند دهه اخیر، هستند بازنشستگانی که هنوز درگیر حقوق و مزایای معوقه چند سال گذشته خود هستند؛ معوقاتی که در صورت پرداخت با نرخ تورم امروز رقم بسیار ناچیزی می‌شود. کارکنان و بازنشستگان مخابرات سال‌هاست که به وعده و وعیدهای مسوولان و مدیرعامل این شرکت دل خوش کرده‌اند، اما هنوز با گذشت نزدیک به یک دهه، حق و حقوقشان وصول نشده است.

آن طور که برخی کارمندان و بازنشستگان مخابرات می‌گویند آنها سال‌هاست که از سرمایه میلیاردی خود در مخابرات سودی‌ نمی‌برند. براساس گفته‌های برخی از این بازنشستگان به «جهان‌صنعت»، مخابرات اموال و زمین‌های زیادی داشته که بخش‌هایی از آن را به قیمت ناچیز واگذار کرده است.

نکته مهم اما این است که اگر واگذاری زمین‌های مخابرات به قیمت بسیار پایین را فاکتور بگیریم، از درآمد چند میلیاردی که هر ماه از افزایش نرخ آبونمان تلفن ثابت شهروندان به حساب این شرکت واریز می‌شود نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

در واقع سوالی که مطرح می‌شود این است که با وجود این همه درآمد مخابرات، سهم بازنشستگان و کارکنان این شرکت کجاست؟ آیا با درآمد ماهانه حدود ۱۰۰۰ میلیاردی که به جیب مخابرات می‌رود، این شرکت نمی‌تواند معوقات کارکنان و بازنشستگان خود را پرداخت کند؟

ماجر از کجا آغاز شد

به گفته بازنشستگان مخابرات، قرار بود براساس آیین‌نامه‌ای که سال ۸۹ تصویب شد و به تایید اداره کار رسید تداوم پرداخت تمامی مزایای رفاهی، استخدامی و همه موارد مربوط به شاغلان و بازنشستگان مخابرات، محفوظ و در تعهد این شرکت باشد.

این آیین‌نامه مدتی به صورت ناقص اجرا شد تا به نوعی جلوی اعتراض بازنشستگان و کارمندان شرکت را بگیرد اما در سال ۹۴ شکایت‌ها به سمت اداره کار سرازیر شد و نهایتا به دیوان عدالت اداری رسید. سرانجام با بالا رفتن شکایات و نارضایتی‌ها در مهر ۹۷ آیین‌نامه پذیرفته و خواروبار از آبان ماه متناسب با ۵۵ درصد حقوق اداره کار پرداخت شد. اما در خصوص بدهی سال‌های قبل که قرار بود پرداخت به صورت اقساط و با تامین بودجه انجام شود مبالغ به صورت پراکنده پرداخت شد.

در سال ۱۳۹۹ بار دیگر مدیریت مخابرات تغییر کرد. پرداخت مبلغ خواروبار براساس آیین‌نامه در سال‌های ۹۸ و ۹۹ انجام شد و تا دی‌ماه ۱۴۰۰ هم ادامه پیدا کرد. ولی از دی‌ماه سال ۱۴۰۰ هیچ پرداختی صورت نگرفته است.

در همین حال یکی از بازنشستگان شرکت مخابرات در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» از پرداخت این معوقات تا ۱۸ آبان خبر داد و گفت که این موضوع به تازگی در کمیسیون اصل ۹۰ در حضور آقای سلطانی مدیرعامل شرکت مخابرات و سه مشاورش صورت‌جلسه شده است.

اما از آنجا که مسوولان مربوطه ید طولایی در عمل نکردن به تعهدات خود دارند، بسیاری از بازنشستگان به این وعده و وعیدها خوش‌بین نیستند و می‌گویند شاید مخابرات حدود چند صد میلیارد تومان با کمک دولت و مجلس آن هم از جیب مردم به کارکنان و بازنشسته‌ها بدهند تا بخشی از مطالبات را پرداخت کنند اما این پرداخت‌ها تداوم نخواهد داشت.

در همین خصوص رحیم صمیمی بازنشسته مخابرات به «جهان‌صنعت» گفت: براساس آیین‌نامه‌ای که ما هیچ دخالتی در تصویب آن نداشتیم ۵۵ درصد مبلغ حداقل حقوق کارگران تامین اجتماعی را باید به عنوان رفاهیات و بن خواروبار به شاغلان و بازنشستگان مخابرات پرداخت کنند. اما اتفاقی که در حال حاضر افتاده این است که از دی‌ماه سال گذشته این پرداختی‌ها برای شاغلان تامین شده اما برای بازنشستگان قطع شده و هیچ پرداختی صورت نگرفته است.

برخی سهامداران باج خواهی می‌کنند

همچنین مهدی آقامیری بازنشسته شرکت مخابرات درباره وضعیت بلاتکلیف مطالبات بازنشستگان مخابرات به «جهان صنعت» گفت: متاسفانه تاکنون فقط وعده و وعید داده شده است و با وجود اینکه مجلس جلسات متعددی هم در این خصوص تشکیل داده، اما متاسفانه زور ما به آنها نمی‌رسد. آنها نه تنها از قوانین تبعیت نمی‌کنند بلکه باج‌خواهی نیز می‌کنند.

آقامیری با بیان اینکه مخابرات متعلق به ودیعه مردم است و دولتمردان حق فروش آن را ندارند، افزود: ما اخیرا به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و کمیته خصوصی‌سازی مجلس اعلام کردیم که حق فروش مخابرات را ندارند اما متاسفانه خریداران از قبل مشخص شده بودند و مخابرات را به مبلغ ناچیز فروختند.

در حالی که مخابرات حدود ۶ هزار میلیارد ودیعه دارد و بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد دلار می‌ارزد اما تنها چهار و شش‌دهم هزار میلیارد یعنی دو‌سوم ارزش ودیعه‌هایی که داشت قیمت‌گذاری شد؛ در نهایت معلوم بود که این خصوصی‌سازی به چه سمتی می‌رود.

این بازنشسته شرکت مخابرات همچنین به جداسازی شرکت همراه اول از مخابرات اشاره کرد و در این رابطه بیان داشت: حرکت بعدی آقایان خصولتی این بود که همراه اول را از مخابرات جدا کردند. این در حالی بود که براساس خصوصی‌سازی حق جداسازی این دو شرکت را نداشتند.

با توجه به اینکه عمده درآمد مخابرات از همراه اول است، این جداسازی چیزی بالغ بر چند هزار میلیارد در سال به خود مخابرات ضرر وارد می‌کند اما با وجود این ضرردهی، اجازه دادند این ضرر به مجموعه همراه اول و مخابرات وارد شود‌.

حال سوالی که وجود دارد این است که چرا اجازه دادند این ضرر به دو شرکت وارد شود؟

به نظر می‌رسد این اقدام از آن جهت بوده است که شرکت همراه اول را به نوعی به حیاط‌خلوتی تبدیل کنند که درآمدهای زیادی دارد اما مشخص نیست این درآمدها در چه بخش‌هایی و کجاها هزینه می‌شود.

از حرف‌هایشان بوی پول ندادن می‌آید

آقامیری در پاسخ به این سوال که می‌توان نسبت به وصول حق و حقوق کارکنان و بازنشستگان امیدوار بود یا خیر گفت: ممکن است الان حدود چندصد میلیارد تومان با کمک دولت و مجلس آن هم از جیب مردم به کارکنان و بازنشسته‌ها بدهند تا بخشی از مطالبات را پرداخت کنند اما اخیرا آقای سلطانی مدیرعامل مخابرات در مصاحبه‌ای اعلام کرده «ما می‌دانیم بدهکاریم منتها باید با استان‌ها صحبت کنیم و دنبال راهکار بگردیم.» در واقع می‌توان گفت حرف‌هایی زدند که از آن بوی پول ندادن می‌آمد.

وی ادامه داد: در واقع ممکن است ابتدا کمی پول تزریق کنند اما اینکه به طور مستمر آیین‌نامه را اجرا کنند چنین عزم و اراده‌ای را در آنها نمی‌بینم. با وجود اینکه خود اینها اذعان دارند که آیین‌نامه حق مسلم این کارکنان و بازنشستگان است.

نارضایتی باز نشستگان

حمید راشد یکی دیگر از بازنشستگان شرکت مخابرات نیز در‌این‌باره به «جهان‌صنعت» گفت: حدود یک هفته پیش در مجلس موضوع این مطالبات در کمیسیون اصل ۹۰ در حضور مجید سلطانی مدیرعامل شرکت مخابرات ایران و ۳ مشاور او صورت‌جلسه شد. در نهایت قرار شد تا ۱۸ آبان حقوق و مطالبات عقب‌افتاده را پرداخت کنند.

وی در ادامه به واگذاری مخابرات به بخش خصوصی اشاره کرد و بیان داشت: طبق اصل ۴۴ قانون اساسی، وقتی شرکتی واگذار می‌شود، از دست دولت خارج و به بخش خصوصی سپرده می‌شود. براساس آیین‌نامه‌ای که تنظیم و امضا می‌شود، هم خریدار و هم فروشنده متعهد می‌شوند که به آن نظارت داشته باشند. متاسفانه در این مورد وزارتخانه کم‌کاری کرده و از سال ۸۹ تا اوایل ۹۷ مبلغی را پرداخت نکرده است. سرانجام با تجمعات ما قرار شد براساس آیین‌نامه، ۵۵ درصد مبلغ حداقل حقوق کارگران تامین اجتماعی را به عنوان رفاهیات و بن خواروبار به شاغلان و بازنشستگان مخابرات پرداخت کنند.

راشد در ادامه افزود: مبلغ خواروبار براساس آیین‌نامه در سال‌های ۹۸ و ۹۹ تعیین شد و تا دی‌ماه ۱۴۰۰ هم ادامه پیدا کرد ولی از دی‌ماه سال ۱۴۰۰ هیچ پرداختی صورت نگرفته و بازنشستگان از وضعیت موجود رضایت ندارند.

امیدوارم وعده آقایان تحقق یابد

این بازنشسته شرکت مخابرات با بیان اینکه قرار شده که مخابرات این ۱۰ ماه معوقه را پرداخت کند گفت: ما به وعده آقایان خوش‌بین هستیم. اخیرا آقای سلطانی مدیرعامل شرکت مخابرات در سفر یزد گفته‌اند که دنبال منابع هستند و به زودی این منابع را تامین و پرداختی‌ها را انجام می‌دهند اما ایشان به تاریخ دقیقی اشاره نکرده‌اند. طبق صحبت‌هایی که در کمیسیون اصل ۹۰ انجام شد، پیش‌بینی می‌شود که نهایتا تا ۲۵ آبان معوقات را پرداخت کنند.

راشد با تاکید بر اینکه مخابراتی‌ها انسان‌های شریفی هستند که دنبال خسارت و دیرکرد پرداخت‌هایشان نیستند، افزود: امیدوارم وعده آقایان تحقق یابد. با وجود افزایش نرخ تورم اما تمام کارکنان و بازنشسته‌ها خواستار همان مبالغ سال‌های گذشته هستند و ریالی اضافه نمی‌خواهند.

ماهانه ۵۰۰ میلیارد تومان به درآمد مخابرات افزوده شد

وی همچنین در ادامه به افزایش نرخ آبونمان تلفن‌های ثابت شهری اشاره کرد و افزود: از اول شهریورکه نرخ آبونمان تلفن ثابت افزایش یافت، رقم هنگفتی حدودا ماهانه ۵۰۰ میلیارد تومان به درآمد مخابرات افزوده شده است در صورتی که قبل شهریور این رقم حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بود.

راشد، درآمد سه ماهه مخابرات از افزایش آبونمان طی ماه‌های گذشته را حدود هزار میلیارد تومان عنوان کرد و در این رابطه گفت: شرکت مخابرات با افزایش این درآمد به راحتی می‌تواند معوقات بازنشستگان و کارکنانش را پرداخت کند، اما از پاسخ دادن طفره می‌روند و معلوم نیست این پول کجا خرج می‌شود. حالا منتظر هستیم که طبق وعده‌شان که ۱۸ آبان است معوقات این ۱۰ ماه را پرداخت کنند. در غیر این صورت براساس نامه‌ای که شورا به استاندار تهران نوشته است و درخواست تجمع کرده، ممکن است بازنشسته‌ها برای رسیدگی به مطالبات‌شان بیرون بیایند در حالی که در شرایط فعلی کشور و با توجه به ناآرامی‌ها، این اقدام چندان به صلاح نیست.

شرکت مخابرات: معوقات بازنشستگان طبق موازین قانونی پرداخت خواهد شد

در حالی که بازنشستگان شرکت مخابرات نسبت به عدم پرداخت مطالباتشان از سوی این شرکت اعتراض کردند و این پرسش برای ایشان ایجاد شده، که منابع مالی ناشی از فروش اموال میلیاردی مخابرات از کجا سر درمی‌آورد که حقوق و مزایای حداقلی آنها پرداخت نمی‌شود، مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت مخابرات در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: این شرکت هزینه‌های توسعه، نگهداری و بازسازی دارد. او در این حال تصریح کرده است: هیات‌مدیره پرداخت معوقات بازنشستگان را در دستور کار قرار داده است. «محمدرضا بیدخام» تاکید می‌کند که اموال فروش شرکت مخابرات مانند دیگر موارد همواره در فرآیند قانونی انجام می‌شود.

حال این سوال پیش می‌آید که آیا این مدت، زمان کمی برای بررسی و طی روند قانونی پرداخت معوقات این قشر متوسط و ضعیف جامعه است که هزینه‌های توسعه، نگهداری و بازسازی که از محل فروش اموال تامین می‌شود بر آن تقدم یافته است؟

بیدخام اما در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این ظن صحیح است که مخابرات املاکش را به بخش خصوصی به قیمت ناچیزی فروخته است؟ گفت: من به هیچ‌وجه چنین چیزی را تایید نمی‌کنم. اصولا فروش املاک براساس قوانین و مقررات صورت می‌گیرد و فرآیندی دارد که املاک براساس آن فروخته می‌شود و هزینه آن نیز با توجه به نظرات و مصوبات هیات‌مدیره در بخش‌های مختلف صرف می‌شود. وی ادامه داد: تایید می‌کنم که مخابرات املاک زیادی دارد ولی خرید و فروش آن از طریق فرآیندهای قانونی و حقوقی انجام می‌شود.

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت مخابرات در پاسخ به این پرسش که گفته شده فروش درصد بالایی از سهام این شرکت به بخش خصولیتی انجام شده، گفت: فروش هر کالایی فرآیند قانونی دارد. حالا هر کسی در مناقصه براساس آن فرآیند قانونی چه حقیقی و چه حقوقی می‌تواند کالا را بخرد. در مورد فروش املاک مخابرات نیز همین‌گونه است و ما مشکلی در این زمینه نداریم؛ فقط رعایت فرآیند قانونی باید در این زمینه انجام شود.

بیدخام با بیان اینکه شرکت مخابرات هر سال بخشی از املاک خود را به فروش می‌گذارد افزود: ما هر شش ماه فروش داریم اما اینکه چرا از محل فروش این املاک معوقات بازنشستگان پرداخت نمی‌شود به این دلیل است که پرداخت معوقات بازنشستگان مشمول بحث‌های حقوقی و قانونی است که در هیات‌مدیره جریان دارد. در حال حاضر هیات‌مدیره می‌کوشد که این معوقات پرداخت شود.